Triển khai trên diện rộng
Căn cứ Chỉ thị số 13/CT - UB ngày 19/5/1999 của UBND thành phố Hà Nội về việc "Đẩy mạnh việc áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9000 cho các doanh nghiệp Hà Nội trong giai đoạn tới năm 2000" và Chỉ thị 19/2001/CT - UB ngày 20/6/2001 về "Đẩy mạnh áp dụng các hệ thống quản lý chất lượng theo các tiêu chuẩn và quy định quốc tế", ngay từ năm 1999, Sở Công nghiệp Hà Nội đã thành lập Ban Chỉ đạo Chương trình "Triển khai áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9000". Ban Chỉ đạo thường xuyên phối hợp với Chi cục Tiêu chuẩn - Đo lường - Chất lượng Hà Nội, Trung tâm đào tạo của Tổng cục Tiêu chuẩn - Đo lường - Chất lượng tổ chức các lớp tập huấn nâng cao kiến thức về công tác quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9000 tại cơ quan Sở Công nghiệp cho các cán bộ chủ chốt, từ tổ trưởng sản xuất đến giám đốc doanh nghiệp.
Trong năm đầu tiên triển khai, Ban Chỉ đạo của Sở Công nghiệp Hà Nội đã lựa chọn, lập kế hoạch thực hiện cho 19 đơn vị trực thuộc Sở ngay trong đợt đầu và đã được Thành phố hỗ trợ kinh phí. Kết thúc năm 1999, đã có 2 đơn vị được cấp chứng chỉ ISO 9000, là Công ty Giầy Thượng Đình, Công ty Giầy Thuỵ Khuê và 8 đơn vị bắt đầu triển khai là Công ty Dệt kim Hà Nội, Công ty Khoá Việt Tiệp, Công ty Kim khí Thăng Long, Công ty Dệt 19/5, Công ty May 40, Công ty Hoá chất Sơn Hà Nội, Công ty Dệt 10/10, Công ty Mai Động. Đến năm 2000, đã có 7 doanh nghiệp được cấp chứng chỉ ISO 9000. Sang năm 2002, Hà Nội có thêm 10 doanh nghiệp được cấp chứng chỉ ISO - 9001, ISO 14001, TQM. Tính đến ngày 31.5.2004, toàn Sở Công nghiệp đã có 33 đơn vị đã và đang triển khai áp dụng các hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn quốc tế. Trong số 33 đơn vị này, đã có nhiều đơn vị xây dựng xong và áp dụng từ hai hệ thống trở lên như: Công ty Dệt 19/5, Công ty Xuân Hoà, Công ty Giầy Thượng Đình, Công ty Giầy Thuỵ Khuê, Công ty Kim Khí Thăng Long... Cũng trong 33 đơn vị này, có những đơn vị đã đi đầu trong triển khai áp dụng các hệ thống quản lý chất lượng quốc tế như: Công ty Giầy Thuỵ Khuê, Công ty Giầy Thượng Đình (ISO 9000, ISO 9000)
Tất cả các đơn vị đã và đang triển khai áp dụng các hệ thống quản lý chất lượng đều thành lập Ban chỉ đạo. Về phía các đơn vị đã áp dụng thực hiện và được cấp chứng nhận ISO 9000 - 1994 đều thực hiện chuyển đổi sang phiên bản ISO 9000 - 2000. Năm 2004, theo kế hoạch, có thêm 6 doanh nghiệp đăng ký và triển khai áp dụng các hệ thống quản lý chất lượng tiêu chuẩn quốc tế.
Có thể nói, qua 5 năm tham gia chỉ đạo triển khai áp dụng các hệ thống theo tiêu chuẩn quốc tế tại các doanh nghiệp công nghiệp của Thủ đô, Sở Công nghiệp Hà Nội đã góp phần đem lại những lợi ích về kinh tế cũng như về môi trường cho Thủ đô. Về kinh tế, giá trị SXCN của các doanh nghiệp thuộc Sở năm 2001 tăng 19,7%, năm 2002 tăng 17,5%, năm 2003 tăng 18,7%, năm 2004 dự kiến tăng 24,7%.
Về môi trường, việc triển khai áp dụng các hệ thống quản lý chất lượng đã làm giảm tiêu hao nguyên vật liệu, đồng thời, tái sử dụng nhiều phế liệu trong quá trình sản xuất, gián tiếp làm giảm ô nhiễm môi trường. Đặc biệt, việc áp dụng hệ thống quản lý chất lượng ISO 14000 - hệ thống kiểm soát các tác động đến môi trường xung quanh, đã giúp các doanh nghiệp kiểm soát tốt tình trạng sức khoẻ của người lao động.
