Thủ tướng Phạm Minh Chính hoan nghênh và đánh giá chuyến thăm lần thứ hai tới Việt Nam của ông Jose Ramos-Horta trên cương vị Tổng thống có ý nghĩa rất quan trọng, đánh dấu chặng đường hơn 20 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, góp phần củng cố tin cậy chính trị và tạo động lực mới cho quan hệ hai nước trong thời gian tới.
Chúc mừng Timor-Leste đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong công cuộc xây dựng, phát triển đất nước và đang tiến gần hơn mục tiêu trở thành thành viên đầy đủ của ASEAN, Thủ tướng tin tưởng Timor-Leste sớm hiện thực hóa “Kế hoạch phát triển chiến lược đất nước giai đoạn 2011-2030” và hội nhập quốc tế sâu rộng hơn nữa.
Tổng thống Jose Ramos-Horta cảm ơn sự đón tiếp nồng hậu, thân tình của lãnh đạo và nhân dân Việt Nam.
Hai bên đánh giá cao những tiến triển tích cực trong quan hệ hợp tác hữu nghị giữa Việt Nam và Timor-Leste. Trao đổi và tiếp xúc cấp cao được duy trì; hợp tác thương mại, đầu tư được thúc đẩy; kim ngạch xuất nhập khẩu trong 5 tháng đầu năm 2024 tăng trưởng gần 30% so với cùng kỳ (đạt hơn 6 triệu USD); hoạt động đầu tư, kinh doanh hiệu quả tại Timor-Leste của Tập đoàn Viễn thông Viettel (Telemor) đóng góp tích cực vào phát triển kinh tế-xã hội ở Timor-Leste.
Hai nhà lãnh đạo cũng nhất trí cần tăng cường tin cậy chính trị thông qua trao đổi, tiếp xúc cấp cao và các cấp; triển khai hiệu quả các thỏa thuận cấp cao; tiếp tục đẩy mạnh hoàn thiện khuôn khổ pháp lý cho hợp tác song phương; khai thác hiệu quả các tiềm năng hợp tác to lớn giữa hai nước.
Đánh giá gạo đang là mặt hàng chủ lực trong hợp tác thương mại giữa hai nước, Thủ tướng Chính phủ đề nghị hai bên sớm gia hạn hoặc ký mới Bản ghi nhớ về thương mại gạo, góp phần đảm bảo an ninh lương thực; khuyến khích Timor-Leste tăng nhập khẩu các hàng hóa Việt Nam phù hợp với nhu cầu và thị hiếu của Timor-Leste như dệt may, giày dép, đồ uống, thực phẩm sữa, thực phẩm chế biến, nông thuỷ sản...
Thủ tướng đề nghị Timor-Leste sớm giải quyết dứt điểm khó khăn vướng mắc trong kinh doanh của doanh nghiệp Việt Nam tại địa bàn và tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa để các doanh nghiệp Việt Nam mở rộng đầu tư kinh doanh, nhất là trong lĩnh vực viễn thông, cung cấp giải pháp dịch vụ số và thăm dò, khai thác dầu khí.
Bày tỏ ấn tượng sâu sắc về kinh nghiệm quản lý kinh tế vĩ mô và hội nhập quốc tế thành công của Việt Nam, Tổng thống Timor-Leste ủng hộ các đề xuất của Thủ tướng Phạm Minh Chính; mong muốn Việt Nam hỗ trợ Timor-Leste trong những lĩnh vực Việt Nam có thế mạnh, như nông nghiệp và bảo đảm an ninh lương thực, phát triển cơ sở hạ tầng, giáo dục đào tạo, phát triển nguồn nhân lực, y tế, xóa đói-giảm nghèo; gia tăng sự hiện diện đầu tư tại Timor-Leste; Timor-Leste cam kết tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp Việt Nam.
Hai nhà lãnh đạo nhất trí thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực quan trọng khác, như an ninh, quốc phòng, thông tin truyền thông, giáo dục và đào tạo; tận dụng hiệu quả các xu thế mới như kinh tế xanh, năng lượng sạch, đổi mới sáng tạo; thúc đẩy giao lưu nhân dân thông qua phát triển du lịch, giao lưu văn hóa…
Trao đổi về các vấn đề quốc tế và khu vực, hai bên nhất trí tiếp tục phối hợp và ủng hộ lẫn nhau tại các tổ chức đa phương. Thủ tướng Chính phủ đánh giá cao quyết tâm và nỗ lực của Timor-Leste trong triển khai “Lộ trình Timor-Leste trở thành thành viên đầy đủ của ASEAN”; nhấn mạnh Việt Nam luôn nhất quán, ủng hộ Timor-Leste sớm trở thành thành viên đầy đủ của ASEAN. Tổng thống khẳng định Timor-Leste sẵn sàng ủng hộ ứng cử của Việt Nam vào mọi cơ chế, tổ chức đa phương, khu vực và quốc tế.
Bên cạnh đó cả hai cam kết tiếp tục ủng hộ lập trường nguyên tắc của ASEAN về Biển Đông, cũng như các nỗ lực duy trì hòa bình, ổn định, an ninh an toàn và tự do hàng hải, hàng không ở Biển Đông; giải quyết tranh chấp bằng các biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS); nghiêm túc thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC); tạo môi trường thuận lợi cho đàm phán Bộ quy tắc ứng xử của các bên ở Biển Đông (COC), đóng góp vào việc duy trì hòa bình, ổn định và phát triển ở khu vực.
