Công ty Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc: 45 năm vì dòng đạm trắng

Ngày 17/3/1963, Chủ tịch Hồ Chí Minh về thăm Hà Bắc. Nói chuyện với cán bộ, đảng viên và nhân dân, Người căn dặn: “ở Tỉnh ta, Nhà nước đang xây dựng Nhà máy Phân đạm, Nhà máy phải làm đúng kế hoạch Nhà nước, công nhân và cán bộ phải nâng cao tinh thần làm chủ...”. Thực hiện lời dạy của Người, hàng vạn lượt cán bộ, đảng viên, công nhân, bộ đội chung sức lực và trí tuệ cho từng hạng mục công trình. Trên 6 triệu ngày công lao động được huy động để đào đắp 1.334 triệu m3 đất đá; đổ 91.000m3 bê tông; lắp đặt 3.124 tấn máy móc thiết bị. Một khối lượng công việc khổng lồ đó đã hợp thành Nhà máy Phân đạm Hà Bắc, tiền thân của Công ty Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc hôm nay. Giai đoạn 1965-1975 là thời kỳ cán bộ, công nhân viên chức (CBCNVC) Công ty dồn sức cho mục tiêu vừa sản xuất, vừa chiến đấu chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ. Nhà máy đã phải trải qua 52 trận bom, với hàng ngàn tấn bom đạn cày xới. Lực lượng tự vệ Nhà máy đã góp phần bắn rơi một máy bay Mỹ.
Ngày 12/12/1975, bao urê đầu tiên ra đời, trước sự vui mừng của trên 4.000 CBCNVC. Những năm 1976-1990 là thời kỳ Công ty gặp nhiều khó khăn, thách thức: Chính phủ Trung Quốc bàn giao nhà máy chưa hoàn chỉnh, công nghệ sản xuất đạm chưa ổn định, nhưng được Đảng, Chính phủ quan tâm và bằng chính tinh thần tự lực cánh sinh, cán bộ công nhân Công ty vừa sản xuất, vừa hoàn chỉnh công nghệ, sản lượng urê từng bước tăng dần. Thời kỳ 1991-1995 là thời kỳ chuyển từ cơ chế bao cấp sang cơ chế thị trường. Tại thời điểm này, Công ty tiếp tục nhận được sự quan tâm của các đồng chí lãnh đạo cao nhất của Đảng, Nhà nước: Nguyên Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh, nguyên Tổng Bí thư Đỗ Mười, nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh, nguyên Thủ tướng Võ Văn Kiệt và Chủ tịch nước Trần Đức Lương đã về thăm Công ty. Cùng với sự nỗ lực của mình, Công ty đã mạnh dạn đề ra một số chương trình lớn để phát triển, đó là: Đa dạng hóa sản phẩm; Cải tạo dây chuyền sản xuất hiện có lên 15 vạn tấn/năm. Thực hiện phương châm “hợp tác đa phương”, Công ty đã cử 35 đoàn cán bộ đến các nước tìm kiếm cơ hội hợp tác và đã có hàng chục đoàn chuyên gia nước ngoài đến Công ty hợp tác làm ăn. Công ty đã đầu tư nhiều tỷ đồng cho việc mua sắm đầu tư máy móc thiết bị, nâng cao trình độ khoa học kỹ thuật và có hàng ngàn sáng kiến cải tiến được áp dụng vào sản xuất, nên đã đưa sản lượng đạm từ 4 vạn tấn (năm 1990) lên 13 vạn tấn (năm 1997), vượt 30% công suất thiết kế. Do sản xuất kinh doanh phát triển, cảnh quan môi trường và điều kiện làm việc của người lao động luôn được cải thiện. Tuy nhiên, từ cuối năm 1997 đến đầu năm 1999, tình hình sản xuất – kinh doanh của Công ty gặp nhiều trở lực do ảnh hưởng cuộc khủng hoảng kinh tế khu vực. Giá đạm trên thị trường thế giới giảm xuống mức thấp nhất, sản phẩm của Công ty không cạnh tranh nổi. Thời điểm này, lại một lần nữa, Công ty “xốc” lại đội ngũ, chung sức, chung lòng vì sự tồn tại của doanh nghiệp. Ngoài nỗ lực của mình, Công ty tiếp tục nhận được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước. Ngày 10/5/1999, Thủ tướng Chính phủ đã ký quyết định về giải pháp cho hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty. Những giải pháp cụ thể hỗ trợ về vốn, về đầu tư phát triển của Chính phủ đã giúp Công ty từng bước vượt khó. Đặc biệt, tại thời điểm đó, Công ty đã nhận được sự quan tâm của Chính phủ hai nước Việt Nam và Trung Quốc. Dự án cải tạo kỹ thuật nhà máy với vốn đầu tư trên 32 triệu USD do Trung Quốc trợ giúp đã được khởi công tháng 10/2000. Suốt trong thời gian thực hiện cải tạo nhà máy, Công ty vừa duy trì sản xuất, vừa tổ chức thi công đảm bảo hoàn thành các mục tiêu kế hoạch đề ra. Sau hơn hai năm thực hiện, đến tháng 7/2003, dự án đã hoàn thành. Đây là cơ sở quan trọng cho Công ty đưa công suất lên 15 vạn tấn đạm/năm.
 4 năm (2001-2004) là thời kỳ phát triển ổn định, vững chắc, với chất lượng cao nhất kể từ ngày thành lập Công ty đến nay. Điều này được khẳng định bằng việc sản xuất kinh doanh liên tục tăng trưởng. Trong 4 năm, giá trị tổng sản lượng tăng bình quân 18%/năm, giao nộp ngân sách bình quân tăng 68%/năm, hiệu quả sản xuất tăng bình quân 380%/năm. Cũng trong 4 năm này, bằng các giải pháp sáng tạo trong quản lý, điều hành, phát huy sáng kiến cải tiến, CBCNV đã tiết kiệm chi phí 42,5 tỷ đồng. Các mặt quản lý, thực hiện quy chế dân chủ, các hoạt động xã hội đều ổn định, nền nếp và đi vào chiều sâu.
Đặc biệt, năm 2004 là năm Công ty lập được nhiều kỷ lục. Đó là năm sản xuất an toàn, liên tục dài ngày nhất, sản lượng cao nhất, hiệu quả SX-KD lớn nhất từ trước đến nay. Thu nhập bình quân của CBCVC đạt hơn 2,4 triệu đồng/người/tháng. Năm 2005, nhân kỷ niệm 45 năm ngày thành lập, đồng thời ghi nhận những đóng góp của CBCNVC Công ty Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc, Nhà nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Nhất cho Công ty.
45 năm qua, hàng vạn lượt người đã góp công, góp sức xây dựng Công ty. Bằng tình yêu máu thịt gắn bó với doanh nghiệp thân yêu của mình, CBCNVC Công ty Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc vẫn kiên cường vượt khó, vươn lên để khẳng định vị thế của mình trong sự nghiệp “Công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”.