Đá là một phần chủ yếu tạo nên Verona ngày nay, những toà thành bằng đá, những ngôi nhà bằng đá và cả những con đường… cũng bằng đá. Công trình kiến trúc nổi tiếng nhất ở Verona chính là đấu trường La Mã, có tên gọi là Roman Arena. Roman Arena được xây dựng bằng nguyên liệu chính là đá khối cẩm thạch màu hồng cỡ lớn. Đấu trường Arena rất rộng, là một mô hình thu nhỏ của đấu trường La Mã ở thành Rome. Trước đây, đấu trường Arena là nơi diễn ra trận đấu của các võ sĩ, hay các cuộc đua ngựa, sau này nó trở nên lãng mạn hơn với các chương trình hoà nhạc. Dù đến nay, nơi đây chỉ còn là một phế tích (do đã bị tàn phá khoảng 50%), nhưng dường như thời gian không làm cho nó bị lãng quên mà còn tô thêm màu huyền thoại và sự nổi tiếng cho công trình này. Arena nằm ngay trung tâm thành phố Verona, đồng thời là quảng trường của Verona. Vào những ngày cuối tuần, cả khu quảng trường, nhất là xung quanh Arena có đến hàng vạn người tụ tập, vui chơi, trong đó phần lớn là khách du lịch. Chiều xuống, Roman Arena và cả một vùng xung quanh càng đẹp rực rỡ hơn bởi sự phản chiếu mạnh mẽ của ánh mặt trời khi gặp những viên cẩm thạch màu hồng.
Đá và nghệ thuật
Du khách đến Verona đều dành nhiều thời gian để ngắm nhìn những công trình đồ sộ bằng đá. Thật khó có thể tìm được một công trình xây dựng ở Verona không dùng đến thứ nguyên liệu này, nhưng có lẽ tuyệt nhất, ấn tượng nhất, vẫn là những bức tượng bằng đá được dựng lên khắp nơi trong thành phố. Hiếm có quốc gia nào có nhiều tượng như ở Italia, tượng có mặt khắp nơi, trong vườn hoa, công viên, trong các bảo tàng, trên ban công, các ô cửa. Với nhiều công trình, tượng còn được dùng thay thế cho những cây cột chống (tương tự như hai bức tượng ở Nhà hát Lớn thành phố Hồ Chí Minh). Dĩ nhiên, nguyên liệu cũng không gì khác là đá. Đất nước Italia đã sản sinh ra một tên tuổi trong ngành điêu khắc, tạc tượng, mà không ai không biết, đó là Michel Angelo - người đã khắc một dấu ấn bất hủ với bức tượng David bằng đá cẩm thạch trắng, cao đến 7 mét. Chúng tôi bắt gặp khá nhiều phiên bản bức tượng này tại nhiều nơi trong thành phố, có lẽ vì nó quá nổi tiếng chăng?
Người Italia vốn tự hào là đất nước của nghệ thuật hội hoạ, điêu khắc, âm nhạc, văn học và ở lĩnh vực nào, họ cũng cống hiến cho nhân loại những tên tuổi rực rỡ như Leonardo da Vinci, Luciano Pavarotti... Silva, một cô bạn phóng viên đến từ Brazil, người đã giới thiệu cho tôi rất nhiều về Verona dẫn tôi đến nơi mà “cả quá khứ và hiện tại cùng hiện diện”. Đó là một khu nhà cổ, phía dưới vẫn còn những dấu vết của thành phố Verona cổ xưa. Silva cho hay, thành phố mới Verona ngày nay được xây dựng trên chính nền của thành phố cũ. Nhìn xuống dưới chân mình, tôi thấy được cả những móng nhà, đường đi lối lại từ cách đây hơn 500 năm tuổi, thật thú vị, nguyên liệu cũng từ đá mà ra.
