Hội thảo là một trong những điểm nhấn trong chuỗi hoạt động của 2 Triển lãm kép: Triển lãm Công nghiệp Hỗ trợ Việt Nam - Nhật Bản (SIE 2025) và Triển lãm Quốc tế về Máy móc và Công nghệ ngành Công nghiệp Chế tạo và Công nghiệp Hỗ trợ (VME 2025) diễn ra từ ngày 6 - 8/8/2025 tại Trung tâm Triển lãm I.C.E (91 Trần Hưng Đạo, Hà Nội), nhằm thúc đẩy thu hút đầu tư vào các lĩnh vực then chốt của công nghiệp hỗ trợ Việt Nam, tăng cường khả năng hợp tác, thúc đẩy thu hút đầu tư và triển khai hiệu quả các dự án đầu tư giữa các địa phương, khu công nghiệp, cụm công nghiệp và doanh nghiệp Việt Nam với doanh nghiệp FDI, tham gia vào chuỗi giá trị sản xuất công nghiệp hỗ trợ toàn cầu.
Phát biểu khai mạc Hội thảo, Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại Vũ Bá Phú cho biết, Hội thảo được tổ chức thường niên là diễn đàn quan trọng nhằm cập nhật thông tin về chính sách, môi trường thu hút đầu tư của Việt Nam, các địa phương và trong các lĩnh vực công nghiệp trọng điểm, tạo cầu nối hợp tác kinh doanh, đầu tư giữa các doanh nghiệp, nhà đầu tư nước ngoài với các địa phương, khu công nghiệp và doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ tại Việt Nam.
Theo ông Vũ Bá Phú, trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu đang tái định hình, Việt Nam đang nổi lên như một trung tâm sản xuất chiến lược mới tại Khu vực Đông Nam Á. Chính phủ Việt Nam đặc biệt chú trọng phát triển công nghiệp hỗ trợ với nhiều chính sách ưu đãi về đầu tư, thương mại và hỗ trợ kỹ thuật,… nhằm tăng tỷ lệ nội địa hóa và giảm phụ thuộc nhập khẩu.
Cục Xúc tiến thương mại đã và đang phối hợp với Cục Công nghiệp, Cục Đầu tư nước ngoài, JETRO, KOTRA và hệ thống gần 60 Thương vụ Việt Nam tại nước ngoài chủ động triển khai nhiều chương trình xúc tiến đầu tư vào lĩnh vực Công Thương, tập trung kết nối thường xuyên với các doanh nghiệp FDI tiềm năng để mở rộng cơ hội, không gian hợp tác hướng tới hình thành mối liên kết mạnh mẽ, gắn kết chuỗi giá trị sản xuất công nghiệp Việt Nam.
Vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đang ngày càng đóng vai trò quan trọng trong ngành công nghiệp hỗ trợ. Năm 2024, riêng ngành chế biến - chế tạo đã thu hút hơn 25,5 tỷ USD vốn FDI đăng ký mới, chiếm gần 67% tổng vốn FDI vào Việt Nam. Các lĩnh vực như sản xuất linh kiện điện tử, cơ khí chính xác, phụ tùng ô tô - xe máy điện… đang được nhiều tập đoàn đa quốc gia, doanh nghiệp FDI chú trọng hỗ trợ và phát triển.
Trong đó, Nhật Bản tiếp tục là một trong những nhà đầu tư chiến lược, có đóng góp quan trọng vào sự phát triển của các ngành công nghiệp trọng điểm, đặc biệt là công nghiệp hỗ trợ tại Việt Nam. Số liệu của Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Tài chính) cho thấy, lũy kế đến hết tháng 6/2025, Nhật Bản là nhà đầu tư nước ngoài lớn thứ ba tại Việt Nam, với 5.603 dự án còn hiệu lực, tổng vốn đăng ký đạt 79,47 tỷ USD.
Theo khảo sát của JETRO năm 2024, hơn 56% doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam có kế hoạch mở rộng đầu tư trong 1 - 2 năm tới. Trong đó, gần một nửa hoạt động trong ngành sản xuất công nghiệp, với ưu tiên hàng đầu là mở rộng chuỗi cung ứng đầu vào tại chỗ.
Hiện nay, Việt Nam có khoảng 5.000 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ, trong đó có 1.700 doanh nghiệp FDI, chiếm khoảng 40% tổng số doanh nghiệp toàn ngành. Điều này phản ánh rõ mức độ quan tâm và vai trò của Việt Nam ngày càng gia tăng trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
Tuy nhiên, Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại chỉ ra, tỷ lệ nội địa hóa trong nhiều lĩnh vực vẫn còn khiêm tốn: dệt may - da giày đạt khoảng 45 - 50%, cơ khí chế tạo 15 - 20%, lắp ráp ô tô từ 5 - 20%. Khoảng hơn 6.000 doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ tại Việt Nam đang mới chỉ mới đáp ứng được khoảng 10% nhu cầu linh kiện, phụ tùng cho sản xuất trong nước.
