Tổng Giám đốc Tổng công ty Than Việt Nam (TVN) Đoàn Văn Kiển cho biết, đến hết tháng 11, TVN đã khai thác được 14,316 triệu tấn than sạch, vượt 2,5% kế hoạch năm và tăng 20,6% so với cùng kỳ năm ngoái. Với đà thắng lợi này, năm nay TVN chắc chắn sẽ khai thác được 15,5 triệu tấn than sạch, vượt chỉ tiêu Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX đã đề ra cho ngành than đến năm 2005. Trong thắng lợi to lớn này, có phần đóng góp quan trọng đáng kể của Công ty Tuyển than Cửa Ông là mắt xích cuối cùng của công nghệ khai thác than - đơn vị thành viên của TVN đã được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng lao động trong thời kỳ đổi mới.
Một năm đạt nhiều điểm nhất
Tiếp chúng tôi tại phòng làm việc, Giám đốc Công ty Tuyển than Cửa Ông Hoàng Lâm Chính vui vẻ khẳng định, trong 42 năm hoạt động, năm nay, Công ty Tuyển than Cửa Ông đã đạt được nhiều điểm nhất so với từ trước đến nay. Đó là:
Mới tính đến hết tháng 10, Công ty đã hoàn thành kế hoạch cả năm về sản xuất than sạch 3.915.817 tấn, tiêu thụ 3.930.374 tấn, trong đó có trên 3 triệu tấn xuất khẩu, các chỉ tiêu sản xuất kinh doanh đến vượt kế hoạch cấp trên giao từ 0,76 đến 9,23%, tăng hơn cùng kỳ năm ngoái từ 27,92 đến 35,76%. Đến hết tháng 11, Công ty đã đạt tổng doanh thu sản xuất trên 1.300 tỷ đồng, vượt kế hoạch cả năm hơn 87 tỷ đồng, tăng hơn mức thực hiện cả năm ngoái 169 tỷ đồng. Năm nay, Công ty đạt kỷ lục xuất khẩu than với 3,5 triệu tấn trong tổng số 5 triệu tấn của toàn ngành Than Việt Nam.
Công ty không những vận chuyển, sản xuất được một khối lượng than sạch lớn nhất từ trước đến nay mà đã tiêu thụ được sản lượng than lớn chưa từng có, lượng than tồn kho không còn lớn như trước, nâng cao một bước hiệu quả sản xuất, kinh doanh. Tính đến đầu tháng 12, Công ty đã sản xuất trên 4,347 triệu tấn than sạch, tăng hơn mức thực hiện cả năm ngoái 669.000 tấn và đã tiêu thụ 4,295 triệu tấn, tăng hơn cả năm 2001 trên 425.000 tấn, góp phần nâng cao hiệu quả vốn kinh doanh, tăng lợi nhuận và tiền lương thực tế của cán bộ, công nhân viên chức.
Năm 2002, Công ty đã lập nên những kỷ lục mới cao nhất từ trước đến nay về năng suất lao động, hiệu quả sử dụng máy móc, thiết bị, phương tiện và giảm mức tiêu hao vật chất, tiêu phí điện năng trên một tấn than sạch. Năm 2001 trở về trước, Công ty vận chuyển than nguyên khai từ các mỏ thuộc vùng than Cẩm Phả về Nhà máy sàng Cửa Ông đạt mức cao nhất 15.000 tấn/ngày. Năm nay, ngày đạt mức thấp nhất 15.000 tấn, ngày đạt kỷ lục cao nhất 19.500 tấn và mức trung bình đạt trên 17.000 tấn/ngày, giải phóng kịp thời than nguyên khai tại các mỏ và có nguồn than cung ứng kịp thời, ổn định thường xuyên cho các nhà máy sàng tuyển than.
Hợp lực tổ chức lại sản xuất
Công ty Tuyển than Cửa Ông có nhiệm vụ chủ yếu là vận chuyển than mỏ bằng đường sắt, sàng tuyển, chế biến than các loại, bốc rót tiêu thụ than trong nước và xuất khẩu... của vùng than Cẩm Phả tại cảng chính Cửa Ông. Đây là khâu cuối cùng quyết định hoàn thành thắng lợi của mỗi mùa than ở nước ta, đặt biệt là đối với các mỏ có sản lượng than lớn như Đèo Nai, Cọc 6, Dương Huy, Thống Nhất, Cao Sơn, Khe Chàm và Mông Dương.
Để thực hiện được nhiệm vụ quan trọng này, Công ty được giao trực tiếp quản lý, vận hành những máy móc, thiết bị, công nghệ bao gồm: Hai nhà máy sàng tuyển than số 1 và 2 có tổng công suất 4,5 triệu tấn/năm và nhà máy tuyển than tận thu số 3, công suất trên nửa triệu tấn/năm; Hệ thống đường sắt dài gần 70km cùng với 36 đầu máy TU chạy điezen và trên 500 toa xe các loại; Hệ thống cấp dẫn nước tuyển rửa, các cơ sở sửa chữa thiết bị phục vụ sản xuất và cơ sở sản xuất, kinh doanh dịch vụ văn hoá khác.
