Năm 1995, lần đầu đến Thái Lan tôi thực sự choáng ngợp bởi mật độ cao ốc và ô tô ở Băng Cốc, công chức Thái nói: kẹt xe đến công sở muộn 2 giờ là bình thường. Rất nhiều ô tô mà trên đó chỉ có một người. Người Thái khoe sự giàu sang bằng ô tô, bằng siêu thị,... để rồi năm 1997 - 1998 vấp vào khủng hoàng kinh tế, đồng bạt mất giá đến 4 lần (50 bạt/USD)... Hiện nay 70 VND = 1 bạt, hơn 31 bạt/USD. Chợ đen đổi tiền lên đến tận sân bay Nội Bài khiến tôi có cảm giác gần gũi như những sạp đổi tiền ở cửa khẩu đất liền. Ở bên Thái vẫn có người kinh doanh bán hàng thu tiền Việt, nói tiếng Việt, nhưng năm 1998 tại cửa khẩu Noong Khai (Thái) - Viên Chăn (Lào) thì Việt kiều Thái tới gặp chúng tôi đổi lấy tiền Việt làm kỉ niệm. Quan hệ Việt - Thái đã có bước tiến dài, tích cực từ khi Việt Nam là thành viên ASEAN.
Đi theo hướng dẫn viên của Công ty du lịch TransViet Travel... Một công ty chuyên nghiệp du lịch ngoại vào ra. Giá tua trọn gói khoảng 8 triệu/người cho đoàn 20 người trở lên, khá chu đáo với 2 đêm Pattaya và 2 đêm Băng Cốc với nhiều địa điểm, kín thời gian, khách chỉ thêm tiền mua sắm, ăn quà và tăng show tối. Với giá đó, người Việt du lịch Thái ngày càng đông, có ngày Lễ - Tết như tháng 4 vừa qua, đến 4000 người Việt “tràn ngập” các khu du lịch Thái Lan... Người Thái biết điều đó và cố gắng làm tốt để thu hút khách nhiều hơn... Nhưng đa phần người Việt du lịch Thái ở mấy chữ S (Sea - See - Shopping: Biển - Xem các show diễn - Mua sắm).
Sea - Biển: Nơi đoàn đến là bãi biển Pattaya nổi tiếng, thu hút đến 3 triệu du khách/năm. Chính phủ Thái khuyến khích đầu tư hạ tầng, cho kinh doanh dịch vụ đặc biệt để hút khách phương Tây. Hướng dẫn viên bảo đó là thành phố về đêm, ngày vắng. Sáng sớm, sau khi tắm bể bơi, tôi lên lầu cao quan sát, quả nhiên là thành phố thưa thớt bóng người xe, nhưng đêm thì nhộn nhịp với các show diễn rất riêng như ca nhạc của người đồng tính, các bar, nơi biểu diễn các “sex show” với giá vé đến tiền triệu cho một giờ. Khí hậu Pattaya dễ chịu như ở biển Nam Trung bộ Việt Nam.
Ra đảo San hô
Do khủng hoảng khu vực đồng Ơ- rô, trên phố Pattaya có vẻ thưa vắng khách du lịch châu Âu, một vài cô gái chèo kéo, đeo bám một ông tây to béo, ông tây muốn “chuồn chuồn”. Các ngõ phố với những khách sạn mini, căn hộ vẫn thu hút các gia đình người châu Âu đến nghỉ hè.
Ấn tượng hơn cả là buổi chiều đi đảo San hô cách bờ khoảng 7 km. Chiếc tàu cao tốc rẽ nước tạo sóng tung mưa lên khoang gây cảm giác mạnh thật sự. Bãi tắm nước trong, mặn, nhìn thấu đáy, những chiếc dù kín bờ biển, các trò chơi mời mọc khách như xe nước cao tốc, xe lôi xuồng cao su, dù bay. Đi nhiều biển ở Việt Nam, tôi thấy bãi biển ở Nha Trang có đảo Hòn Tằm, Hòn Mun, đảo Yến ngoài khơi, tiên cảnh tuyệt vời...hơn Pattaya.
Nắng biển mạnh, có lẽ tia cực tím nhiều hơn mà chỉ đôi giờ sóng nước bạn sẽ được bộ đồ “chạm khắc” lên thân thể. Dân Thái gọi đó là 3S - Sun - Sea - Sand (Nắng - Biển - Cát).
