Nhằm thực hiện tốt các nội dung kiểm tra của EC hướng tới mục tiêu gỡ cảnh báo "Thẻ vàng" sau lần kiểm tra lần thứ 5 của Đoàn Thanh tra EC (dự kiến vào tháng 12 năm 2024), ngày 27/5/2024, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 479/QĐ-UBND về Kế hoạch triển khai thực hiện Kế hoạch số 279-KH/TU ngày 27/5/2024 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về thực hiện Chỉ thị số 32-CT/TW ngày 10/4/2024 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định và phát triển bền vững ngành thủy sản.
Mục đích nhằm tập trung nguồn lực triển khai đồng bộ, hiệu lực, hiệu quả các quy định pháp luật thủy sản, quy định về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (khai thác IUU), khẩn trương khắc phục các tồn tại, hạn chế trong công tác chống khai thác IUU góp phần cùng cả nước thực hiện mục tiêu gỡ cảnh báo “Thẻ vàng” IUU trong năm 2024. Tăng cường công tác quản lý hoạt động khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản, các hệ sinh thái biển, phát triển nghề cá theo hướng bền vững, có trách nhiệm và hội nhập quốc tế, nhằm nâng cao đời sống, cải thiện sinh kế của người dân vùng ven biển, góp phần đảm bảo an ninh, quốc phòng và bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc. Tạo sự chuyển biến mạnh mẽ nhận thức về vai trò, tầm quan trọng của chống khai thác IUU và từ đó thay đổi hành động của các cấp, các ngành đối với công tác chống khai thác IUU và phát triển thủy sản bền vững.
Với sự vào cuộc đồng bộ của các ngành các cấp và các địa phương nên ngư dân Quảng Ngãi chấp hành khá tốt các quy định về chống khai thác IUU. Hiện toàn tỉnh có 2.976/3.069 tàu cá chiều dài 15m trở lên lắp đặt thiết bị VMS (gần 98,8%). Số lượng, tình trạng hoạt động, vị trí neo đậu của các tàu cá không đủ điều kiện hoạt động trên địa bàn quản lý được giám sát chặt chẽ. Nhờ vậy Quảng Ngãi cơ bản kiểm soát, ngăn chặn tàu cá và ngư dân đi khai thác hải sản trái phép vi phạm vùng biển nước ngoài.
Công tác quản lý tàu cá ngày càng chặt chẽ, đặc biệt là phối hợp tổ chức đăng ký, đăng kiểm, cấp giấy phép khai thác thủy sản đối với tàu cá “03 không”. Dữ liệu tàu cá đăng ký đã được cập nhật thường xuyên lên cơ sở dữ liệu nghề cá Quốc gia (VNFishbase); tàu cá bắt buộc phải lắp đặt VMS. Tại các cảng cá của tỉnh Quảng Ngãi, lực lượng chức năng của tỉnh tăng cường kiểm tra, kiểm soát tất cả tàu cá xuất, nhập bến; truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác theo quy định, không có hồ sơ sai sót phải xác minh, giải trình.
Tính đến 30/11/2024, Chi cục Thủy sản tỉnh Quảng Ngãi đã cấp giấy phép khai thác thủy sản theo hạn ngạch mới cho 3.511 tàu cá, chiếm gần 74,4%; trong đó, có 2.483 tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên, chiếm gần 81% và được cập nhật đầy đủ vào phần mềm Cơ sở dữ liệu nghề cá Quốc gia (VNFishbase).
Một trong những nội dung mà Đoàn thanh tra của Ủy ban châu Âu quan tâm là chế tài và kết quả xử lý những trường hợp vi phạm quy định IUU; trong đó, có tình trạng tàu cá bị mất kết nối VMS dài ngày trên biển. Từ năm đầu năm 2024 đến nay, các cơ quan chức năng đã tăng cường kiểm tra giám sát xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản 163 trường hợp, trong đó xử phạt vi phạm liên quan đến VMS 101 trường hợp với số tiền 2,5 tỷ đồng. Bên cạnh đó, đã xử lý 47/107 trường hợp đối với hành vi sử dụng tàu cá vượt qua vùng được phép khai thác thủy sản trên biển.
Hiện Quảng Ngãi vẫn còn nhiều nhiệm vụ chưa hoàn thành, một số tồn tại, hạn chế chưa được giải quyết triệt để, đặc biệt là các khuyến nghị của EC. Cụ thể:
Tình trạng ngắt kết nối thiết bị giám sát hành trình tàu cá (VMS) chưa được ngăn chặn triệt để; chất lượng Nhật ký khai thác chưa đảm bảo độ tin cậy. Chưa hoàn thành việc đăng ký, cấp Giấy phép khai thác thủy sản cho toàn bộ các tàu cá; chưa kiểm soát, xử lý dứt điểm tàu cá "03 không": không đăng ký, không đăng kiểm, không giấy phép khai thác hải sản.
Tình trạng tàu cá ra vào cảng, xuất nhập bến không đảm bảo thủ tục, giấy tờ, trang thiết bị theo quy định đi khai thác thủy sản dẫn đến vi phạm khai thác IUU;....
Thời gian tới, Quảng Ngãi sẽ tổng kiểm tra, rà soát, đưa vào quản lý toàn bộ tàu cá trên địa bàn; hướng dẫn từng chủ tàu làm thủ tục đăng ký, đăng kiểm, cấp giấy phép, đảm bảo 100% tàu cá được đăng ký, đăng kiểm và cấp phép theo quy định. Để nhanh xóa tàu cá “3 không” UBND các huyện chỉ đạo các lực lượng chức năng đến tận các gia đình ngư dân hướng dẫn ngư dân thực hiện các thủ tục để cơ quan chuyên môn cấp đăng ký, giấy phép khai thác thủy sản cho tàu cá.
