Chính thức đi vào hoạt động từ năm 1995, đến nay, Công ty Truyền tải Điện 3 (PTC3) đang quản lý vận hành lưới điện truyền tải cấp điện áp từ 220-500kV trải dài trên khu vực các tỉnh Nam miền Trung và Tây Nguyên (Khánh Hòa, Phú Yên, Bình Định, Gia Lai, Đắk Lắk, Ninh Thuận, Đắk Nông, Lâm Đồng và Bình Thuận). Được sự chỉ đạo sát sao của Tổng công ty Truyền tải điện quốc gia và Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Công ty đã luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Năm 2018, sản lượng điện truyền tải của Công ty đạt 9,177 tỉ kWh.
Trong quá trình hoạt động, với mục tiêu giảm tổn thất điện năng đến mức thấp nhất, Công ty luôn tuân thủ các quy định pháp luật về quản lý và vận hành hệ thống truyền tải. Hàng năm và 5 năm, Công ty đều xây dựng kế hoạch, lộ trình giảm tổn thất điện năng theo yêu cầu của Tổng công ty Truyền tải điện quốc gia và Tập đoàn Điện lực Việt Nam. Bên cạnh đó, Công ty cũng áp dụng rất nhiều giải pháp quản lý và ứng dụng công nghệ mới, tiết kiệm năng lượng. Một số công nghệ mới được ứng dụng đem lại hiệu quả kinh tế lớn, có thể nhân rộng ứng dụng trên các mạng lưới truyền tải tương tự, được Tập đoàn Điện lực Việt Nam đánh giá cao và cho áp dụng triển khai trên toàn hệ thống.
Vệ sinh cách điện lưới điện truyền tải đang mang điện bằng nước áp lực cao
Qua quá trình theo dõi vận hành lưới điện truyền tải 220-500kV, vấn đề sự cố do nhiễm bẩn khá phổ biến. Để giảm thiểu sự cố cách điện nhiễm bẩn gây ra, đề tài vệ sinh cách điện lưới điện truyền tải đang mang điện bằng nước áp lực cao mang lại hiệu quả kinh tế, giảm thiểu thời gian cắt điện. Đặc biệt vào mùa khô Tây Nguyên, việc đăng ký cắt điện để vệ sinh cách điện theo kiểu truyền thống là rất khó khăn. Việc vệ sinh cách điện lưới điện truyền tải đang mang điện bằng nước áp lực cao được đặt ra do nhu cầu vận hành, giảm thời gian cắt điện, đảm bảo vận hành ổn định hệ thống.
Do đó, năm 2010, Công ty Truyền tải Điện 3 đã đăng ký đề tài nghiên cứu áp dụng cấp Tổng công ty: “Vệ sinh cách điện lưới điện truyền tải đang mang điện bằng nước áp lực cao”. Tháng 8/2010, đề tài được duyệt đề cương và dự toán. Công ty nhanh chóng triển khai và đến ngày 11/11/2010 đã được nghiệm thu đạt loại xuất sắc. Một năm sau, Công ty được Tổng công ty Truyền tải điện quốc gia giao làm chủ đầu tư Dự án “Đầu tư trang thiết bị (một hệ thống) vệ sinh cách điện lưới điện truyền tải đang mang điện (hotline) bằng nước áp lực cao”.
Sau một thời gian vận hành an toàn, tháng 3/2015, Tập đoàn Điện lực Việt Nam đã ban hành “Quy trình vệ sinh cách điện lưới điện truyền tải đang mang điện bằng nước áp lực cao” và giao Tổng công ty Truyền tải điện quốc gia đào tạo, chuyển giao công nghệ này trong hệ thống các đơn vị của Tập đoàn.
Bằng sự sáng tạo và nỗ lực của tập thể CBCNV Công ty Truyền tải Điện 3 đã làm chủ công nghệ và ứng dụng khoa học công nghệ vào thực tiễn quản lý vận hành hiệu quả, kinh tế đáp ứng tiêu chí đề tài đặt ra.
Ứng dụng thử nghiệm flycam kiểm tra đường dây
Trong công tác kiểm tra đường dây 220kV, 500kV, do địa hình phức tạp của hệ thống truyền tải mà Công ty Truyền tải Điện 3 đang quản lý, nên việc ứng dụng thử nghiệm thiết bị bay có gắn camera (flycam) là rất cần thiết.
