Những nhà kinh doanh nhỏ tại Việt Nam đang dùng đủ mọi cách để có thể ứng phó với sự bành trướng của các siêu thị kiểu phương Tây, cửa hàng tiện lợi và những loại hình cửa hàng tương tự đang dần thay đổi lĩnh vực bán lẻ.
Người kinh doanh ở những chợ truyền thống, kênh bán hàng quan trọng tại Việt Nam, đang sử dụng mạng xã hội, xây dựng website và cố gắng bán hàng trực tiếp đến nhiều nhà hàng trên khắp đất nước khi mà Việt Nam đang trong giai đoạn chuyển mình sang đất nước có thu nhập trung bình, theo khẳng định của một bài báo mới đây được Nikkei đăng tải.
GDP bình quân đầu người tại Việt Nam hiện ước khoảng 2.600USD, gần ngưỡng 3.000USD, thói quen tiêu dùng vì vậy thay đổi chóng mặt.
Dù vậy, trong bối cảnh thị trường bán lẻ đang thay đổi chóng mặt với nhiều loại hình kinh doanh mới, số lượng các chợ bán lẻ truyền thống vẫn không hề thay đổi so với 5 năm trước. Tổng cục Thống kê Việt Nam công bố Việt Nam hiện có tổng số khoảng 8.500 chợ bán lẻ truyền thống.
Chợ Giảng Võ ở trung tâm Hà Nội có thể coi như minh chứng rõ nét nhất cho việc nhiều thói quen cũ không hề mất đi. Những con cá và con gà chờ đón khách mua. Khách mua hàng, yêu cầu giết mổ làm sạch và thậm chí nấu ngay tại chỗ. Kiểu cửa hàng như thế này được người tiêu dùng ưa chuộng bởi sản phẩm luôn tươi trong khi đó thịt cá bán trong siêu thị thường được đông lạnh.
Một nhân viên ngân hàng đồng thời là một bà mẹ hai con, chị Nguyễn Hoài Thu, cho biết chị chủ yếu mua sắm ở chợ truyền thống bởi hàng hóa đa dạng hơn trong siêu thị và giá rẻ hơn từ 20 đến 30%.
Trung bình, người Việt Nam đi chợ tại chợ truyền thống 19 lần mỗi tháng, theo khảo sát được thực hiện bởi Nielsen vào năm 2018, số lượng này tăng lên nếu số lượng các cửa hàng bán nhiều loại hàng hóa tăng lên. Trong khi đó, người Việt Nam đi siêu thị và nhiều cửa hàng bán lẻ loại khác 10 lần mỗi tháng.
Dù thói quen cũ vẫn đang hiện hữu mạnh mẽ, tuy nhiên người tiêu dùng cũng đang dần thay đổi. Kết quả một nghiên cứu khác cho thấy số tiền người Việt Nam chi tiêu khá nhiều tại các siêu thị và cửa hàng tiện lợi, điều này cho thấy người Việt chủ yếu mua sắm các món nhỏ tại chợ truyền thống.
Một chủ cửa hàng, cô Dương Thị Lý, chia sẻ rằng doanh số bán hàng đã giảm 3%/năm trong 5 năm qua. Cô Lý giờ cho biết cô đang đẩy mạnh quảng bá tiếp thị cho cửa hàng. Không chỉ đăng tải hình ảnh hoa quả hàng ngày lên Facebook, cô giao tiếp với khách hàng bằng tin nhắn trên mạng xã hội và phát triển cả dịch vụ vận chuyển hàng, dù rằng cô cho biết các hình thức này chưa thực sự giúp tăng doanh thu.
Còn theo bà chủ hàng thịt Ngô Thị Chinh, bởi bà vốn không có phương tiện trữ lạnh, bà thường giảm giá mạnh để bán hết thịt cho các nhà hàng. Bà Chinh chia sẻ rằng điều này giúp bà bán hết được thịt thừa mỗi ngày.
Chợ Bến Thành, một trong những khu vựa mua sắm quan trọng nhất thành phố Hồ Chí Minh, rất được nhiều du khách nước ngoài biết đến. Tuy nhiên chính những du khách nước ngoài lại cảm thấy khó mua hàng tại đây bởi họ khó có thể biết giá cả hàng hóa thực tế là bao nhiêu. Tuy nhiên giờ đây khi mà ban quản lý chợ bắt đầu triển khai trang web trong đó niêm yết sản phẩm và giá cả, du khách cũng có thêm căn cứ để mặc cả với người bán hàng.
Tổng cục Thống kê Việt Nam công bố vào năm 2017, có khoảng 1.000 siêu thị tại Việt Nam, thế nhưng tầng lớp trung lưu đang ngày một giàu có đang tạo ra nguồn cầu mới. Hãng bán lẻ lớn nhất đang có kế hoạch tăng gấp đôi số lượng siêu thị lên hơn 200 vào năm 2020, đồng thời số lượng cửa hàng tiện lợi sẽ tăng gấp đôi lên hơn 4.000 trong cùng thời gian trên.
Ngành bán lẻ Việt Nam thay đổi đang thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư ngoại. Trong năm ngoái, công ty Sumitomo của Nhật đã chính thức thâm nhập vào ngành kinh doanh siêu thị tại Việt Nam. Từ trước đó, Aeon Mall đã có kế hoạch tăng thêm số trung tâm mua sắm tại Việt Nam.
Dù tăng trưởng hàng năm vẫn ở mức tốt, khoảng từ 5 đến 10%, ngành này không hề dễ dàng. Theo truyền thông địa phương, giá thuê mặt bằng tại thành phố Hồ Chí Minh cao nhất Đông Nam Á, ăn mòn vào lợi nhuận doanh nghiệp. Bộ phận bán lẻ của Vingroup kinh doanh rất khó khăn trong năm tài khóa 2017.
