Theo báo cáo tình hình sản xuất công nghiệp của Bộ Công Thương, kim ngạch xuất khẩu 6 tháng đạt 97,7 tỷ USD, tăng 18,8%, là mức tăng cao so cùng kỳ của năm 2016 (cùng kỳ tăng 5,9%) do tăng được cả về giá (chủ yếu là nhóm nhiên liệu và nông sản) và về lượng (nhóm công nghiệp chế biến chế tạo và khoáng sản) và tăng cao qua các tháng. Kim ngạch nhập khẩu 6 tháng đầu năm đạt 100,5 tỷ USD, tăng 24,1% so với cùng kỳ. Trong đó, kim ngạch nhập khẩu khối doanh nghiệp trong nước đạt 39,8 tỷ USD, tăng 18,1% so với cùng kỳ, khối doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài nhập khẩu 60,66 tỷ USD, tăng 28,4%.
Đặc biệt, trong công tác xuất khẩu là nhóm hàng nhiên liệu, khoáng sản có mức tăng trưởng rất cao trong 6 tháng đầu năm, tăng 40,2% với kim ngạch xuất khẩu đạt 2,29 tỷ USD và tăng ở tất cả các mặt hàng xuất khẩu. Trong đó, nổi bật là dầu thô, than đá và xăng dầu các loại, chủ yếu do giá xuất khẩu các mặt hàng tăng cao, đặc biệt là than đá có sự tăng trưởng đột phá cả về lượng xuất khẩu.
Nhóm hàng công nghiệp chế biến cũng tăng cao, ở mức 19,1%, với kim ngạch xuất khẩu đạt 78,56 tỷ USD. Trong đó, ghi nhận sự tăng trưởng cao và ổn định của nhóm ngành công nghiệp mũi nhọn có quy mô xuất khẩu lớn như máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện; điện thoại và linh kiện, giày dép, dệt may, máy móc thiết bị và phụ tùng…
Hàng thủy sản có tốc độ tăng trưởng khá tốt trong 6 tháng đầu nămThứ trưởng Đỗ Thắng Hải cho rằng, nhóm hàng nông - lâm - thủy sản cũng có tốc độ tăng trưởng khá tốt trong 6 tháng đầu năm, với mức tăng 16,7% (đạt kim ngạch xuất khẩu 12,1 tỷ USD), trong đó nổi bật là sự tăng trưởng cao của nhóm rau quả - tăng tới 43,5% với kim ngạch tăng cao hơn 1 tỷ USD so với cùng kỳ. Mặc dù vậy, tăng trưởng xuất khẩu 6 tháng đầu năm vẫn tiếp tục phụ thuộc vào khối doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI).
“Xuất khẩu 6 tháng đầu năm vẫn có điểm đáng phải lưu ý và cũng là điều cố hữu từ trước đến nay, đó là khu vực FDI vẫn chiếm chủ đạo trong xuất khẩu, chiếm tới 72,1% và có mức tăng trưởng cao hơn nhiều so với khối doanh nghiệp trong nước, chỉ tăng có 20,4%. Đây là một vấn đề rất đáng phải rất lưu ý và rõ ràng khu vực FDI vẫn đang đóng vai trò hết sức quan trọng…”, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải nhấn mạnh.
Và nhiều giải pháp hỗ trợ xuất khẩu trong 6 tháng cuối năm
Theo dự báo của Bộ Công Thương, trong 6 tháng cuối năm, xuất khẩu sẽ tăng cao đối với một số mặt hàng công nghiệp có kim ngạch xuất khẩu lớn bắt đầu vào chu kỳ tăng trưởng như dệt may, giày dép, đồ gỗ. Ông Trần Thanh Hải - Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho rằng, trong 6 tháng cuối năm, Bộ Công Thương cần đẩy mạnh các giải pháp hỗ trợ tăng trưởng xuất khẩu nhằm cân bằng cán cân thương mại cũng như đạt mục tiêu cả năm đạt khoảng 200 tỷ USD.
Theo đó, để đạt được mục tiêu kim ngạch xuất khẩu cả năm 2017, trong 6 tháng cuối năm, cùng với việc tiếp tục thúc đẩy các Hiệp định thương mại tự do, Bộ Công Thương cần tăng cường công tác xúc tiến thương mại và phòng vệ thương mại; đồng thời tập trung bám sát các chỉ đạo của Chính phủ và có các giải pháp điều hành phù hợp với tình hình thị trường.
“Hiện nay, nhiều doanh nghiệp rất cần sự hỗ trợ tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn. Việt Nam cũng phải tiếp tục thúc đẩy các hiệp định thương mại tự do, đặc biệt, có những hiệp định như hiệp định thương mại giữa Việt Nam - EU mặc dù đã hoàn tất đàm phán, nhưng hiện nay chưa ký kết, nên thúc đẩy việc ký kết cũng là nhiệm vụ quan trọng”, ông Trần Thanh Hải cho biết.
Bên cạnh đó, theo ông Trần Thanh Hải, Bộ cũng cần có những đổi mới về công tác xúc tiến thương mại theo hướng không chỉ dựa vào nguồn kinh phí của Nhà nước mà phải đẩy mạnh xã hội hóa, khuyến khích các tổ chức xúc tiến thương mại ở bên ngoài cùng tham gia.
Đặc biệt là trong công tác phòng vệ thương mại, khi những giải pháp trước đây Việt Nam đã sử dụng như giấy phép, hạn ngạch… nhưng hiện nay không được sử dụng, do vậy việc sử dụng các công cụ phòng vệ thương mại như áp dụng biện pháp tự vệ hay chống bán phá giá, chống trợ cấp... cần phải được tăng cường để có thể vận dụng một cách phù hợp, đảm bảo các cam kết quốc tế.
Đồng thời, tập trung tích cực tái cơ cấu các doanh nghiệp nhà nước, đặc biệt là các tập đoàn, tổng công ty trong các lĩnh vực trọng điểm của nền kinh tế để khơi thông nguồn lực, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh trong các lĩnh vực sản xuất - kinh doanh lớn của nền kinh tế.
