Thị trường bán hàng đa cấp ổn định nhờ siết chặt quản lý

Trong 8 tháng đầu năm 2025, mặc dù số lượng người tham gia và tổng doanh thu toàn ngành có xu hướng giảm nhẹ so với cùng kỳ năm trước, song các biện pháp quản lý chặt chẽ đã góp phần tạo lập môi trường kinh doanh đa cấp minh bạch và bền vững, đồng thời bảo vệ quyền lợi người dân.

5 doanh nghiệp lớn chiếm 93% tổng doanh thu toàn ngành

Tính đến hết tháng 8/2025, cả nước ghi nhận 16 doanh nghiệp được cấp Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp đang vận hành, trong đó có 01 doanh nghiệp đang tiến hành thủ tục chấm dứt hoạt động.

Dữ liệu 6 tháng đầu năm 2025 cho thấy, tổng số người tham gia bán hàng đa cấp là 634.567 người, giảm 13,43% so với 732.997 người của cùng kỳ năm 2024. Số lượng người tham gia mới chỉ đạt 101.876 người, thấp hơn so với 130.893 người đã chấm dứt hợp đồng, dẫn đến quy mô ngành bị thu hẹp.

Phần lớn người tham gia tập trung tại 5 doanh nghiệp lớn, chiếm 91% toàn ngành, bao gồm Công ty TNHH MTV Herbalife Việt Nam, Công ty TNHH Amway Việt Nam, Công ty TNHH Care For Việt Nam, Công ty TNHH Thiên Sư Việt Nam và Công ty TNHH Unicity Marketing Việt Nam.

Quản lý bán hàng đa cấp: Ổn định nhờ siết chặt quản lý
Nguồn: Ban quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp - Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia

Về doanh thu, tổng doanh thu của ngành trong 6 tháng đầu năm 2025 đạt hơn 7.000 tỷ đồng, giảm hơn 9% so với cùng kỳ năm trước. Tương tự như số người tham gia, 5 doanh nghiệp có doanh thu lớn nhất chiếm gần 93% tổng doanh thu toàn ngành. Trong đó, Công ty TNHH MTV Herbalife Việt Nam dẫn đầu với hơn 4.000 tỷ đồng, chiếm khoảng 53% doanh thu toàn ngành. Doanh thu của các doanh nghiệp bán hàng đa cấp chủ yếu đến từ các sản phẩm thực phẩm chức năng và mỹ phẩm, chiếm khoảng 92% tổng doanh thu, trong khi các mặt hàng khác như đồ gia dụng, quần áo thời trang, thiết bị chỉ chiếm khoảng 8%.

Trong nửa đầu năm 2025, các doanh nghiệp bán hàng đa cấp đã chi trả tổng cộng 2.575 tỷ đồng tiền hoa hồng và các lợi ích kinh tế khác cho người tham gia, tương đương 37% tổng doanh thu toàn ngành. Tuy nhiên, mức hoa hồng, tiền thưởng bình quân mà một người tham gia có hoạt động bán hàng nhận được chỉ tương đương 8% mức thu nhập bình quân đầu người của cả nước.

Về nghĩa vụ tài chính, tổng số thuế nộp về ngân sách nhà nước từ các doanh nghiệp bán hàng đa cấp đạt 1.302 tỷ đồngtrong 6 tháng đầu năm 2025.

Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia
Nguồn: Ban quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp - Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia

Tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm và phòng chống tội phạm

Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia đã tăng cường công tác kiểm tra và xử lý vi phạm. Trong 8 tháng đầu năm 2025, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia đã tổ chức 5 đoàn kiểm tra đối với 5 doanh nghiệp bán hàng đa cấp và ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính với tổng số tiền gần 1,2 tỷ đồng. 

Bên cạnh đó, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia cũng chủ trì đoàn kiểm tra của Bộ Công Thương, theo dõi việc thi hành pháp luật tại 9 Sở Công Thương trên toàn quốc, trong đó có nội dung về quản lý hoạt động kinh doanh đa cấp, nhằm nắm bắt tình hình thực tế và đề xuất phương hướng giải quyết khó khăn.

Công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm liên quan đến hoạt động kinh doanh đa cấp cũng được đẩy mạnh. Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia đã phối hợp chặt chẽ với cơ quan công an, rà soát và thu thập thông tin về các dấu hiệu tội phạm.

Trong 8 tháng đầu năm 2025, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia đã chuyển 2 trường hợp có dấu hiệu kinh doanh đa cấp không phép là Greenleaf và LucMall cho cơ quan công an xử lý. Ngoài ra, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia đã phối hợp xác minh mô hình hoạt động bán hàng đa cấp với cơ quan công an tại các tỉnh Phú Thọ, Lạng Sơn, Lào Cai, Sơn La trong việc điều tra và truy cứu trách nhiệm hình sự nhiều vụ việc liên quan đến tội Vi phạm quy định về kinh doanh theo phương thức đa cấp theo Điều 217a Bộ luật hình sự.

Quản lý bán hàng đa cấp: Ổn định nhờ siết chặt quản lý
Trong 8 tháng đầu năm 2025, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia đã tổ chức 5 đoàn kiểm tra đối với 5 doanh nghiệp bán hàng đa cấp

Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia cũng tiếp tục đẩy mạnh phân cấp quản lý theo Nghị định số 146/2025/NĐ-CP của Chính phủ, bao gồm công nhận chương trình đào tạo, kiểm tra kiến thức pháp luật về bán hàng đa cấp, kiểm tra kiến thức đầu mối tại địa phương, kiểm tra, giám sát hoạt động của cơ sở đào tạo và thông báo chấm dứt hoạt động bán hàng đa cấp. Để thực thi hiệu quả Nghị định này, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia đã tăng cường hướng dẫn, phối hợp với các Sở Công Thương cấp tỉnh và giải đáp kịp thời các vướng mắc của địa phương.

Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia cũng đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, triển khai và vận hành dịch vụ công trực tuyến đối với nhiều thủ tục hành chính, hỗ trợ doanh nghiệp trong quá trình chuyển đổi sáp nhập tỉnh và triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Hiện nay, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia đang chủ trì xây dựng Nghị định mới thay thế các Nghị định hiện hành về quản lý hoạt động kinh doanh đa cấp, dự kiến trình Chính phủ vào tháng 12 năm 2025. Việc xây dựng Nghị định này gắn liền với các phương án cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, cắt giảm điều kiện đầu tư kinh doanh và phân cấp nhiệm vụ cụ thể cho địa phương, nhằm tiếp tục củng cố sự phát triển minh bạch và bền vững của ngành.

Ngọc Châm