Xăng pha cồn, dự án “con”.
Trên thực tế, kế hoạch thử nghiệm pha chế, sản xuất nhiên liệu sinh học gasohol (xăng pha cồn) đã được ba công ty Saigon Petro, Công ty Rượu Bình Tây và Công ty Nguyễn Chí ký kết hợp tác cách đây hơn một năm (31/8/2005). Công ty Nguyễn Chí chịu trách nhiệm về công nghệ. Sau sự kiện xăng dầu tăng giá, xăng pha aceton, thì kế hoạch này mới được công bố. Ông Nguyễn Chí Hùng - Giám đốc Công ty Nguyễn Chí, lý giải: “Xăng pha cồn phải trải qua một thời gian dài thí nghiệm trên bệ thử ôtô của Trường Đại học Bách Khoa TP.HCM gasohol E10 - E70 - xăng pha với tỉ lệ 10% - 70% cồn công nghiệp, 96% ethanol (cồn khan). Đồng thời, triển khai đồng loạt 5 đề tài của dự án: Thử nghiệm gasohol từ cồn công nghiệp (cồn 96%), gasohol từ cồn khan (cồn 99,5), đầu tư nhà máy sản xuất gasohol, đầu tư xây dựng nhà máy sản xuất cồn công nghiệp và xây dựng nhà máy sản xuất cồn khan. Thời điểm này, về cơ bản là đã hoàn thành. Dự định của chúng tôi là đưa nguồn nhiên liệu mới này ra thị trường phía Nam vào tháng 10”.
Trong khi đó, nhóm nghiên cứu thuộc Phân viện Khoa học vật liệu TP.HCM đã thử nghiệm thành công đề tài sản xuất: “Xăng với hàm lượng cồn 10% có chất lượng tương đương xăng không chì A92”, pha chế theo công thức 31% xăng nhẹ, 10% ethylic khan ở 99,50. Cồn có chỉ số octan cao nên khi pha cồn vào xăng thì lượng xăng sẽ được nâng lên. Pha cồn vào xăng A91 sẽ cho ra xăng A95, pha vào xăng A95 sẽ cho ra xăng A98. Loại năng lượng mới này đã được chạy thử nghiệm và kết quả đạt được rất tốt, nhưng cũng chưa được đưa ra thị trường. Lý do tại sao thì không ai biết, phải chăng đây là dự án tình thế khi xăng bị phát hiện có pha aceton.
Giá thành xăng pha cồn có rẻ?
Theo quy định hiện hành, cồn công nghiệp phải chịu thuế GTGT 5%, pha chế thành gasohol sẽ chịu mức 10%. Ở nước ta, cồn công nghiệp chưa phải áp thuế tiêu thụ đặc biệt, lệ phí xăng dầu, nhưng khi cồn được pha vào xăng thì sẽ phải chịu hai loại thuế này. “Nhưng nếu áp dụng hai loại thuế này thì doanh nghiệp sẽ… đóng cửa và đích ngắm cuối cùng vẫn là Nhà nước sẽ gia hạn cho doanh nghiệp trong ba năm không đóng thuế. Nếu không, dự án vốn có nhiều hiệu quả kinh tế xã hội sẽ lỡ hẹn với người tiêu dùng”, ông Nguyễn Chí Hùng nói.
Theo tính toán của các nhà làm dự án, trong giai đoạn đầu, Việt Nam cần khoảng 400 ngàn tấn xăng và 40 ngàn tấn cồn (400 triệu lít). Các doanh nghiệp sẽ thu gom cồn 96% đang được sản xuất trong nước (thực tế là cồn trong nước chỉ đạt 95,5% và phải tốn chi phí nâng độ, bảo quản rất tốn kém). Thế nhưng, một trong những nhà máy mía đường lớn nhất nước ta là Lam Sơn cũng chỉ có công suất 25 triệu lít cồn/năm, bằng 1/16 nhu cầu của thị trường. Do vậy, trước khi xây dựng được vùng nguyên liệu, nhập giống bo bo từ nước ngoài có năng suất cồn cao để trồng trong nước thì doanh nghiệp buộc phải… “nhập” cồn công nghiệp. Đến lúc này, liệu giá thành có nằm ở mức 7.000 đồng/lít như doanh nghiệp đưa ra trong dự án?
Xăng pha cồn: tiết kiệm, hiệu quả
“Xét về mặt kỹ thuật, nếu tăng thêm 10% cồn vào xăng thì sẽ tăng hàm lượng ôxy trong cồn. Do vậy, xăng sẽ đốt sạch hơn, giảm khí thải CO, CO2 vào không khí. Về mặt kinh tế, hàng năm, Việt Nam sẽ tiết kiệm được hàng triệu USD từ việc nhập khẩu xăng, hạ giá xăng trong nước, tận dụng các phế thải công nghiệp sản xuất ra cồn… Điều quan trọng là loại nhiên liệu này dùng rất tốt cho động cơ đốt trong, không cần phải cải tạo động cơ như Gas”, Th.S Phạm Việt Hùng - Phân viện Khoa học Vật liệu TP.HCM cho biết.
Theo nhận định của nhiều người, việc Việt Nam bây giờ mới có “thí nghiệm” xăng pha cồn là quá muộn. Trong khi đó, các nước trong khu vực đã đưa vào sử dụng loại nhiên liệu này từ năm 2000. Brazil là nước đi đầu với chương trình quốc gia ủng hộ cồn, tiếp theo là Mỹ và sau đó là châu Âu. Tỉ lệ pha chế cồn vào xăng giao động từ 10% đến 40% tùy theo công nghệ và nhu cầu của từng quốc gia.?