Từ năm 2018, Công ty bắt đầu thí điểm ứng dụng thử nghiệm flycam tại một số Truyền tải điện khu vực, phục vụ công tác kiểm tra đường dây các khu vực đồi núi hiểm trở và đồng bằng, đặc biệt trong việc kiểm tra các khoảng cột vượt sông, kiểm tra hành lang giao chéo, kiểm tra các đường dây cao áp đang mang điện… nhằm nâng cao chất lượng công tác quản lý vận hành đường dây.
Khi sử dụng flycam, đội ngũ kỹ thuật có thể kiểm tra và chụp ảnh tổng thể, chi tiết từng phụ kiện (nhất là tại các góc khuất mà máy ảnh thường không thể chụp được hoặc chụp không rõ), tình trạng mối nối, mối vá (nứt, cong vênh, biến dạng…), chuỗi cách điện (bị bẩn, phóng điện, ty sứ bị mục, rỉ sét, phụ kiện bị nứt), chi tiết (xà, cột, thanh giằng, dây dẫn bị tưa, dây chống sét, tạ chống rung…) trên đường dây mang điện vận hành. Trên cơ sở hình ảnh thu thập được từ phim quay, ảnh chụp của flycam, các kỹ sư vận hành đường dây sẽ đánh giá, phân tích tình trạng thiết bị để lên kế hoạch sửa chữa, bảo dưỡng kịp thời.
Flycam cũng được ứng dụng trong việc kiểm tra, quan trắc đặc điểm hành lang tuyến đường dây, chụp, phân vùng khu vực hành lang dưới đường dây như vùng rừng trồng, rừng tự nhiên, vùng nguyên liệu mía, vùng đồi núi, khu dân cư… trên toàn bộ tuyến đường dây. Từ đó, đơn vị lập kế hoạch tăng cường công tác theo dõi, kiểm tra, cũng như phối hợp với chính quyền địa phương, PA81, các công ty, doanh nghiệp liên quan để có kế hoạch xử lý.
Trong một số công tác khác, việc sử dụng flycam cũng phát huy hiệu quả rất tích cực, tránh nguy hiểm cho công nhân leo lên cột để kiểm tra phụ kiện khi đường dây đang mang điện. Ứng dụng quan trắc được trực quan các khu vực để xác định vị trí hợp lý trong việc đặt trạm biến áp, cải tạo di dời vị trí trên tuyến đường dây trong công tác giải tỏa đền bù. Tại một số vị trí ở địa hình khó tiếp cận, việc sử dụng flycam vẫn tiếp cận thực hiện chụp ảnh, phân tích, kiểm tra, qua đó giảm thời gian thực hiện, công sức của nhân viên quản lý vận hành đường dây.
Tại các trạm biến áp, flycam cũng phát huy tác dụng trong việc kiểm tra, quan sát được trên mặt các máy biến áp để biết được tình trạng thiết bị như rỉ dầu mặt máy, sứ đầu vào, đầu cốt, thanh dẫn đồng, tán sứ, các rơ le bảo vệ như rơ le hơi, dòng dầu, áp lực… Từ đó, người quản lý sẽ có kế hoạch sửa chữa, bảo dưỡng phù hợp, hiệu quả.
Lắp đặt camera giám sát các vị trí xung yếu và cảnh báo nguy cơ cháy mía, cháy rừng trên các tuyến đường dây 220kV, 500kV
Trong các năm vừa qua, các đường dây thuộc Tổng công ty Truyền tải điện quốc gia quản lý vận hành đã xảy ra rất nhiều sự cố chủ quan do vi phạm hành lang lưới điện gây ra. Do đó, Công ty Truyền tải Điện 3 đã thí điểm lắp đặt camera giám sát tại Truyền tải điện Đắk Lắk trên đường dây Krông Buk – Nha Trang (vị trí 141); đường dây Krông Buk – Buônkốp (vị trí 56). Sau 1 năm áp dụng hiệu quả mang lại rất rõ rệt.
Để lắp đặt được hệ thống giám sát này, Công ty đã phải nghiên cứu để tận dụng các thiết bị có sẵn và áp dụng linh hoạt vào đặc thù công việc của mạng lưới truyền tải. Do trên thị trường có nhiều loại camera, hệ thống báo động nhưng lại không có sản phẩm nào có thể phục vụ chính xác các nhu cầu trong công tác quản lý vận hành của đơn vị truyền tải là gia tăng khả năng giám sát tại các vị trí xung yếu, cảnh báo vùng có nguy cơ cháy mía, cháy rừng trên các tuyến đường dây 220kV, 500kV.
