Nguyên nhân chủ yếu do đồng Baht Thái tiếp tục suy yếu so với đồng USD. Tính từ đầu năm đến nay, đồng Baht Thái Lan đã giảm khoảng 10% so với đồng USD; so với các đồng tiền khác tại Châu Á thì đây là mức suy giảm mạnh nhất. Hiện tại 1 đồng USD đổi được 32,86 đồng Baht Thái.
Diễn biến này hoàn toàn trái ngược so với thời điểm nửa cuối năm 2020 khi đồng nội tệ tăng giá quá mạnh khiến giá gạo Thái Lan trở nên kém cạnh tranh hơn trên thị trường quốc tế.
Dữ liệu cho thấy trong 6 tháng đầu năm nay, Thái Lan chỉ xuất khẩu được 2,2 triệu tấn gạo với giá trị đạt 1,382 tỷ USD, giảm 21,03% về khối lượng và 28,14% về giá trị xuất khẩu so với cùng kỳ năm ngoái.
Mặc dù việc đồng Baht Thái suy giảm sẽ hỗ trợ hoạt động xuất khẩu gạo của Thái Lan nhưng giới thương nhân nước này cho biết hiện nhu cầu thu mua gạo đang ở mức thấp so với những tháng trước đây. Đồng thời gạo Thái Lan cũng đang chịu sức ép cạnh tranh lớn từ gạo Việt Nam.
Theo hãng tin Reuters, giá gạo trắng 5% tấm xuất khẩu của Việt Nam hiện ở khoảng 390 USD/tấn – mức thấp nhất kể từ tháng 2/2020, giảm so với mức 395 USD – 400 USD/tấn trong tuần trước. Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, khối lượng gạo xuất khẩu 6 tháng đầu năm nay của Việt Nam đạt gần 3 triệu tấn với giá trị 1,64 tỷ USD, giảm 14,8% về khối lượng và giảm 4,7% về giá trị so với cùng kỳ năm 2020.
Giá gạo đồ 5% tấm xuất khẩu của Ấn Độ tiếp tục được giữ ở mức 361 USD – 366 USD/tấn – mức thấp nhất trong vòng 6 tháng trở lại đây. Trong số các nước xuất khẩu gạo lớn trên thế giới, Ấn Độ hiện là quốc gia duy nhất ghi nhận tăng trưởng về xuất khẩu gạo do giá gạo nước này thấp hơn đáng kể so với các loại gạo của Việt Nam và Thái Lan, giúp thu hút lượng lớn đơn hàng trong giai đoạn vừa qua.
Giá gạo trắng Châu Á hiện có xu hướng giảm mạnh khi nhu cầu thu mua ở mức thấp. Việc khan hiếm tàu chuyên chở hàng rời lẫn chuyên chở container, và giá cước vận chuyển đường biển tăng cao kỷ lục đang khiến nhiều doanh nghiệp nhập khẩu gạo lưỡng lự hoặc tạm ngưng thu mua.
Bên cạnh đó, thị trường còn chịu áp lực giảm từ yếu tố thời vụ; giá gạo Châu Á thường có xu hướng suy giảm trong khoảng từ tháng 6 – 8 hàng năm khi các nước xuất khẩu gạo lớn bắt đầu tiến hành thu hoạch.
Giới quan sát nhận định với việc giá gạo Thái Lan và Việt Nam đang giảm xuống nhanh, lợi thế về giá của gạo Ấn Độ sẽ bị thu hẹp và tốc độ xuất khẩu gạo của nước này sẽ chững lại trong thời gian tới. Trong khi đó, xuất khẩu gạo của các nước còn lại sẽ được cải thiện hơn.
