Chỉ thị nêu rõ: Theo thông tin từ Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, năm 2024 tình hình thiên tai tại các khu vực trên cả nước còn tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường. Nhiều khả năng, hiện tượng El Nino sẽ suy yếu dần đến giữa năm và chuyển sang trạng thái La Nina từ tháng 7-9/2024.
Trong thời gian chuyển mùa từ tháng 4 đến tháng 5/2024, trên phạm vi cả nước có khả năng xảy ra các hiện tượng thời tiết nguy hiểm như dông, lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh.
Từ tháng 7-9/2024, các đợt lũ phổ biến xuất hiện tại khu vực miền Bắc. trên các sông từ Thanh Hóa đến Bình Thuận và khu vực Tây Nguyên xuất hiện 2-3 đợt lũ.
Bão, áp thấp nhiệt đới có khả năng xuất hiện khoảng từ 4 - 6 cơn trên Biển Đông và nhiều khả năng ảnh hưởng đến đất liền.
Để chủ động phòng, chống, ứng phó kịp thời, hiệu quả, giảm thiểu đến mức thấp nhất thiệt hại do thiên tai gây ra, Bộ Công Thương yêu cầu Sở Công Thương các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, các Tập đoàn, Tổng Công ty, Doanh nghiệp và các đơn vị trực thuộc Bộ (sau đây gọi tắt là các đơn vị) tập trung triển khai thực hiện một số nội dung.
Sẵn sàng ứng phó thiên tai với hiệu quả cao nhất
Đối với các đơn vị trong ngành Công Thương, Bộ trưởng Bộ Công Thương yêu cầu thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật về phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn; tích cực tuyên truyền, phổ biến kiến thức giúp nâng cao nhận thức về những nguy cơ, hiểm họa do thiên tai gây ra và trách nhiệm của các cá nhân và tập thể trong công tác phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tại đơn vị.
Rà soát, cập nhật bổ sung, hiệu chỉnh phương án phòng chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn phù hợp với đặc thù của đơn vị đối với tất cả hình thái thiên tai có thể xảy ra.
Kiện toàn tổ chức, lực lượng phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn; chuẩn bị đầy đủ vật tư, phương tiện, hậu cần theo phương châm 4 tại chỗ (Chỉ huy tại chỗ, lực lượng tại chỗ, phương tiện, vật tư tại chỗ, hậu cần tại chỗ) để sẵn sàng ứng phó thiên tai với hiệu quả cao nhất; tổ chức diễn tập các phương án ứng phó đối với các tình huống thiên tai cơ bản cũng như các tình huống thiên tai dị thường, khó đoán trước để nâng cao khả năng sẵn sàng ứng phó với các tình huống thiên tai.
Tăng cường sự phối hợp giữa các đơn vị, giữa các đơn vị với địa phương để thống nhất chỉ huy, điều hành và phát huy hiệu quả cao nhất về nguồn lực của các đơn vị trong quá trình ứng phó với các tình huống thiên tai, sự cố.
Tiếp tục rà soát, lồng ghép nội dung phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn vào chương trình, kế hoạch phát triển ngành; rà soát các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật áp dụng thiết kế, xây dựng các công trình để bảo đảm an toàn cho công trình, cho cộng đồng đối với các hình thái thiên tai.
Tổ chức trực ban, theo dõi chặt chẽ diễn biến các đợt thiên tai và thực hiện chế độ báo cáo nghiêm túc theo đúng quy định; bảo đảm thông tin, liên lạc thông suốt.
Xây dựng và triển khai tốt kế hoạch dự trữ hàng hóa, vật tư, nhu yếu phẩm thiết yếu
Cụ thể, đối với Cục Kỹ thuật an toàn và Môi trường công nghiệp, Bộ Công Thương yêu cầu chủ trì, phối hợp với các đơn vị có liên quan kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn các đơn vị triển khai công tác phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn, đảm bảo an toàn đối với công trình thuộc thẩm quyền quản lý của Bộ Công Thương, nhất là các công trình thủy điện và các cơ sở khai thác, chế biến than, khoáng sản.
