Vụ điều tra chống bán phá giá đầu tiên tại Việt Nam: Kết quả và bài học kinh nghiệm

Tại Hội thảo, Cục Quản lý cạnh tranh cho biết, những năm qua, Việt Nam phải chịu khoảng 100 vụ kiện thương mại; trong đó có gần 50 vụ kiện chống bán phá giá và đây là lần đầu tiên Việt Nam sử dụng công cụ này thành công.  

Theo kết luận cuối cùng được Cục Quản lý cạnh tranh đưa ra, đã có hiện tượng chống bán phá giá thép không gỉ nhập khẩu từ 4 nước và vùng lãnh thổ vào Việt Nam gồm Trung Quốc, Indonesia, Malaysia và Đài Loan, gây thiệt hại cho sản xuất trong nước. Do đó, Việt Nam sẽ chính thức áp thuế chống bán phá giá với các sản phẩm nhập khẩu từ các thị trường này từ ngày 5/10 tới. Đây là tín hiệu tích cực và với mức thuế tương đối thấp, từ 3,07-37,29%, sẽ không gây nhiều tác động đến các doanh nghiệp nhập khẩu, cũng như thị trường trong nước.

Doanh nghiệp nước ngoài bán phá giá gây ảnh hưởng đến sản xuất trong nước và các doanh nghiệp Việt Nam có quyền yêu cầu, kiến nghị điều tra. Đây là biện pháp bảo vệ mình và phù hợp chuẩn mực quốc tế. Tất nhiên, sẽ có nhiều ý kiến mâu thuẫn lợi ích từ các doanh nghiệp nhập khẩu, do lo ngại chi phí đầu vào sẽ tăng cao. Theo bà Phạm Châu Giang - Trưởng Phòng Điều tra các vụ kiện phòng vệ thương mại của doanh nghiệp trong nước, Cục Quản lý cạnh tranh, mục đích của việc áp thuế chống bán phá giá không phải để bảo hộ nền sản xuất trong nước, mà để lập lại môi trường cạnh tranh công bằng giữa hàng hóa nước ngoài đang nhập khẩu vào Việt Nam và đang bán phá giá với hàng hóa được sản xuất trong nước.

Bà Giang cho biết, theo Công văn số 8300 ngày 23/6/2014 của Bộ Tài chính về áp dụng thuế tự vệ, chống bán phá giá, chống trợ cấp, sẽ áp dụng thuế chống bán phá giá như thuế nhập khẩu. Tức là khi doanh nghiệp nhập khẩu hàng hóa này gia công chế xuất để xuất đi nước ngoài thì sẽ được miễn thuế chống bán phá giá hoặc được hoàn lại trong trường hợp nếu đã phải nộp thuế chống bán phá giá. Như vậy, kết quả vụ kiện này không tác động đến doanh nghiệp nhập khẩu của Việt Nam sử dụng sản xuất để xuất khẩu đi nước ngoài. Còn đối với các doanh nghiệp sử dụng để sản xuất cho hàng hóa trong nước, hiện xuất khẩu thép vào Việt Nam có nhiều nước, do đó, các nhà sản xuất trong nước có thể nhập khẩu từ các nguồn khác mà không bị đánh thuế chống bán phá giá. Hơn nữa vì sản phẩm nhập khẩu thì chỉ chiếm phần nhỏ, nên sẽ không tác động quá nhiều đến thị trường và người tiêu dùng.

Theo bà Phạm Châu Giang, một trong những kinh nghiệm rút ra là trong thời gian tới, với các vụ tranh chấp thương mại thì các doanh nghiệp cần chủ động trong việc chuẩn bị hồ sơ, thông tin và hợp tác với các cơ quan điều tra, như vậy sẽ có lợi cho các doanh nghiệp và thuận lợi cho cơ quan điều tra. Các cơ quan quản lý nhà nước cũng cần tăng cường năng lực chuyên môn để giúp doanh nghiệp trong các vụ tranh tụng thương mại.

Các chuyên gia cho rằng, doanh nghiệp càng có sự chuẩn bị tốt đối với hồ sơ, chứng từ và có sự hợp tác chủ động với các cơ quan điều tra thì việc sử dụng những biện pháp phòng vệ sẽ càng thành công, hiệu quả hơn, cũng như giảm tác động tiêu cực trong sản xuất kinh doanh do các vụ việc kiện chống bán phá giá.