Sỏi đá có tình
Trong suốt thời gian ở tại Verona, không biết tôi đã dạo bao nhiêu lần trên các con phố nhỏ được lát đá sỏi gồ ghề. Bước ra khỏi cửa khách sạn đã gặp đá, đi trên những con đường đá… Nhiều khi tôi tự hỏi, không biết người ta lấy đâu ra nhiều đá, sỏi đến thế để trải đường, Verona có một đặc trưng, có nhiều các con “phố nhỏ, ngõ nhỏ” (giống như Hà Nội của chúng ta vậy), mặt đường được tạo thành bởi sự gắn kết của nhiều những khối đá ớn, viên đá nhỏ nhiều cạnh hay những viên sỏi lớn. Chính những con đường này đã “kể” tôi nghe về thành phố, về những câu chuyện tình, về những toà lâu đài... Cứ lặng lẽ, lặng lẽ mà đi, mà cảm nhận dòng thời gian đang trôi chầm chậm, như chính dòng sông Adige lững lờ trôi giữa lòng thành phố. Không hiểu sao, khi dạo bước nơi đây, tôi lại nhớ về lời một bài hát “…có lẽ nào em ngây ngô không hiểu, rằng một ngày, một ngày, sỏi đá cũng cần nhau”. Đúng rồi! Sỏi đá cũng có tình chứ. Phải chăng là như vậy! Không biết sao, từ lần gặp đầu tiên, tôi đã thấy yêu những con đường lát đá, trải sỏi nơi đây, hay tại khi xa Việt Nam, tôi chợt nhớ đến người bạn gái của mình. Khi mà tôi đang lang thang, đếm dòng thời gian trôi thật chậm trên những con đường sỏi đá nơi đây thì cô bạn ở Việt Nam có lẽ đã chìm trong giấc ngủ (Việt Nam và Italia chênh nhau 5 giờ, nếu ở Italia là 10 giờ đêm thì Việt Nam là 3 giờ sáng). Không biết trong giấc mơ, người ấy có thấy tôi?
VERONA - Thành phố tình yêu và nỗi nhớ
Nhiều người đến Verona đều có chung một nhận xét, Verona về đêm đẹp hơn ban ngày, những con ngõ nhỏ được thắp sáng bằng những chiếc đèn cổ, cột sắt cong cong rất điệu và có ánh sáng đỏ, chỉ đủ sáng. Không ít lần tôi bắt gặp những nụ hôn trao vội của các đôi tình nhân trong các con ngõ nhỏ, hay một đôi tình nhân vừa nâng ly rượu vang lên, vừa cười với tôi như muốn nói: “Bạn cứ bấm máy tự nhiên đi…”. Chính những ngọn đèn đứng gác, những viên sỏi kia là nhân chứng hàng đêm cho tình yêu của các đôi tình nhân ấy.
Nếu ban ngày bạn dễ dàng bắt gặp hình ảnh những chiếc xe đạp được dựng thẳng hàng trên phố hay cạnh các vườn hoa (dĩ nhiên là có khoá hẳn hoi), thì đêm xuống, ta lại có thể dễ dàng bắt gặp hình ảnh một chiếc Vespa được “xích” ngay dưới chân một biển báo, hay cột đèn. Đậm chất Ý! Lãng mạn kiểu Ý. Verona còn là thành phố của các loài hoa, hoa dại nơi đây nhiều vô kể và rất đẹp. Người Verona yêu hoa, vì thế khắp mọi nơi, bên hiên nhà, cạnh lối đi, ngoài đường đều có những chậu hoa khoe sắc, nhưng ấn tượng nhất chính là hoa trên các ban công. Tất cả những điều đó đã tạo nên nhận xét về Verona: “đẹp, lãng mạn, nên thơ và … đáng yêu”.
Nửa tháng tại Verona không nhiều, nhưng cũng đủ để tôi thấy yêu thành phố này. Sau những giờ làm việc, thật thư giãn biết bao khi được dạo bước trong bảo tàng thành phố, ngắm dòng Adige mơ màng và trên tay là cây kem Ý. Chợt có tiếng đập cánh vội vã của đàn bồ câu, tôi hiểu đã đến lúc phải về khách sạn và chỉ ngày mai thôi, tôi đã lại ở Hà Nội để nhớ về một “thành phố của tình yêu và nỗi nhớ”.
