Hiện giá lợn hơi tại Trung Quốc đã phục hồi nhẹ và có xu hướng đi ngang quanh mức giá 16 Nhân dân tệ/kg kể từ đầu tháng 7 đến nay.
Dữ liệu chính thức cho thấy sự bùng phát của dịch tả lợn Châu Phi (ASF) trong giai đoạn 2019 – 2020 đã khiến tổng đàn lợn của Trung Quốc suy giảm tới 60%. Sự thiếu hụt nghiêm trọng nguồn cung thịt lợn đã đẩy giá thịt lợn hơi trên thị trường nội địa nước này chạm ngưỡng cao nhất lịch sử gần 40 Nhân dân tệ/1 kg. Thậm chí, tại một số khu vực giá thịt lợn vào tháng 2/2020 đã đạt gần 60 Nhân dân tệ/kg, cao hơn gấp 2 lần so với mức giá hồi tháng 5/2020. Điều này biến ngành chăn nuôi lợn trở thành lĩnh vực siêu lợi nhuận tại Trung Quốc.
Nhiều doanh nghiệp và cá nhân đã nhảy vào lĩnh vực chăn nuôi lợn, các trang trại cũng tích cực tái đàn và tích cực vỗ béo lợn để cho ra những con lợn nặng từ 3 – 4 tạ, thay vì từ 1 – 2 tạ như bình thường. Trong vòng 1 năm tính đến tháng 5 vừa qua, tổng đàn lợn của Trung Quốc đã về mức gần như bình thường.
Nguồn cung tăng đột ngột trong khi đó việc giá thịt lợn ở mức qua cao trong thời gian tương đối dài đã khiến một bộ phận người tiêu dùng Trung Quốc thay đổi thói quen tiêu thụ thịt lợn. Điều này đã khiến thị trường rơi và tình trạng dư cung và giá thịt lợn chịu áp lực giảm mạnh.
Việc giá thức ăn chăn nuôi như đậu tương và ngô trên thị trường đạt mức cao kỷ lục càng khiến biên lợi nhuận từ việc chăn nuôi lợn bị thu hẹp mạnh. Ngoài ra, tình trạng dịch ASF bùng phát trở lại trong nửa đầu năm nay tại một số khu vực của hai tỉnh Tứ Xuyên và Quý Châu, hai tỉnh chăn nuôi lợn lớn của Trung Quốc, khiến nhiều người chăn nuôi lợn ồ ạt bán tháo trong lúc nhu cầu thịt lợn ở mức thấp càng đẩy giá thịt lợn hơi giảm mạnh hơn.
Trong 5 tháng đầu năm nay, giá lợn hơi tại Trung Quốc đã lao dốc từ 36 Nhân dân tệ/kg xuống chỉ còn 22 Nhân dân tệ/kg, mức giảm cao hơn nhiều so với dự báo của giới phân tích. Tuy nhiên, từ tháng 5 đến nay, giá lợn hơi tiếp tục giảm thêm gần 10 Nhân dân tệ/kg. Đây là tốc độ giảm và mức độ giảm cao kỷ lục chỉ trong khoảng thời gian 2 tháng.
Một số nhà phân tích cho biết khi thị trường suy yếu trong những tháng đầu năm nay, nhiều trang trại lợn đã quyết định tiếp tục vỗ béo thay vì bán ra với mức giá thấp hơn dự kiến. Theo thời gian, điều này dẫn đến số lượng ngày càng lớn những con lợn siêu to và gia tăng áp lực dư cung. Khi thị trường lên đến đỉnh điểm về dư cưng, nhiều trang trại không chịu nổi mức lỗ lớn hơn đã buộc phải xả bán và khiến giá lợn hơi rơi thẳng đứng trong 2 tháng vừa qua.
Khi giá thịt lợn giảm, người chăn nuôi càng đẩy nhanh việc xuất chuồng, tạo ra một vòng xoáy giảm giá. Đặc biệt, việc những con lợn siêu to được ồ ạt bán ra, tạo một sức ép giảm cực kỳ lớn lên giá thịt. Theo dữ liệu từ tập đoàn tài chính Goldman Sachs (Trung Quốc), những con lợn nặng trên 150 kg đóng góp hơn 1/3 sản lượng thịt lợn ở Trung Quốc trong tháng 4 và tháng 5/2021.
Dữ liệu của Công ty Cổ phần Saigon Futures, đơn vị tư vấn phái sinh hàng hoá tại Việt Nam, cho biết mức tỷ lệ giá trung bình thịt lợn/giá ngũ cốc tại Trung Quốc trong tuần thứ 3 của tháng 6 vừa qua chỉ còn đạt 4,9/1, thấp hơn rất nhiều so với tỷ lệ 7/1 để người chăn nuôi lợn tại nước này đạt điểm hoà vốn. Sự sụt giảm mạnh của chỉ số này cho thấy ngành chăn nuôi lợn tại Trung Quốc đang lún sâu vào thua lỗ lớn.
Điều này đã buộc Uỷ ban Phát triển và cải cách Quốc gia Trung Quốc (NDRC) phải can thiệp thị trường bằng cách cho biết sẽ mua vào lượng lớn thịt lợn để ngăn chặn giá giảm thêm nữa. Giới phân tích cho biết nếu Chính phủ Trung Quốc không can thiệp đủ mạnh thì thịt trường thịt lợn nước này sẽ sụp đổ trong thời gian tới.
NDRC cho biết sẽ nâng cao vai trò của dự trữ thịt lợn quốc gia trong việc bình ổn sản lượng và giá thịt lợn. Theo đó, một dự trữ bổ sung tạm thời sẽ được thiết lập nhằm giúp Chính phủ Trung Quốc chủ động hơn trong việc điều tiết giá thịt lợn, bằng cách mua vào khi giá thịt xuống quá thấp và bán ra khi nguồn cung thịt bị thắt chặt.
Giá thịt lợn biến động mạnh luôn là vấn đề trọng tâm đối với Chính phủ Trung Quốc, bởi đây là mặt hàng có tầm quan trọng đặc biệt trong bữa ăn hàng ngày của người dân nước này. Theo dữ liệu từ Tổ chức Hợp tác và phát triển kinh tế (OECD), người Trung Quốc tiêu thụ khoảng 67 pound (tương đương 30,2 kg) thịt lợn/người mỗi năm, so với mức khoảng 51 pound/người/năm tại Hoa Kỳ.
Tháng 12/2019, giá thịt lợn tăng mạnh khiến giá thực phẩm ở Trung Quốc tăng 17,4% so với cùng kỳ năm trước và CPI tăng 4,5% - mức tăng mạnh nhất 7 năm. Tuy nhiên, đến tháng 11/2020, khi giá thịt lợn bắt đầu giảm mạnh, giá thực phẩm giảm 2% và CPI giảm 0,5%, đánh dấu lần đầu tiên lạm phát ở Trung Quốc tụt về ngưỡng âm trong khoảng một thập kỷ. Tháng 5 vừa qua, CPI của Trung Quốc chỉ tăng 1,5%, một phần quan trọng do giá thịt lợn xuống thấp.