Đồng thời, tổ chức triển khai tốt công tác trực ban phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn trong mùa mưa bão, kịp thời tham mưu cho Bộ trưởng và Ban Chỉ huy Phòng thủ dân sự, Phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn Bộ Công Thương các biện pháp quản lý, chỉ đạo công tác ứng phó thiên tai trong ngành Công Thương.
Tổng cục Quản lý thị trường chỉ đạo Cục Quản lý thị trường các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát thị trường, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật trong hoạt động thương mại; ngăn chặn, xử lý kịp thời các hành vi lợi dụng thiên tai để đầu cơ, găm hàng, tăng giá bất hợp lý, thu lợi bất chính.
Vụ Thị trường trong nước hướng dẫn, kiểm tra, chỉ đạo Sở Công Thương các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương xây dựng và triển khai tốt kế hoạch dự trữ hàng hóa, vật tư, nhu yếu phẩm thiết yếu; có phương án điều tiết các mặt hàng thiết yếu giữa các địa phương, khu vực bị ảnh hưởng thiên tai, đảm bảo phục vụ nhu cầu cơ bản của người dân; xây dựng các phương án bình ổn thị trường trong và sau các sự cố, thiên tai.
Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo, Cục Điều tiết điện lực, Cục Hóa chất, Vụ Dầu khí và Than, Văn phòng Bộ tổ chức triển khai các nhiệm vụ về phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn trong ngành, lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý nhà nước được giao.
Kiểm tra, đôn đốc công tác chuẩn bị ứng phó thiên tai tại các cơ sở, công trình ngành Công Thương trên địa bàn
Bộ trưởng Bộ Công Thương cũng yêu cầu Sở Công Thương các tỉnh, thành phố tăng cường kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn công tác chuẩn bị ứng phó thiên tai trước mùa mưa bão tại các cơ sở, công trình trong ngành Công Thương trên địa bàn quản lý, đặc biệt là các đơn vị quản lý vận hành lưới điện, các công trình thủy điện và cơ sở khai thác, chế biến than, khoáng sản.
Chỉ đạo giám sát vận hành an toàn hồ đập thủy điện, tham mưu UBND tỉnh, thành phố tuyệt đối không cho tích nước đối với các hồ chứa nước không đảm bảo an toàn; tăng cường lắp đặt hệ thống theo dõi, giám sát, cung cấp số liệu cho các đơn vị chức năng theo quy định, thông tin cảnh báo đảm bảo an toàn hạ du khi xả lũ.
Chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan trên địa bàn tăng cường kiểm tra, xử lý các hành vi vi phạm an toàn trong khai thác, chế biến khoáng sản, an toàn hồ chứa quặng đuôi theo quy định.
Hỗ trợ các đơn vị điện lực, đơn vị truyền tải điện trên địa bàn nhằm đảm bảo an toàn trong mùa mưa bão như việc vận động người dân chặt tỉa cây xanh, phát quang hành lang tuyến đường dây; phối hợp tuyên truyền, hướng dẫn cảnh báo người dân sử dụng điện an toàn trong mùa mưa bão.
Phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tham mưu, đề xuất với UBND các tỉnh, thành phố thực hiện thiết lập, quản lý hành lang thoát lũ của các hồ chứa thủy lợi, thủy điện và thực hiện các biện pháp bảo đảm an toàn đập theo quy định của pháp luật.
Triển khai kế hoạch dự trữ hàng hóa, vật tư, nhu yếu phẩm thiết yếu, chú trọng khu vực thường xuyên bị thiên tai, vùng sâu, vùng xa, vùng dễ bị chia cắt; phối hơp chặt chẽ với chính quyền địa phương các cấp thực hiện tốt kế hoạch dự trữ tại chỗ, phương án bình ổn thị trường khi thiên tai xảy ra.
Yêu cầu các công trình đang xây dựng dừng mọi hoạt động thi công, di dời người và thiết bị về vị trí an toàn trước khi các đợt bão lũ, thiên tai lớn xảy ra, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người và tài sản.