Điểm yếu nhất của Công ty là vận chuyển than nguyên khai chỉ qua một đường sắt độc đạo và lượng than cần sàng tuyển đã vượt công suất thiết kế của cả 3 nhà máy sàng tuyển. Nhằm khắc phục tình trạng này, lãnh đạo Công ty đã nêu cao vai trò đoàn kết, hợp tác chặt chẽ với các công ty khai thác than, địa chất khai thác khoáng sản, xây dựng mỏ, vật tư vận tải và kinh doanh than cùng tổ chức lại sản xuất phù hợp với tình hình mới; Khai thác và phát huy triệt để nội lực của mỗi doanh nghiệp. Thực hiện Nghị quyết TW 3, 12 doanh nghiệp (gọi vui là G12) họp mỗi tháng một lần để cùng nhau tìm giải pháp tối ưu nhằm cân đối năng lực sản xuất, nhu cầu tiêu thụ sản phẩm, bố trí máy móc, lao động phù hợp, hoàn thành nhiệm vụ sản xuất từ khâu khai thác, vận chuyển, sàng tuyển đến xuất bán sản phẩm than sạch.
Công ty còn chủ động xây dựng kế hoạch mua than nguyên khai của các mỏ; Tổ chức quy hoạch sắp xếp lại kho, cân đối sản lượng để giao cho các đơn vị sản xuất thực hiện tất cả giải pháp công nghệ. Do đó, tốc độ rút kho nhanh, kết hợp với việc than sản xuất đi thẳng bến để tiêu thụ, tiết kiệm chi phí bốc xúc than và tiêu thụ than bùn đã có tiến bộ. Ba nhà máy sàng tuyển than đã tổ chức lại lao động hợp lý, thay nhau ăn cơm giữa ca, bàn giao máy sống, đưa tổng số ngày chạy máy từ 300 lên 320 - 325 ngày/năm vẫn đảm bảo quyền lợi nghỉ ngơi của người lao động. Do đó, sản lượng than sàng tuyển đã vượt công suất thiết kế 15%, tạo điều kiện cho các mỏ tăng sản lượng than nguyên khai.
Các mỏ than vùng Cẩm Phả cũng đã phối hợp tốt với Công ty ra than nguyên khai, sạch tăng theo kế hoạch. Công ty ghép thêm đầu máy để tăng sức kéo toa xe trong từng chuyến và phối hợp điều hành nhịp nhàng, chính xác, duy trì năng suất kéo than mỏ tăng hơn ngày cao nhất trước đây 2.000 tấn/ngày, đột xuất có ngày tăng tới 4.500 tấn. Riêng tuyến miền Đông đã chỉ đạo tổ chức kéo được 19 chuyến xe/ngày với 14 toa xe/chuyến. Nhờ vậy, các mỏ than Mông Dương, Khe Chàm, Cao Sơn các năm trước đây chỉ đạt tổng sản lượng than cao nhất 1,7 triệu tấn nay đã tăng lên 2,2 triệu tấn, mà không bị tồn đọng.
Không ngừng đổi mới công nghệ
Công ty Tuyển than Cửa Ông có thiết bị sàng tuyển từ năm 1924. Trong quá trình sản xuất, Công ty đã chú trọng đầu tư nâng cấp máy, thiết bị hiện có và không ngừng tăng thêm thiết bị công nghệ mới nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm, tỷ lệ thu hồi than thành phẩm, tăng chủng loại than xuất khẩu, nâng cao hiệu quả kinh doanh và bảo vệ môi trường.
Công ty đã chủ động cải tiến công nghệ sản xuất đáp ứng đủ những loại than mà thị trường trong nước và nước ngoài đang có nhu cầu; áp dụng các biện pháp công nghệ, biện pháp quản lý nâng cao tỷ lệ thu hồi than sạch so với than nguyên khai từ 63% lên 76 đến 78%. Công ty còn phối hợp với các cơ quan, đơn vị trong nước nghiên cứu chế tạo được nhiều loại phụ tùng và các cụm chi tiết máy thay hàng nhập khẩu, ứng dụng có hiệu quả các loại vật liệu chịu mài mòn và vật liệu phục vụ cho công nghệ tuyển khoáng; áp dụng thành công các biện pháp "phun sương chống bụi", trồng cây xanh ở những nơi có thể trồng được để cải thiện môi trường và điều kiện làm việc cho người lao động.