Tối về, một phòng ăn rộng mênh mông toàn người Việt sang du lịch. Thái Lan hút khách không chỉ ở nội dung tua, mà ở thái độ mến khách, chu đáo của công ty lữ hành, thân thiện của người dân. Khó mà gặp những cái nhìn khó chịu của người Thái khi bạn từ chối mua hàng, du khách được các tay chụp ảnh nhanh chóng đưa vào khung, đĩa với giá 100 bat, bạn mua hay không cũng không bị ép. Nhưng bạn không chấp hành những qui tắc công cộng sẽ được nhắc nhở, ví dụ như cấm hút thuốc, cấm chụp ảnh trong rạp xem người đồng tính biểu diễn, khách cố ý sẽ bị nhân viên bảo vệ nhắc nhở và dùng đèn chiếu tia xanh gây nhiễu; phải thôi, người ngồi sau thích gì nhìn thấy những màn tinh thể như máy tính bảng.
See - Xem các biểu diễn
Thái nổi tiếng với các show diễn của vũ công mô tả hoạt động sex, sex trong rạp, và ngoài bãi biển Pattaya về đêm. Chính quyền Thái hạn chế những nơi “sex show” nhằm quản lý và gìn giữ những giá trị của đất nước theo đạo Phật... Ở Pattaya, du khách cảm thông với cộng đồng chuyển giới biểu diễn chương trình nghệ thuật với những ca khúc văn hóa các dân tộc có số đông người đến xem. Chuyển giới vì mưu sinh, hy sinh, là ý thích với chi phí lớn cho nhiều lần phẫu thuật và tuổi thọ giảm tới 20 năm. Cộng đồng chuyển giới gắn bó, thương nhau, tạo việc làm. Sắp tới, lần đầu tiên trên thế giới có chính phủ Thái yêu cầu các công trình vệ sinh (WC) bắt buộc có chỗ cho người chuyển giới với biểu tượng cắt dọc từ hai biểu tượng truyền thống ghép lại.
Tua du lịch hướng mạnh về thiên nhiên với những màn biểu diễn: Xiếc hổ, cá sấu, xiếc voi, cá heo, rắn, chim, khỉ và mô phỏng kiểu cao bồi, điệp viên 007 Mỹ... Hấp dẫn khách du lịch là công viên quốc gia ở ngoại ô Băng Cốc. Công viên Safari World là công viên lớn trong rất nhiều công viên, vườn quốc gia của Thái Lan - đất nước chú trọng bảo tồn thiên nhiên, hòa mình với thiên nhiên. Safari World rộng 69 ha có hai khu: Thú lành và thú dữ, đoàn được ngồi xe đi xem... Vườn nhiệt đới Nong Nooch trên đường từ Băng Cốc - Pattaya đưa du khách tới thành quả của hơn 30 năm xây dựng, vườn có 20.000 họ cây nhiệt đới được sưu tầm từ 50 quốc gia trên thế giới,... cùng các tiết mục biểu diễn, đến trưa dùng cơm tự chọn với những món trái cây hấp dẫn, ong cũng bay vào. Nhưng ở chỗ xem xiếc voi, có thể do đặt vé, nhân viên xếp chỗ khách du lịch châu Âu riêng! Có một chút gì phân biệt, bởi thời gian xem rất ngắn, vé đồng hạng.
Thăm Cung điện mùa Hè do vua Rama VII xây dựng năm 1928, đặt tên là Klai Kangwon, nghĩa là "vô ưu" để tặng hoàng hậu Rambaibarni. Cô gái cùng đi nói “Giá mà em được ở cung điện như thế này thì sớm về miền cực lạc cũng hài lòng”. Thì ra ham muốn dương trần vẫn ngắn hơn mơ ước tương lai! An ninh và trật tự khu vực cung điện rất nghiêm ngặt, khách nào áo quần cộc quá phải mua một tấm khăn choàng; cấm mang máy ảnh, điện thoại vào trong tòa nhà, nhưng người lính gác rất thân thiện. Thái Lan cũng là xứ sở của tháp chùa, tua giành thời gian đến viếng chùa Vàng ở Băng Cốc, ngôi chùa do một nhà hảo tâm trúng số độc đắc, vận động dân đóng góp xây dựng với những kết cấu bằng đá khá thanh thoát bởi mái nhọn, tháp cao.
Bến chim - cá trên sông Chao Phraya
Du khách đến Băng Cốc hầu như ai cũng đi thuyền trên sông Chao Phraya - con sông biểu tượng bình an với đôi bờ nhiều kiến trúc kinh kỳ cổ xưa, tòa nhà hiện đại, đặc biệt là bến nước trên bờ chim bồ câu bay xuống bay lên, dưới nước cá tụ về gần gũi với người. Nhà thuyền bán bánh mì để du khách cho cá ăn cũng là biểu hiện thân thiện cho chủ- khách- chim cá.