Đối với địa phương có công trình khai thác khoáng sản, điện gió và trang trại điện mặt trời, cần chỉ đạo các chủ công trình thực hiện gia cố chống sạt trượt, ngập nước và có các biện pháp đảm an toàn cho người, công trình và thiết bị trong mùa mưa bão.
Rà soát đảm bảo an toàn các công trình điện, gia cố các vị trí xung yếu
Tại Chỉ thị số 04/CT-BCT, Bộ trưởng Bộ Công Thương đồng thời yêu cầu Tập đoàn Điện lực Việt Nam:
Chỉ đạo các đơn vị quản lý, vận hành công trình thủy điện thuộc phạm vi quản lý nghiêm túc thực hiện quy trình vận hành liên hồ chứa, quy trình vận hành đơn hồ chứa, phương án bảo vệ đập, phương án ứng phó tình huống khẩn cấp đã được cấp thẩm quyền phê duyệt; Tập trung kiểm tra, rà soát, khắc phục kịp thời các hư hỏng, khiếm khuyết (nếu có) của thiết bị, máy móc, hạng mục công trình vận hành xả lũ, cửa nhận nước để đảm bảo an toàn tuyệt đối cho công trình trước mùa mưa lũ năm 2024;
Chỉ đạo các đơn vị phát điện, truyền tải, phân phối điện trực thuộc rà soát, kiểm tra các công trình, gia cố các vị trí xung yếu đảm bảo an toàn cho công trình khi thiên tai xảy ra, phát quang hành lang tuyến, chặt tỉa cây ngoài hành lang có nguy cơ đổ vào công trình điện theo quy định; chuẩn bị sẵn sàng và tập trung nguồn lực để khắc phục kịp thời mọi sự cố xảy ra, cung cấp điện kịp thời, an toàn sau thiên tai.
Chỉ đạo các đơn vị thuộc phạm vi quản lý xây dựng kế hoạch, phương án phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn của đơn vị; tổ chức diễn tập cho các cán bộ, công nhân viên trong đơn vị theo phương án đã phê duyệt.
Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam, Tổng Công ty Đông Bắc và các đơn vị khai thác khoáng sản tập trung chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ xây dựng các công trình phòng chống thiên tai; phương án di dời người dân ra khỏi vùng nguy cơ cao về sạt lở, ngập lụt.
Kiểm tra, rà soát các bãi thải, hồ chứa quặng đuôi, hệ thống đường vận tải và các khu mỏ khai thác than, khoáng sản, kho chứa, nhà xưởng, bến cảng, hệ thống đê chân bãi thải, hệ thống bơm thoát nước, mương thoát nước, mặt bằng sản xuất... chủ động xử lý và có phương án đảm bảo an toàn công trình và khu dân cư lân cận, nhất là trong tình huống xảy ra mưa lũ lớn.
Tổ chức diễn tập phương án ứng phó chống ngập lụt mỏ, sạt lở bãi thải ảnh hưởng đến các khu dân cư trong vùng; tiếp tục kiện toàn lực lượng cấp cứu mỏ bán chuyên tại các đơn vị khai thác hầm lò than và khoáng sản; huấn luyện nghiệp vụ cấp cứu mỏ và tổ chức Hội thao cấp cứu mỏ bán chuyên năm 2024 đảm bảo chất lượng, hiệu quả.
Đối với các đơn vị khai thác và chế biến khoáng sản có hồ chứa quặng đuôi: Tổ chức kiểm tra, đánh giá mức độ an toàn công trình đê đập, hồ chứa quặng đuôi, khắc phục kịp thời các sự cố vỡ đập, hiện tượng sạt lở, thấm trong đập (nếu có) và báo cáo cơ quan có thẩm quyền theo quy định; nghiêm túc triển khai thực hiện các quy định về quản lý vận hành an toàn hồ chứa quặng đuôi trong hoạt động khai thác và chế biến khoáng sản được quy định tại Thông tư số 41/2020/TT-BCT ngày 30/11/2020 của Bộ Công Thương, các quy định về quản lý chất lượng, thi công xây dựng và bảo trì công trình xây dựng tại Nghị định số 06/2021/NĐ-CP ngày 26/1/2021 của Thủ tướng Chính phủ và các văn bản có liên quan; đảm bảo an toàn, tuân thủ quy trình vận hành hồ chứa quặng đuôi đã được phê duyệt theo quy định.
