1. Đặc tính và những ứug dụng rhodium
Kim loại rhodium được William Hyde Wollaston - Nhà hoá học và vật lý học người Anh phát hiện sau khi ông tìm ra palladium trong năm 1803. Rhodium là một nguyên tố hoá học, kim loại hiếm, cứng có mầu trắng bạc. Rhodium có điểm nóng chẩy 1.964oC, điểm sôi 3.695oC, tỷ trọng 12,41 g.cm3, trở kháng điện (0oC) 43, 3 n?.m, độ cứng Vickers 1246 Mpa.
Ngoài việc được sử dụng là một hợp phần chính trong ngành công nghiệp ôtô, còn thấy ứng dụng cơ bản khác của rhodium trong sản xuất kính, làm gương và đồ trang sức, trong tiếp điểm điện và động cơ tuốc bin máy bay. Trong năm 2007, 81% sản lượng rhodium thế giới được sử dụng trong sản xuất ra bộ chuyển đổi xúc tác 3 đường cho xe hơi. Rhodium có một số tính ưu việt so với các kim loại thuộc nhóm platinum khác trong quá trình làm giảm ô xít ni tơ thành ni tơ và ô xy.
Tái chế chất chuyển đổi xúc tác cũng trở thành một nguồn rhodium giá trị. Trong năm 2007, 5,7 tấn rhodium được thu hồi lại từ tái chế này. So với 22-25 tấn/năm được sản xuất, thì số lượng tái chế này tương đối cao.
Rhodium được sử dụng là một tác nhân hợp kim để làm cứng và nâng cao sức chống ăn mòn của platinum và palladium. Hợp kim này được dùng trong lót lò nung, là lớp lót cho sản xuất sợi thuỷ tinh, nguyên tố cặp nhiệt, điện cực cho bu gi máy bay và nồi nấu luyện kim phòng thí nghiệm. Ngoài ra, Rhodium còn được ứng dụng là vật liệu tiếp điểm dẫn điện, được sử dụng cho dụng cụ quang học và được mạ lên nhẫn cưới vàng trắng.
2. Khai thác rhodium
Khai thác chế biến rhodium qui mô công nghiệp là qui trình phức tạp bởi kim loại này xuất hiện trong quặng cùng với các kim loại khác như là palladium, bạc, platinum và vàng. Người ta tìm thấy rhodium trong quặng platinum và tách ra được rhodium là một kim loại trơ màu trắng, rất khó làm nóng chẩy. Nguồn tài nguyên lớn chứa kim loại này có ở Nam Phi, trong cát sông của vùng Ural Mountains và ở Bắc Mỹ, kể cả vùng khai thác đồng-nickel sulfide ở Sudbury, Ontario. Mặc dù số lượng quặng ở Sudbury rất nhỏ, khối lượng lớn quặng nickel được chế biến đem lại hiệu quả thu hồi rhodium cao.
Thị phần cung cấp rhodium trên thế giới: Nam Phi là nước xuất khẩu rhodium lớn nhất (>80 %), tiếp đến là Nga (14%), Bắc Mỹ và các vùng khác mỗi nơi khoảng 2%. Sản lượng nguyên tố này chỉ khoảng 25 tấn/năm và chỉ có vài khoáng sản chứa rhodium. Cho tới thời điểm 10/2007, chi phí sản xuất ra rhodium cao hơn vàng 8 lần, hơn bạc 450 lần và hơn đồng 27.250 lần xét về trọng lượng.
Cũng có khả năng tách rhodium từ nhiên liệu hạt nhân đã sử dụng, nhiên liệu thải này chứa rhodium (1 kg sản phẩm U235 chứa 13,3 g Rh103).
3. Giá rhodium
Giá kim loại này rất biến động trong những năm qua (xem biểu đồ dưới đây). Giá cả truyền thống đặc trưng của rhodium khoảng 1.000 USD/troy oz, nhưng trong vài năm qua đã tăng lên 4.500 USD/troy oz. Giá trung bình trong năm 2003 là khoảng $530/oz. Do không có nguồn cung cấp dẫn đến giá tăng vọt trong năm 2008 khi mà giá đạt trên 10.000 USD/troy oz.
Giá rhodium từ năm 1972 đến 2009
Cùng với việc suy thoái ngành công nghiệp xe hơi thế giới, giá cả rhodium giảm đi hơn 90%. Ngày nay, rhodium được bán với giá ít hơn 1.600 USD/oz. Quan trọng là giá danh nghĩa trung bình của rhodium trong 40 năm qua khoảng 1.500 USD/oz.
4. Cung và cầu
Sản lượng rhodium hàng năm trên thế giới rất là nhỏ. CPM - Công ty tư vấn kim loại hiếm ước tính, trong năm nay, lượng cung cấp rhodium sẽ còn giảm đi khoảng 3,1%. Lý do thiếu nguồn cung cấp bởi, nhu cầu rhodium cho bộ chuyển đổi xúc tác của ngành công nghiệp ô tô rất lớn. Mặc dù, nhu cầu đó có thể giảm đi nhanh trong những tháng qua, nhưng thế giới vẫn cần đến động cơ đốt trong cho tương lai của mình và ngành công nghiệp ô tô (là một ngành càng quan trọng tại các nước đang phát triển) sẽ là một động lực thúc đẩy quan trọng cho tiêu thụ và nhu cầu rhodium.
5. Đầu tư vào rhodium
Trước khi đầu tư vào rhodium, người ta cần thấy là giá rhodium hoàn toàn không phải là nguồn tiền mặt bởi vì số lượng rhodium quá nhỏ trên thị trường. Khó mà buôn bán rhodium, khi mà giá của kim loại này rất hay thay đổi. Vì vậy, mua và quyết định kiếm được lợi nhuận ở một mức sơ bộ và/hoặc mua và nắm giữ kim loại này phải thận trọng. Những đơn hàng lớn hơn cần phải được xem xét trong vài ngày và vài tuần để nhằm không đẩy giá thị trường lên cao và đảm bảo một giá trung bình tốt.
Rhodium là một hàng hoá kinh doanh không trao đổi và không thanh toán trên thị trường chứng khoán như các hàng hoá khác. Vì vậy, không thể mua để dự trữ cho sử dụng sau này, không thể dùng nó làm vốn để giao dịch, hợp đồng cho những việc khác, không thể để thế chấp hoặc để sử dụng vào những phát sinh khác. Tốt hơn hết, các nhà đầu tư phải lựa chọn con đường bảo thủ hơn hoặc an toàn hơn để sở hữu kim loại quí hiếm này hơn là những phát sinh giấy tờ. Các nhà đầu tư có thể mua rhodium dưới dạng kim loại từ những đại lý chuyên môn và lưu giữ tại các kho lưu giữ quốc tế.
Rhodium là kim loại hiếm nhất và số lượng có hạn. Trong một hành tinh nhỏ bé, cùng với việc bùng phát dân số, in ra nhiều tiền và làm tiền giả hiện nay trên qui mô lớn, rhodium hình như cũng có được giá trị tích luỹ trong những năm tới, ít ra thì cũng không thể thiếu vắng rhodium trong ngành công nghiệp xe hơi khi mà các chính phủ yêu cầu các hãng sản xuất xe hơi phải có bộ chuyển đổi xúc tác để làm giảm khí xả độc hại ra môi trường.
