Ngân hàng HSBC tại Việt Nam vừa công bố báo cáo cập nhật triển vọng kinh tế Việt Nam với chủ đề “Ngân hàng Nhà nước Việt Nam - Quá tam ba bận?”. Theo đó, các chuyên gia phân tích kinh tế thuộc HSBC kỳ vọng Ngân hàng Nhà nước có thể tiến hành thêm một đợt giảm lãi suất điều hành với mức giảm 50 điểm phần trăm trong quý 3/2023 nhằm hỗ trợ tăng trưởng.
Nền kinh tế Việt Nam chưa chạm đáy?
Năm 2023 được xem là một năm khó khăn đối với nền kinh tế Việt Nam. Trong quý 1/2023, tăng trưởng GDP của Việt Nam đã giảm đáng kể, xuống chỉ còn tăng 3,3% so với cùng kỳ năm 2022.
Kim ngạch xuất khẩu tính từ đầu năm đến nay đã giảm hơn 10% so với cùng kỳ năm trước và sự suy yếu được thể hiện trong nhiều ngành hàng. Kim ngạch xuất khẩu tất cả các ngành hàng chủ lực của Việt Nam như điện tử tiêu dùng, dệt may/da giày, máy móc và đồ nội thất gỗ đều ghi nhận mức sụt giảm ở mức hai con số, và chưa thấy dấu hiệu phục hồi đáng kể.
Dù vậy, theo các nhà phân tích kinh tế thuộc Ngân hàng HSBC, bất chấp những khó khăn của lĩnh vực bên ngoài, ngành dịch vụ của Việt Nam vẫn tiếp tục là một điểm sáng, phần nào bù đắp cho những suy yếu nêu trên.
Tuy nhiên, có sự khác biệt lớn giữa những mặt hàng giá trị cao, ví dụ như ô tô và dịch vụ liên quan đến du lịch. Tính bình quân 3 tháng đầu năm nay, doanh số bán xe ô tô đã giảm hơn 40% so với cùng kỳ năm trước, gần bằng với mức ghi nhận trong giai đoạn giãn cách xã hội trên toàn quốc vào năm 2021. Điều này cho thấy những suy yếu của lĩnh vực bên ngoài đã ngấm vào bên trong, tác động đến tiêu dùng cá nhân.
Các chuyên gia thuộc Ngân hàng HSBC nhận định mặc dù các dữ liệu kinh tế gần nhất cho thấy tình hình kinh tế Việt Nam không đến nỗi xấu đi nhưng nền kinh tế vẫn chưa có dấu hiệu “chạm đáy để bật trở lại”.
Trong bối cảnh nhiều rủi ro làm chậm tăng trưởng ngày càng gia tăng, Ngân hàng Nhà nước đã quyết định tiếp tục nới lỏng chính sách tiền tệ. Trong chưa đầy ba tháng, Ngân hàng Nhà nước đã ba lần giảm lãi suất điều hành, mỗi lần 50 điểm cơ bản. Sau khi trở thành ngân hàng trung ương đầu tiên ở châu Á cắt giảm lãi suất điều hành hồi đầu tháng 4, Ngân hàng Nhà nước tiếp tục giảm lãi suất vào cuối tháng 5 và vào ngày 16/6 vừa qua (có hiệu lực từ ngày 19/6).
Việc giảm lãi suất điều hành 3 lần liên tiếp phản ánh rõ ràng sự cấp thiết của Ngân hàng Nhà nước trong việc hỗ trợ tăng trưởng thông qua kênh tín dụng. Đây là động thái tiếp theo nhằm giảm chi phí tài trợ vốn cho doanh nghiệp và hộ gia đình, từ đó khuyến khích môi trường kinh doanh và hỗ trợ tâm lý người tiêu dùng.
Giảm dự báo tăng trưởng kinh tế năm 2023
Các chuyên gia thuộc Ngân hàng HSBC nhận định, bên cạnh sự cấp thiết trong hỗ trợ tăng trưởng, động thái mới của Ngân hàng Nhà nước tiếp tục phản ánh hai cân nhắc. Một mặt, Ngân hàng Nhà nước vẫn duy trì tâm thế tích cực về triển vọng lạm phát, một lần nữa khẳng định "lạm phát vẫn trong tầm kiểm soát."
“Việc tăng giá bán lẻ điện bình quân 3% hồi đầu tháng 5, vốn thường tác động lên lạm phát sau một tháng, cũng tạo ra rủi ro tăng lạm phát nhưng trong tầm quản lý được. Trước những diễn biến gần đây, chúng tôi giảm dự báo lạm phát năm 2023 của Việt Nam từ 4% xuống 2,6%”, báo cáo của Ngân hàng HSBC cho biết.
Cũng theo Ngân hàng HSBC, một vấn đề khác Ngân hàng Nhà nước cân nhắc chính là ổn định tiền tệ. Bất chấp đồng USD mạnh lên gần đây, đồng VND vẫn duy trì tương đối ổn định nhờ tình hình tài khoản vãng lai được cải thiện. Trong khi Việt Nam phải hứng chịu những "cơn gió ngược" trong thương mại, tình hình nhập khẩu còn suy giảm nặng hơn xuất khẩu do bản chất ngành sản xuất thiên về nhập khẩu.
Theo đó, thặng dư thương mại của Việt Nam bình quân một tháng trong năm 2023 đã tăng gấp đôi lên 2 tỷ USD. Mặc dù vậy, các chuyên gia của Ngân hàng HSBC khuyến nghị Việt Nam cần theo dõi sát sao diễn biến tỷ giá USD/VND vì Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ (FED) nhiều khả năng chưa hoàn tất chu kỳ thắt chặt chính sách tiền tệ lần này.
Dựa trên các yếu tố này, Ngân hàng HSBC điều chỉnh giảm dự báo tăng trưởng kinh tế của Việt Nam trong năm nay xuống mức 5%, so với mức 5,2% được đưa ra trước đây. Ngân hàng này kỳ vọng nền kinh tế Việt Nam sẽ phục hồi đáng kể từ quý 4/2023.
Đồng thời, các chuyên gia thuộc Ngân hàng HSBC kỳ vọng Ngân hàng Nhà nước sẽ có thêm 1 lần giảm lãi suất điều hành trong quý 3/2023 với mức giảm là 50 điểm phần trăm. Qua đó, đưa lãi suất điều hành của Việt Nam xuống mức 4,0%.
Tuy nhiên, trong trường hợp tăng trưởng kinh tế của Việt Nam “chạm đáy” và bật tăng trở lại sớm hơn kỳ vọng thì Ngân hàng Nhà nước có khả năng sẽ không cần giảm thêm lãi suất trong nửa cuối năm nay.