Tập đoàn Dầu khí Việt Nam rà soát cập nhật hoàn chỉnh các phương án, kế hoạch ứng cứu khẩn cấp, ứng phó sự cố tràn dầu, sự cố cháy nổ giàn khoan, đường ống dẫn dầu, khí, các phương tiện xuất, nhập các sản phẩm dầu khí neo đậu tại nơi tiếp nhận bị chìm, đắm và mắc cạn. Chuẩn bị sẵn sàng nguồn lực để tổ chức thực hiện khi bão, lũ, thiên tai xảy ra.
Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam chỉ đạo các đơn vị xây dựng kế hoạch dự trữ nhiên liệu, sẵn sàng phục vụ các vùng bị thiên tai; rà soát, cập nhật phương án đảm bảo an toàn, phòng chống ngập cho công trình, cửa hàng xăng dầu, chống trôi nổi các bồn chứa xăng dầu khi bị ngập nước. Chuẩn bị sẵn sàng nguồn lực để tổ chức thực hiện khi bão, lũ, thiên tai xảy ra.
Tập đoàn Hóa chất Việt Nam chỉ đạo các đơn vị thành viên rà soát, cập nhật sẵn sàng các phương án phòng chống, ứng phó, ngăn ngừa sự cố rò rỉ hóa chất ra môi trường, sạt lở bãi thải, đập hồ chứa quặng đuôi nhà máy tuyển. Chuẩn bị sẵn sàng nguồn lực để tổ chức thực hiện khi bão, lũ, thiên tai xảy ra
Vận hành hồ chứa theo đúng quy trình, bảo đảm an toàn cho công trình và vùng hạ du
Riêng đối với các chủ sở hữu đập, hồ chứa thủy điện, Bộ trưởng Bộ Công Thương yêu cầu tổ chức kiểm tra, đánh giá hiện tình trạng hoạt động của các hạng mục công trình như đập dâng, công trình xả lũ, cửa nhận nước… các thiết bị cơ khí và thiết bị điện; khắc phục kịp thời các hư hỏng, khiếm khuyết (nếu có) để đảm bảo an toàn trước mùa mưa lũ.
Rà soát, bổ sung phương án ứng phó thiên tai cho công trình, hạ du đập và phương án ứng phó với tình huống khẩn cấp; tổ chức diễn tập theo phương án được duyệt, bảo đảm an toàn cho vùng hạ du trong mọi tình huống.
Theo dõi chặt chẽ diễn biến khí tượng, thủy văn và phối hợp với các cơ quan có liên quan để vận hành hồ chứa theo đúng quy trình vận hành liên hồ chứa, quy trình vận hành đơn hồ chứa đã được cấp thẩm quyền phê duyệt, bảo đảm an toàn cho công trình và vùng hạ du; chủ động áp dụng cách thức cảnh báo, thông báo đến nhân dân vùng hạ du trước khi vận hành xả lũ qua tràn, bắt đầu xả nước phát điện hoặc các trường hợp thay đổi đột ngột lưu lượng xả xuống hạ du.
Cung cấp đầy đủ, kịp thời số liệu, thông báo về hồ chứa, vận hành hồ chứa cho các cơ quan chức năng theo đúng quy định.
Bộ trưởng Bộ Công Thương yêu cầu Thủ trưởng các đơn vị có trách nhiệm chỉ đạo, kiểm tra và tổ chức thực hiện nghiêm túc Chỉ thị này, thường xuyên báo cáo về Bộ Công Thương qua Văn phòng thường trực Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn. Đồng thời, giao Văn phòng thường trực Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn Bộ Công Thương theo dõi, kiểm tra, đôn đốc các đơn vị và tổng hợp báo cáo Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn Bộ Công Thương kết quả thực hiện Chỉ thị này.