Do đó, Công ty đã lựa chọn các thiết bị để lắp đặt được hệ thống camera vào các vị trí xung yếu của đường dây, bao gồm:
+ Camera được lắp đặt vào thân trụ, tại điểm cao hơn dây dẫn pha dưới cùng từ 0,3-0,5m và hướng chính hướng về phía cần quan sát thường xuyên và đảm bảo khả năng quan sát các phần tử của lưới điện cần giám sát;
+ Tủ điện được đặt phía trong thân trụ gần vị trí đặt camera, bên trong bao gồm các chi tiết: Bộ phát wifi, bình ắc quy, bộ điều khiển sạc và module phát sóng RF;
+ Cảm biến mưa, cảm biến nhiệt độ và cảm biến độ ẩm được lắp đặt tại vị trí gần tủ điện về phía bên ngoài thân trụ và đưa tín hiệu về module phát sóng RF;
+ Cảm biến khói và cảm biến hồng ngoại được lắp đặt cách mặt đất từ 3-4m và đưa tín hiệu về module phát sóng RF.
Sau khi lắp đặt hệ thống camera giám sát tại các vị trí xung yếu trên đường dây đã nâng cao hiệu quả trong công tác giám sát, quản lý vận hành lưới điện truyền tải, đặc biệt trong công tác quan trắc nhiễm bẩn cách điện, giám sát hành lang và thu thập thông tin thời tiết tại các vị trí xung yếu các tuyến đường dây.
Nhiều giải pháp giảm tổn thất điện năng
Trong quá trình quản lý, vận hành đường dây truyền tải, Công ty luôn phối hợp và hỗ trợ các đơn vị công trình điện đẩy nhanh tiến độ xây dựng và nghiệm thu đóng điện cho các dự án đường dây truyền tải do Công ty quản lý. Tham gia với Trung tâm Điều độ các cấp (A0, A2, A3) tổ chức vận hành lưới điện truyền tải đảm bảo thường xuyên kết dây cơ bản, các phần tử lưới điện vận hành với các thông số định mức, hạn chế các chế độ vận hành quá tải hoặc non tải của thiết bị. Đồng thời thực hiện điều chỉnh điện áp tự động cho các máy biến áp theo biểu đồ Trung tâm điều độ cung cấp. Phối hợp duy trì điện áp tại các thanh cái trong giới hạn cho phép, hệ số cosφ > 0,9, công suất phản kháng, bố trí đóng cắt các dàn tụ bù ngang ở các thời điểm phù hợp.
Bên cạnh việc không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn cho đội ngũ quản lý vận hành, quản lý hệ thống đo đếm đảm bảo lưới điện truyền tải vận hành an toàn, ổn định để giảm tổn thất điện năng, Công ty cũng tăng cường công tác kiểm tra định kỳ lưới điện, giảm thời gian cắt điện, hạn chế tối thiểu thời gian vận hành khác với phương thức cơ bản làm tăng tổn thất điện năng.
Đối với trạm biến áp, Công ty định kỳ kiểm tra phát hiện các mối nối, tiếp xúc có nhiệt độ cao, tình trạng nhiễm bẩn sứ, hiện tượng vầng quang hoặc do khiếm khuyết thiết bị để có phương án và kế hoạch cắt điện xử lý. Thay thế thiết bị bằng thiết bị tiết kiệm năng lượng như đèn chiếu sáng, đèn cao áp, máy điều hòa có inverter theo kế hoạch sửa chữa lớn, sửa chữa thường xuyên, đặt dải điều chỉnh điện trở sấy, điều hòa ở mức thích hợp…
Với những nỗ lực của toàn thể CBCNV, từ khi thành lập đến nay, Công ty Truyền tải Điện 3 luôn đảm bảo truyền tải điện an toàn, liên tục, ổn định cho các hoạt động kinh tế, chính trị, xã hội, an ninh, quốc phòng. Hàng năm, các suất sự cố đường dây 220kV, đường dây 500kV và trạm biến áp đều ở mức thấp hơn so với chỉ tiêu do Tổng công ty Truyền tải điện quốc gia giao. Các chỉ tiêu về an toàn lao động luôn đạt điểm cao nhất, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người và thiết bị.
