Xi măng Lưu Xá: Điển hình trong triển khai sản xuất sạch hơn ở Thái Nguyên

Năm 2007, Nhà máy Xi măng Lưu Xá là một trong 3 doanh nghiệp của tỉnh Thái Nguyên được lựa chọn thực hiện Dự án Trình diễn sản xuất sạch hơn (SXSH) và đã triển khai thành công chương trình SXSH. Thành

Tiếp cận sớm

Mặc dù tiếp cận với SXSH từ năm 2002, nhưng do chưa trang bị đầy đủ kiến thức về SXSH nên các giải pháp về bảo vệ môi trường cũng như tiết kiệm chi phí trong sản xuất của Nhà máy chưa đạt kết quả như mong muốn.

Sau khi tham gia Dự án SXSH của Hợp phần SXSH trong Công nghiệp (CPI), Nhà máy đã thành lập Đội SXSH với 13 thành viên do Phó giám đốc làm Đội trưởng. Ở giai đoạn I, Nhà máy tiến hành khảo sát hiện trạng dây chuyền sản xuất, bàn bạc và đề xuất các giải pháp. Đến cuối năm 2007, Nhà máy đưa ra được 19 giải pháp SXSH để thực hiện với tổng chi phí hơn 1,5 tỷ đồng, thay đổi một số công đoạn như: chuyển đổi công đoạn gia công  đá sang hệ thống kín có lọc bụi, thay thế các gioăng đệm bị hỏng, lắp biến tần tại các vị trí thích hợp; thay thế các động cơ có công suất phù hợp; phân tích, xử lý số liệu, xác định loại trừ các nguyên nhân sự cố, từ đó tối ưu hoá quá trình sản xuất. Với các giải pháp trên, Nhà máy đã tiết kiệm riêng phần điện năng tiêu thụ là 390 triệu đồng.

Năm 2008, Nhà máy tiếp tục triển khai giai đoạn II của Dự án SXSH, tập trung chủ yếu vào cải tiến hệ thống sấy nguyên liệu với mục tiêu nâng cao hiệu suất quá trình sấy, xử lý triệt để vấn đề bụi, bùn thải phát tán ra môi trường. Qua nghiên cứu, tìm hiểu cộng với sự hỗ trợ của các chuyên gia tư vấn, Đội SXSH Nhà máy đã quyết định sẽ cải tạo theo hướng: tự động điều chỉnh nhiệt độ lò sấy bằng phương pháp điều khiển tốc độ quạt đẩy; bổ sung và điều chỉnh các cánh xới làm tăng khả năng trao đổi nhiệt của vật liệu sấy, bảo ôn toàn bộ hệ thống máy, ống dẫn khí thải; lắp đặt hệ thống lọc bụi túi, sử dụng loại túi chịu được nhiệt độ cao và môi trường a xít. Giải pháp đã được phê duyệt và thực hiện với tổng trị giá 1.513 triệu đồng.

Hiệu quả cao

Trước hết, về bảo vệ môi trường, với các giải pháp cải tạo công đoạn sấy, nồng độ bụi đạt 37mg/m3 khí thải so với 235 mg/m3 trước khi cải tạo (theo tiêu chuẩn quy định cho phép, nồng độ bụi khí thải ra môi trường đối với doanh nghiệp trong khu vực thành phố là 50mg/m3 khí thải). Hàng tháng, Nhà máy giảm được 5.000 m3 nước tuần hoàn; giảm số nhân công thu dọn, vận chuyển 150 tấn bùn ướt và tiết kiệm gần 50 tấn đất, 25 tấn than trước đây phải bỏ đi.

Cùng nằm trong mục tiêu giảm ô nhiễm môi trường, Nhà máy đã tiến hành đầu tư hệ thống lọc bụi khói lò của Trung Quốc do Trung tâm nghiên cứu công nghệ vật liệu vô cơ lắp đặt và chuyển giao công nghệ với tổng giá trị đầu tư 3,43 tỷ đồng. Kết quả sau khi đầu tư và chuyển giao công nghệ, nồng độ bụi khói lò Clinke giảm từ 305 mg/m3 khí thải xuống 42 mg/m3, giảm tiêu hao than từ 0,241 kg xuống 0,233 kg than/kg Clinke; năng suất lò nung đạt bằng năng suất trước khi lắp đặt (280 tấn/ngày). Theo tính toán của Đội SXSH, Nhà máy đã giảm được chi phí tiền than khoảng 426 triệu đồng/năm. Tính ra, Nhà máy đã đầu tư cho các hoạt động SXSH hơn 6,5 tỷ đồng, mỗi năm  tiết kiệm được trên 1 tỷ đồng chi phí cho sản xuất, giảm phát thải 178,5 tấn bụi/năm; giảm 1.509,3 tấn CO2, tái sử dụng được 825 tấn nguyên liệu.

Việc áp dụng SXSH vào các doanh nghiệp vừa và nhỏ, đặc biệt là xi măng lò đứng sẽ giảm được chi phí sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm, cải thiện tích cực điều kiện làm việc của người lao động. Đây cũng chính là điều kiện để các doanh nghiệp phát triển ổn định và bền vững.