Tại sao như vậy? Theo lý giải của một nhà phân tích, thì do trái phiếu này đã được lãnh đạo VCB hứa sẽ chuyển đổi thành cổ phiếu khi ngân hàng này thực hiện cổ phần hóa. Như vậy, mặc nhiên những người sở hữu trái phiếu đã được “ứng trước” cổ phiếu của VCB. Dù tỉ lệ chuyển đổi vẫn còn mù mờ, nhưng vì đây là một ngân hàng được đánh giá tốt nhất tại Việt Nam, nên các nhà đầu tư cạnh tranh khốc liệt để hy vọng được sở hữu một phần tài sản VCB sau này.
Cũng theo nhà phân tích đó, lật lại hồ sơ cho biết, ngày 15-12-2005, sau khi bán xong 840 tỉ đồng trái phiếu chuyển đổi cho các tổ chức trong nước trước khi cổ phần hóa, VCB còn bán tiếp 360 tỉ đồng trái phiếu cho các nhà đầu tư cá nhân người Việt Nam. Nhưng, điều đáng nói là 360 tỉ đồng trái phiếu này không được tổ chức bán công khai trên sàn, mà nó được bán tại các hội sở, chi nhánh, phòng giao dịch của VCB trên toàn quốc. Do đó, có thể, chỉ những người trong ngân hàng và những người có “phép thuật” giỏi mới mua được trái phiếu này.
VCB tổ chức họp báo vào ngày 23-11- 2005, gặp mặt các nhà đầu tư vào ngày 25 và 28-11-2005 tại Hà Nội và TPHCM. Các thông tin đã được đưa lên website của VCB, được đăng tải trên các phương tiện thông tin đại chúng. Như vậy, các nhà đầu tư đã có đủ các thông tin cần thiết trước khi ra quyết định có mua trái phiếu của VCB hay không. VCB tổ chức đấu thầu lãi suất trái phiếu vào ngày 14-12-2005 cho các nhà đầu tư, tổ chức và bán trái phiếu cho các nhà đầu tư cá nhân bắt đầu từ ngày 15-12-2005 theo lãi suất hình thành tại phiên đấu giá”. Đại diện VCB đã “phản biện” như vậy với mong muốn “nhắc lại” cho nhà đầu tư về bản chất của loại trái phiếu này.
Theo đó, trái phiếu tăng vốn của VCB gắn liền với quyền chuyển đổi sang cổ phiếu của trái chủ. Quyền này được VCB xác định rõ trong phương án phát hành và cáo bạch gửi tới công chúng đầu tư, nên đây không phải là lời hứa của ban lãnh đạo VCB mà đó là cam kết, là phê chuẩn của Chính phủ VN với nhà đầu tư. Vấn đề tiếp theo, việc tăng giảm giá của các công cụ tài chính (trái phiếu, cổ phiếu, sản phẩm cơ cấu…) là điều đương nhiên theo các quy luật và điều kiện của thị trường chi phối!
“Với giác độ đó, nếu thấy giá trái phiếu chuyển đổi của VCB và chỉ số VN Index tăng giá mạnh là một tín hiệu đáng mừng, phản ánh động thái tích cực của giới đầu tư đối với cổ phiếu sẽ được phát hành của VCB, cũng như toàn bộ công cụ tài chính đang được lưu hành trên thị trường nói chung.
Còn về cách tính giá chuyển đổi, thì đã được ghi rõ trong phương án phát hành. Theo đó, người nắm giữ trái phiếu được quyền chuyển đổi trái phiếu ra cổ phiếu theo giá hình thành tại phiên đấu giá cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO). Trường hợp đấu giá theo phương thức của Mỹ (có nhiều giá trúng thầu khác nhau), thì tỉ lệ chuyển đổi tính theo giá bình quân”. Đại diện VCB đã cho biết như vậy.
Giao dịch chứng khoán còn được xem là cuộc chơi của thị trường “tin đồn”. Tỉnh táo là điều cần thiết cho số đông người “chơi” chứng khoán VN hiện nay.