Cần chú trọng hơn nữa vào chất lượng
Nhận thức rõ tầm quan trọng của việc áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn quốc tế là chìa khoá cho sự phát triển và hội nhập kinh tế quốc tế, Ban Chỉ đạo Sở Công nghiệp đã nhanh chóng, tích cực triển khai Chỉ thị 13/CT-UB của Thành phố. Ban Chỉ đạo đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng như Tổng cục Tiêu chuẩn - Đo lường - Chất lượng, Bộ Công nghiệp, Sở Khoa học và Công nghệ trong việc cung cấp tài liệu thông tin, đào tạo, tập huấn cho các cán bộ chủ chốt, cán bộ chuyên quản của Sở Công nghiệp và các doanh nghiệp mọi kiến thức xoay quanh vấn áp dụng hệ thống quản lý chất lượng quốc tế. Thêm vào đó, Ban Chỉ đạo Chương trình của Sở Công nghiệp đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng, Ban chỉ đạo Thành phố mà đại diện thường trực là Chi cục Tiêu chuẩn - Đo lường - Chất lượng Hà Nội trong triển khai thực hiện, đôn đốc, kiểm tra, tạo điều kiện hỗ trợ các doanh nghiệp thực hiện đúng kế hoạch đề ra. Về phía doanh nghiệp, hầu hết các đơn vị khi tiến hành triển khai xây dựng hệ thống tiêu chuẩn chất lượng đều có đặc điểm hoạt động sản xuất, kinh doanh, cơ sở vật chất, mô hình quản lý khác nhau, song đều có chung quyết tâm đổi mới, nâng cao chất lượng hệ thống quản lý để từng bước hoà nhập với thị trường khu vực và thế giới. Điều này được thể hiện qua sự phân công cụ thể của lãnh đạo doanh nghiệp cho từng thành viên theo chức năng chuyên môn, có quy chế hoạt động, khen thưởng để động viên CBCNV tích cực tham gia thực hiện.
Mặc dù hiệu quả mang lại khi áp dụng các hệ thống quản lý chất lượng đã rõ ràng, nhưng thực tế cho thấy, trong thời gian vừa qua, số lượng các doanh nghiệp tham gia áp dụng chưa nhiều. Và ở một số đơn vị, tính hiệu quả của hệ thống quản lý chất lượng còn chưa được quan tâm khai thác triệt để. Ngoài ra, do một số doanh nghiệp gặp khó khăn thực sự trong sản xuất kinh doanh nên chưa có điều kiện thực hiện mô hình quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn quốc tế. Các doanh nghiệp này khi triển khai áp dụng thực hiện các hệ thống quản lý chất lượng quốc tế đều cho rằng, chi phí tư vấn quá cao, trong khi phần kinh phí hỗ trợ của Thành phố khá ít. Theo Sở Công nghiệp Hà Nội, trong thời gian tới, UBND Thành phố, Ban Chỉ đạo Thành phố cùng các cơ quan chức năng có liên quan giúp đỡ, tạo điều kiện nâng mức hỗ trợ kinh phí cho các doanh nghiệp khi triển khai áp dụng các hệ thống quản lý chất lượng quốc tế. Thêm vào đó, UBND Thành phố cũng cần tác động để giảm chi phí tư vấn, tạo điều kiện hơn nữa cho doanh nghiệp khi triển khai nhiệm vụ.
Trong giai đoạn 5 - 10 năm tới, việc áp dụng các hệ thống quản lý chất lượng một cách phù hợp với hiện trạng và mục tiêu phát triển là một bước đi không thể thiếu đối với bất kỳ doanh nghiệp nào mong muốn đạt hiệu quả tốt nhất trong hoạt động sản xuất kinh doanh. Xuất phát từ nhận định đó, Sở Công nghiệp Hà Nội tiếp tục triển khai việc phổ biến áp dụng các hệ thống quản lý chất lượng quốc tế cho các doanh nghiệp, nhằm mở ra các phương thức đa dạng trong quản lý chất lượng, thích hợp với từng loại hình, khả năng và mục tiêu phát triển khác nhau của các doanh nghiệp. Trong số những nhiệm vụ đó, Sở chú trọng nhất vào công tác nâng cao nhận thức cả về chiều rộng lẫn chiều sâu về các hệ thống quản lý chất lượng cho các doanh nghiệp. Đây cũng là động lực tăng cường khả năng cạnh tranh, cọ sát giữa các doanh nghiệp với nhau, hướng tới cơ hội hội nhập khu vực AFTA và thế giới. Nhiệm vụ quan trọng thứ hai là triển khai áp dụng có trọng điểm một số hệ thống quản lý chất lượng và hệ thống môi trường theo tiêu chuẩn và quy định quốc tế cho các doanh nghiệp. Trong giai đoạn tới, Sở Công nghiệp Hà Nội quyết tâm tạo sự chuyển biến thực sự trong việc áp dụng các hệ thống quản lý tiên tiến cũng như đưa phong trào chất lượng sản phẩm ngày càng sâu rộng trong toàn thể doanh nghiệp công nghiệp trên địa bàn Hà Nội.
