Thức quà thơm thảo
"Đẹp vàng son, ngon mật mỡ" – người xưa đã đúc kết cái thơm ngon của bánh đậu xanh bằng những từ ngữ đẹp như vậy. Thành phần chính của tấm bánh là bột đậu xanh trộn với đường kính trắng và mỡ lợn. Độ thơm ngon đến mức nào tùy thuộc vào trình độ và kinh nghiệm chế biến của nhà sản xuất.
Bánh đậu xanh Hải Dương bắt đầu được nhiều người biết đến khoảng hơn 100 năm nay và gắn liền với câu chuyện về vua Bảo Đại (1913-1997). Theo các cụ cao tuổi kể lại: Một lần, vua Bảo Đại đến thăm vùng đất xứ Đông, người dân nơi đây đã dâng lên một loại bánh làm từ đỗ xanh, đường, mỡ.
Vua ăn thấy rất ngon và khen bánh có hương vị nhẹ nhàng, ngọt, mịn và rất phù hợp khi uống trà. Vua Bảo Đại sau khi về cung đã ban sắc lệnh khen bánh đậu xanh Hải Dương và cho in hình “Rồng Vàng” - biểu tượng uy quyền của Vua trên hộp bánh. Từ đó bánh Đậu xanh Hải Dương có tên mới là: “Bánh đậu xanh Rồng vàng Hải Dương”. Cái tên đó cho đến nay vẫn là thương hiệu riêng của Hải Dương để phân biệt với các loại bánh đậu xanh ở các tỉnh khác.
Gắn bó với nghề làm bánh đậu xanh như một cơ duyên, bởi xuất thân từ một làng quê nghèo khó của tỉnh Thái Bình, đã có lúc, chàng trai Đoàn Văn Đạt đã chênh vênh khi không biết chọn con đường nào để thoát nghèo. Chật vật với nhiều nghề ở nhiều tỉnh thành khác nhau, cơ duyên đã cho ông gặp cụ Hoàng Đức Tính, một công nhân già làm ở xưởng bánh đậu xanh của bà Bảo Hiên nức tiếng năm xưa. Chỉ sau một thời gian, ông đã nắm vững tất cả các công thức để làm ra chiếc bánh đậu xanh mang hương vị cổ truyền, được người thầy hết sức ưng ý.
Từ bí quyết đó, năm 1986 ông mở cơ sở sản xuất bánh đậu xanh mang tên "Nguyên Hương" với ý nghĩa: Một là nguyên chất không pha tạp. Hai là làm đúng như chất lượng bánh đậu xanh Hải Dương từng nổi tiếng một thời. Ba là thầy dạy làm sao thì học trò làm đúng như vậy để đáp ơn người truyền nghề. Bốn là không dùng chất bảo quản để giữ nguyên hương vị.
Gần 4 thập kỷ kể từ khi khởi nghiệp, những quy định mang đậm giá trị "Tín – Nghĩa" đã góp phần làm nên thương hiệu bánh đậu xanh Nguyên Hương. Nhờ vậy mà đến nay, bánh đậu xanh Nguyên Hương đã nổi tiếng khắp trong và ngoài nước bởi hương vị độc đáo. Nhiều thương gia đến tìm ông và đề nghị ông liên doanh nhưng ông đều từ chối, thậm chí còn tự rút khỏi một số thị trường mà các thương hiệu bánh đậu xanh khác đang cạnh tranh.
Đến nay, Nguyên Hương được người dân xa gần biết đến là một hiệu bánh đậu xanh nổi danh nhất xứ Hải Dương. Nổi danh là bởi bên cạnh chất lượng thơm ngon vốn có, sự mềm mại ngọt ngào của vị bánh tan dần ngay trên đầu lưỡi, còn là vì triết lý kinh doanh đặc biệt của ông chủ Nguyên Hương. Ấy là trân trọng khách hàng, giữ chất lượng sản phẩm và ổn định giá bán. Thậm chí, để giữ chữ tín với khách hàng, bánh đậu xanh Nguyên Hương hoàn toàn không dùng chất bảo quản mà chỉ được bán ở cửa hàng chính hãng để chủ cửa hàng kiểm soát được thời gian và số lượng bánh đã bán, tiêu thụ đến đâu sản xuất đến đấy, nhằm đảm bảo thời gian sử dụng ghi trên hộp.