Gần 88% doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ là doanh nghiệp nhỏ và vừa, phần lớn sử dụng thiết bị lạc hậu, thiếu tiêu chuẩn chất lượng, chỉ khoảng 10% doanh nghiệp ứng dụng tự động hóa và dưới 20% đạt chứng nhận ISO hoặc áp dụng các mô hình quản trị hiện đại như 5S, Lean, TQM. Hệ quả là phần lớn doanh nghiệp nội địa mới chỉ tham gia ở các công đoạn gia công cấp thấp, khó tiếp cận đơn hàng quy mô lớn và tiêu chuẩn cao từ các tập đoàn đầu chuỗi.
“Nếu chỉ tính riêng các doanh nghiệp Việt Nam, tỷ lệ nội địa hóa chỉ đạt khoảng 15,7%”, ông Vũ Bá Phú cho hay.
Thực tế trên cho thấy, Việt Nam đang còn nhiều dư địa để phát triển lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ, đồng thời đặt ra yêu cầu cấp thiết về nâng cao năng lực sản xuất, tiêu chuẩn sản phẩm, kỹ năng quản trị và liên kết hợp tác sản xuất theo chuỗi của doanh nghiệp trong nước với các doanh nghiệp FDI.
Trong khi các doanh nghiệp Việt đang tích cực đổi mới công nghệ, phương thức quản trị và nâng cao năng lực cạnh tranh để có thể tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu và tận dụng hiệu quả làn sóng chuyển dịch đầu tư mới, việc thu hút đầu tư FDI có chọn lọc và thúc đẩy kết nối giữa doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp nội địa sẽ là yếu tố then chốt trong việc nâng cao năng lực sản xuất công nghiệp hỗ trợ tại Việt Nam.
Do đó, việc tổ chức hội thảo xúc tiến đầu tư trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ được xác định là một bước đi chiến lược, có tính khả thi cao trong bối cảnh hiện nay. Hội thảo không chỉ là nơi giới thiệu tiềm năng đầu tư, cơ chế chính sách và nhu cầu hợp tác đầu tư của các địa phương và doanh nghiệp, mà còn đóng vai trò là nền tảng kết nối trực tiếp giữa nhà đầu tư nước ngoài và doanh nghiệp Việt Nam, thúc đẩy hình thành chuỗi liên kết cung ứng nội địa, từng bước nâng cao năng lực công nghiệp quốc gia và gia tăng tỷ lệ nội địa hóa.
Tại Hội thảo, các diễn giả đã chia sẻ bức tranh toàn diện về dòng chảy đầu tư vào lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ tại Việt Nam, bao gồm: Giới thiệu những chủ trương, chính sách và quy định mới thúc đẩy phát triển Công nghiệp hỗ trợ tại Việt Nam; Thực trạng đầu tư của doanh nghiệp Nhật Bản vào ngành công nghiệp hỗ trợ tại Việt Nam và xu hướng mở rộng chuỗi cung ứng thu mua nguyên vật liệu, linh phụ kiện từ doanh nghiệp Việt Nam; Những vấn đề nhà đầu tư nước ngoài quan tâm khi đầu tư vào ngành công nghiệp hỗ trợ Việt Nam và khuyến nghị nâng cao năng lực doanh nghiệp nội địa tham gia Chuỗi cung ứng Công nghiệp hỗ trợ toàn cầu; Thực trạng và khuyến nghị điều chỉnh chiến lược sản xuất, thị trường xuất khẩu nhằm thích ứng với bối cảnh thay đổi của Chuỗi cung ứng công nghiệp hỗ trợ toàn cầu; Chuyển đổi Khu Công nghiệp thế hệ mới, giải pháp xanh cho doanh nghiệp thuộc lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ.
Một nội dung quan trọng khác là giới thiệu tiềm năng, chính sách ưu đãi và định hướng thu hút đầu tư từ các địa phương, khu công nghiệp và cụm công nghiệp của địa phương, thông tin về hạ tầng sản xuất công nghiệp hỗ trợ (như KCN DEEP C, KCN Amber Yên Quang,...) giúp nhà đầu tư có cái nhìn trực quan, so sánh, và đánh giá cơ hội hợp tác. Đây là cơ sở để hình thành mối quan hệ kết nối lâu dài giữa nhà đầu tư nước ngoài và các địa phương đang tích cực tìm kiếm nguồn vốn chất lượng cao.