Từ năm ngoái trở lại đây, Công ty đã đầu tư trên 70 tỷ đồng xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật, thực hiện tốt lịch biểu sửa chữa lớn và duy tu bảo dưỡng các thiết bị chủ yếu, tuyến đường sắt nối liền mỏ Cao Sơn với cảng Cửa Ông, thay động cơ mới cho các đầu máy ghép đôi, mua thêm 32 toa xe chở than loại 4 thùng. Nhằm nâng cao một bước cơ bản năng lực sản xuất trong những năm tới, Công ty đang thực hiện một loạt Dự án đầu tư với tổng dự toán 70 tỷ đồng. Trong số đó, có các đầu máy sức kéo tăng gấp hơn 3 lần đầu máy hiện nay, maý xúc 3,5 m3/gầu, ô tô tải sức chở 15 tấn/xe, cần cẩu pootic sức nâng 5 tấn, 20 toa xe trọng tải 30 tấn/toa xe, 5 toa xe tự lật; Xây dựng mới hệ thống công nghệ bùn nước và hệ thống xử lý nước tuần hoàn phục vụ sản xuất….
Nâng cao đời sống vật chất và văn hoá
Đi đôi với phát triển sản xuất, Công ty Tuyển than Cửa Ông đặc biệt coi trọng nâng cao đời sống vật chất, văn hoá và tinh thần của đội ngũ cán bộ, công nhân viên chức. Hầu hết cán bộ, công nhân viên làm việc tại đây đều được Công ty quan tâm đào tạo, đào tại lại nâng cao trình độ nghiệp vụ, kỹ thuật, năng lực quản lý, khả năng tiếp thị để đảm bảo làm việc ổn định lâu dài với thu nhập ngày một nâng cao. Tại thời điểm này, Công ty đã có gần 600 người có trình độ đại học các ngành cơ bản (hàng chục người có 2 bằng đại học), trên 400 người là cán bộ trung cấp nghiệp vụ kỹ thuật và trên 3.000 công nhân kỹ thuật (chiếm 70% tổng số lao động) của Công ty .
Từ năm ngoái trở lại đây, tiền lương của cán bộ, công nhân viên trong Công ty đã đạt bình quân từ trên 1,4 đến 1,5 triệu đồng/tháng. Đối với lao động nặng nhọc và làm việc trong môi trường nóng bức, độc hại như ngành than, mức thu nhập như vậy chưa thật thoả đáng và chưa phải là cao, nhưng so với những năm trước đã có một bước cải thiện đáng kể.
Công ty còn luôn dẫn đầu phong trào bóng đá, cầu lông, bóng bàn, thể thao, văn nghệ của ngành than Việt Nam. Năm 2002, cả 2 đội bóng đá nam và nữ của Công ty đều vô địch giải bóng đá nam và nữ TVN. Đội cầu lông của Công ty tham gia Giải cầu lông gia đình toàn quốc 2002 đạt Huy chương liên đoàn cầu lông Việt Nam. Tại giải bóng bàn tỉnh Quảng Ninh, đội bóng bàn của Công ty đã đạt Giải nhất đôi nữ và giải nhất đơn nữ. Vừa mới đây, Công ty đã tổ chức một đêm thơ nhạc đầy hấp dẫn, xúc động với chất lượng khá - chẳng kém mấy so với chuyên nghiệp đã được Đài Truyền hình Việt Nam phát nhiều lần trên VTV1 và VTV3. Cả nước một lần nữa lại biết đến Công ty tuyển than Cửa Ông Anh hùng không những chế biến than giỏi, đá bóng tài, hát hay mà còn có những tâm hồn thơ ca bay bổng, bắt nguồn từ cuộc sống với những nhịp đập đầy cảm xúc của trái tim những người thợ mỏ.
Những ngày đầu mùa than này, những ai đứng bên tượng đài người chiến sỹ cộng sản Ngô Huy Tăng – người đã cắm lá cờ cách mạng trên đỉnh Pootic, trong khuôn viên đẹp đẽ, khang trang của trụ sở Công ty Tuyển than Cửa Ông nhìn ra Vịnh Bái Tử Long ngắm nhìn một cách say sưa những đoàn tàu kéo hàng dãy toa xe chứa đầy ắp vàng đen óng ánh từ các mỏ về nhà máy, những chiếc tàu thuỷ mang quốc tịch nhiều nước tấp nập ra vào bến Cửa Ông ăn than, chen lẫn tiếng xình xịch, nhịp nhàng của các hệ thống dây chuyền sàng tuyển than, đều tuyệt đối tin tưởng chắc chắn rằng, năm 2003 sắp đến và những năm tiếp theo, Công ty tuyển than Cửa Ông lại tiếp tục gặt hái được những thắng lợi mới to lớn hơn nữa. Vai trò người thợ anh hùng lại tiếp tục phát huy vai trò đầu tàu của mình trong ngành Than Việt Nam trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá nước nhà./.