Đặc biệt, không đi theo hướng bằng mọi cách để kiếm thật nhiều tiền, khi có được thương hiệu, ông Đoàn Văn Đạt tiếp tục duy trì việc kinh doanh như cũ, chỉ nâng cao chất lượng sản phẩm chứ nhất quyết không để thương hiệu bị trôi nổi trên thị trường. Bằng những nguyên liệu chất lượng không pha tạp và bí quyết riêng trong sản xuất bánh, cùng chữ tín được gìn giữ nhiều năm, đến nay, bánh Nguyên Hương vẫn giữ vững vị trí trên thị trường như một biểu tượng của ẩm thực Hải Dương, là thức quà thơm thảo ngon lành tặng những người thân quý.
Triết lý sống đáng ngưỡng mộ
Sinh ra tại một vùng quê nghèo của tỉnh Thái Bình, lớn lên đi bộ đội rồi bén duyên với nghề làm bánh, trong suốt hành trình dài của cuộc đời, người làm nên thương hiệu bánh đậu xanh Nguyên Hương luôn trung thành với triết lý sống yêu thương, sẻ chia và tu dưỡng đức - trí - tín.
Đến nay, khi mái đầu đã bạc, ông vẫn minh mẫn tự điều hành sản xuất và hướng dẫn con cháu kinh doanh đúng hướng, tuân thủ đầy đủ các quy định của pháp luật trong bối cảnh cạnh tranh hiện nay. Lợi nhuận thu được từ nghề bánh ngoài việc tái đầu tư sản xuất, ông còn hỗ trợ nâng cao chất lượng đời sống công nhân viên.
Ngoài kinh doanh, ông còn tham gia rất nhiều hoạt động an sinh xã hội thông qua việc sáng lập nên Quỹ thiện nguyện Tâm Phát dùng để hỗ trợ cho những bệnh nhân có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn trên toàn quốc. Dù tuổi đã cao, thế nhưng đôi chân không biết mệt mỏi của ông đã đi đến khắp các tỉnh, thành trên cả nước để giúp đỡ những người gặp phải hoàn cảnh éo le, động viên giúp họ vượt lên ổn định cuộc sống.
Trong căn phòng Lưu niệm được đặt trang nghiêm ở khuôn viên nhà dưỡng thiện Nguyên Hương là những triết lý sống, triết lý kinh doanh được ông đúc kết lại, trở thành món quà vô giá ông dành tặng con cháu; là hành trình kinh doanh đầy dấu ấn và hành trình thiện nguyện khắp đất nước mà ông đã tham gia. Mỗi lần đi từ thiện, ông đều cho các con đi cùng để thấy được ý nghĩa của những việc tốt đẹp mà cha, ông đã làm mà noi theo. Ông không làm từ thiện để quảng bá cho thương hiệu Nguyên Hương, mà coi đó là một việc tích đức cho con cháu, sẻ chia với xã hội và lan tỏa những giá trị tốt đẹp của cuộc sống.
Triết lý đó còn được ông dùng để răn dạy con cháu. Ông luôn cho rằng cha mẹ là tấm gương soi để con cái nhìn vào và noi theo. Vì thế, bản thân ông luôn cố gắng hoàn thiện nhân cách, đồng thời làm những việc có ích cho quê hương, đất nước. Vì lẽ đó, ông chưa bao giờ phải phiền lòng vì con cháu. Hiện tại, các con ông vẫn đang cố gắng duy trì và phát triển thương hiệu bánh Nguyên Hương, đồng thời noi gương cha làm việc thiện để tích đức cho đời sau. Để Nguyên Hương mãi nổi danh không chỉ như một thương hiệu bánh ngọt lành nức tiếng mà còn ngày càng sáng lên triết lý sống, làm nghề của chủ nhân những câu thơ được treo trang trọng trong nhà lưu niệm:
"Tâm trí khơi dòng dựng nghiệp vinh
Bảo lưu cách sống của riêng mình
Truyền đời con cháu noi gương sáng
Vui khoẻ thảnh thơi trọng nghĩa tình".
