Trong khuôn khổ Hội nghị Xúc tiến Đầu tư Việt Nam - Lào ngày 03/12/2025, với sự tham dự của Thủ tướng Chính phủ hai nước và lãnh đạo các bộ, ngành, ông Phùng Quang Hiệp, Uỷ viên BCH Đảng bộ Chính phủ, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐTV Tập đoàn Hoá chất Việt Nam (Vinachem) đã trình bày tham luận tại phiên toàn thể.
Phát biểu nhấn mạnh định hướng hợp tác, tiềm năng phát triển và tiến độ các dự án trọng điểm của Vinachem tại Lào, đặc biệt là Dự án khai thác và chế biến muối mỏ kali tại tỉnh Khammouane, qua đó khẳng định cam kết “chỉ bàn làm” của Tập đoàn.
Hội nghị Xúc tiến Đầu tư Việt - Lào và cơ hội hợp tác của Vinachem
Trong tham luận, ông Phùng Quang Hiệp nhấn mạnh Hội nghị Xúc tiến Đầu tư Việt Nam - Lào là diễn đàn quan trọng để lãnh đạo hai Chính phủ, các bộ, ngành và cộng đồng doanh nghiệp trao đổi chiến lược hợp tác, tháo gỡ khó khăn và mở ra các hướng đầu tư mới. Trong bối cảnh hai nước kỷ niệm những dấu mốc lớn 50 năm Quốc khánh Lào, 80 năm Quốc khánh Việt Nam và chuẩn bị Đại hội Đảng toàn quốc của mỗi nước, Hội nghị tạo nền tảng thuận lợi để thúc đẩy hợp tác toàn diện, đặc biệt trong lĩnh vực công nghiệp hóa chất và khai khoáng.
Khẳng định vị thế của Vinachem trong phát triển công nghiệp nền tảng, ông cho biết Tập đoàn hiện cung ứng mỗi năm hơn 10 triệu tấn phân bón, 7 triệu chiếc săm lốp, một triệu tấn hóa chất, chất tẩy rửa, đồng thời là nhà sản xuất pin - ắc quy nội địa lớn nhất Việt Nam với doanh thu vượt 2,5 tỷ USD và thị trường xuất khẩu tại hơn 70 quốc gia. Lào được đánh giá là thị trường giàu tiềm năng, có nhu cầu lớn về phân bón, săm lốp, pin, ắc quy… những lĩnh vực mà Vinachem có thế mạnh. Những năm qua, kim ngạch thương mại giữa Vinachem và các doanh nghiệp Lào đạt khoảng 70 triệu USD/năm, ghi nhận xu hướng tăng trưởng tích cực và bền vững trong giai đoạn tới.
Dự án Kali Khammouane, điểm nhấn chiến lược và kiến nghị thúc đẩy hợp tác đầu tư
Chủ tịch Vinachem dành nhiều thời lượng thông tin về tiến độ Dự án khai thác và chế biến muối mỏ kali tại Khammouane - Dự án trọng điểm của Tập đoàn và có ý nghĩa chiến lược đối với an ninh nguồn cung của ngành phân bón Việt Nam. Ông bày tỏ sự cảm ơn sâu sắc tới lãnh đạo hai Chính phủ cùng các bộ, ngành đã tạo điều kiện để Vinachem từng bước tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh tiến độ dự án. Thời gian qua, Tập đoàn đã triển khai nhiều đoàn công tác sang Lào làm việc trực tiếp với lãnh đạo Chính phủ, Bộ Công Thương, tỉnh Khammouane, Ủy ban Hợp tác Lào - Việt Nam, Cục Địa chất và Mỏ, Cục Môi trường và các cơ quan chức năng nhằm đẩy mạnh phối hợp và xử lý các vấn đề phát sinh tại hiện trường.
Đến nay, dự án đang bám sát các mốc triển khai quan trọng. Toàn bộ vật tư và thiết bị từ Việt Nam và Thái Lan đã được vận chuyển đến công trường. Báo cáo nghiên cứu khả thi (FS) điều chỉnh hoàn thành sớm hơn 1,5 tháng, với kết luận khả thi về kỹ thuật và hiệu quả kinh tế – xã hội. Hồ sơ FS hoàn thiện đã được trình thẩm định, các đơn vị thẩm tra và lập báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được thống nhất. Tập đoàn cũng đã làm việc với các tổ chức tín dụng để thu xếp vốn, tổ chức hội thảo khoa học lấy ý kiến chuyên gia và chủ động chuẩn bị hồ sơ mời thầu thiết kế FEED, hợp đồng EPC cùng các điều kiện cơ sở vật chất, sẵn sàng bước vào giai đoạn thi công.
Song song với đó, Vinachem đang nghiên cứu mô hình nông trường công nghiệp hoặc khu công nghệ cao để đáp ứng chính sách ưu đãi của Lào, mở ra cơ hội hình thành chuỗi giá trị mới và phù hợp với định hướng phát triển công nghiệp của nước bạn.
Theo ông Phùng Quang Hiệp, Việt Nam mỗi năm phải nhập gần một triệu tấn kali, trong đó khoảng 350.000 tấn đến từ Lào. Riêng Vinachem nhập khoảng 190.000 tấn. Việc triển khai thành công dự án kali vì vậy có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với sự chủ động nguồn cung, bảo đảm phát triển bền vững và là một trong những động lực tăng trưởng hai con số của Tập đoàn trong giai đoạn 2026-2030. Đây cũng là dự án góp phần làm sâu sắc hơn mối quan hệ hữu nghị, hợp tác đặc biệt Việt - Lào.
Chủ tịch Vinachem khẳng định hoàn thành đúng tiến độ dự án muối mỏ kali là một trong những nhiệm vụ chính trị trọng tâm của Tập đoàn, vừa là trách nhiệm, vừa là danh dự. Ông quán triệt tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính: “Không nói không, không nói khó, không nói có mà không làm, chỉ bàn làm, không bàn lùi,” xem đây là phương châm hành động xuyên suốt trong triển khai dự án.
Tại hội nghị, Vinachem kiến nghị Chính phủ hai nước tiếp tục quan tâm hỗ trợ, rút ngắn thời gian thẩm định và phê duyệt báo cáo FS. Tập đoàn đề nghị tạo điều kiện cho phép thi công một số hạng mục hạ tầng trước khi FS được phê duyệt; xem xét áp dụng cơ chế ưu đãi đặc thù về thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế tài nguyên, thuế xuất khẩu. Đồng thời, Vinachem mong được ủng hộ trong việc phối hợp phát triển giữa Tập đoàn và các nhà đầu tư Việt Nam.