Shopping - Mua sắm
Đó là thú vui miên man của du khách trước những trung tâm thương mại, siêu thị, chợ bình dân. Đã đến, ít nhiều đều mua hàng, tâm lý du khách thích những món quà cho nhau, cho mình để có ấn tượng đẹp, lâu dài vẫn nhớ tới chuyến đi đến đất nước Thái.
Trung tâm Đá quý Thái Lan (World Gem Collection) có chứng chỉ IS-9001 là ví dụ cho thấy người Thái kết hợp hài hòa việc giới thiệu văn hóa với thương mại, sản phẩm chế tác đặc trưng văn hóa Thái Lan, hình ảnh nhà vua, hoàng gia được tôn vinh. Ở các nơi khác, thông qua hình ảnh Hoàng gia, người Thái nhắc nhở người Thái và nói với du khách một truyền thống văn hóa dân tộc thịnh trị từ hàng ngàn năm.
Ở Băng Cốc, cơ man là siêu thị, chợ. Khác nhau ở chỗ siêu thị thì chuẩn giá, có hoàn thuế nếu mua nhiều khi xuất cảnh, chợ có mái che lớn đều được điều hòa mát để dụ du khách lang thang vào mua. Du khách thường mua sắm rồi lên tầng thượng chọn đồ ăn trong vé bình dân khoảng 70.000 đồng tiên Việt.
Chợ Pa-tu-nám là điểm người Việt đến đông hơn cả. Chợ cấu trúc như ở ta với nhiều tầng, nhiều ki - ốt hàng hóa phong phú được trả giá theo số lượng. Chợ này cũng là nơi gom khá nhiều hàng tồn ở các nơi, bán lô. Cũng như các cấu trúc đô thị truyền thống, bên cạnh các siêu thị là chợ. Ngoài ra trên một số tuyến phố có người bán vỉa hè nhưng quay vào trong để bảo đảm giao thông. Về đêm, du khách khám phá chợ cho người Thái, chen chúc ở một đoạn phố mà phía dưới là cống rãnh với đủ thứ hàng tiêu dùng thông thường, hàng đồ ăn xen với hàng tạp hóa. Có thời gian, bạn có thể đi xuống tàu điện ngầm sâu thẳm với những nhà ga rộng mênh mông.
Băng Cốc về đêm
Niềm tự hào riêng, người Thái chú trọng bán hàng của người Thái sản xuất, hàng tạp của Trung Quốc không bày lẫn, mà có khu riêng như những nước Bắc Âu từng xắp đặt những siêu thị hàng Trung Quốc dưới tầng hầm lớn.
Dân Việt ta rất hay mua hóa mỹ phẩm, nhất là dầu tắm gội, áo phông, quần bò, dép, túi xách, đồ điện tử, đồ trang trí nội thất xe ô tô,...không rẻ hơn nhiều so với Việt Nam, nhưng người mua tin là tốt hơn! Khách hàng khéo chọn sẽ được những món hàng hài lòng. Với 170.000 bạn mua được bộ quần ngố áo phông chất liệu tốt, màu sắc ưng ý cho mình và làm quà. Anh L, tìm được chỗ áo phông, mặc cả giảm tới 30%, cả nhóm ôm tới 30 cái, mở hàng sáng, cô bán hàng sướng đấm yêu vào vai...
Cảm nhận về đất nước láng giềng vùng nhiệt đới thân thiện, con người cần cù chăm chỉ làm ăn, các nghệ sĩ biểu diễn hết mình, kỹ năng bán hàng, show hàng đã trở thành nghệ thuật. Do vậy, đất nước Thái Lan mỗi năm đón một lượng khách rất lớn, riêng 6 tháng đầu năm nay, Thái Lan cả thảy tiếp đón 15 triệu lượt khách, trong đó khách Trung Quốc, Mã Lai, Việt Nam tăng mạnh hơn các năm trước. Các tua du lịch Thái Lan phong phú, với giá cả và dịch vụ hấp dẫn, du khách muốn trở lại với những tua khác mà không thấy nhàm chán. Một du khách Việt nói, tôi du lịch đến 4 lần trên đất Thái! Mặt khác, các công ty du lịch Thái gắn kết chặt chẽ với các công ty quốc tế, chia sẽ lợi ích, kinh nghiệm.
Tiềm năng, thực tế ở Việt Nam không khác xa Thái Lan, để thu hút khách du lịch đến với Việt Nam, văn hóa Việt Nam, ngành Du lịch nước ta cần có cách làm mới, học tập những gì hay ở Thái Lan hay nước bạn, chú trọng xã hội hóa để du khách thân thiện với người dân, trước hết thu hút khách du lịch láng giềng.
Tác giả : Nguyễn Mạnh Hùng, 094 5656 848, hungnm.tccn@moit.gov.vn
