RA
Ngoại trường Nga Sergey Lavrov vừa cho biết những vướng mắc về 5 vấn đề mang tính hệ thống liên quan đến quyền lợi của Nga trong điều khoản của thoả thuận ngũ cốc Sáng kiến Biển Đen vẫn chưa được xử lý.
Các vấn đề này liên quan đến lợi ích của Nga gồm: kết nối lại Ngân hàng Nông nghiệp Nga (Rosselkhozbank) với hệ thống thanh toán quốc tế SWIFT; dỡ bỏ các biện pháp hạn chế đối với việc Nga nhập khẩu máy móc, phụ tùng máy nông nghiệp; dỡ bỏ các hạn chế về bảo hiểm và tái bảo hiểm; nối lại hoạt động đường ống dẫn khí amoniac Togliatti-Odesa; mở lại quyền tiếp cận cảng; và ngừng phong toả tài sản cũng như tài khoản của các doanh nghiệp Nga có thực hiện hoạt động xuất khẩu lương thực và phân bón.
Ngoại trường Nga Sergey Lavrov nhấn mạnh Sáng kiến Biển Đen sẽ chỉ phát huy hiệu lực nếu như các bên thực hiện nghiêm túc các cam kết đã nêu trong thoả thuận. Đồng thời, ông Sergey Lavrov cho biết chỉ có chưa đến 3% lượng ngũ cốc xuất khẩu được vận chuyển thông qua Sáng kiến Biển Đen được chuyển đến các nước nghèo nhất.
Nga đã nhiều lần cho biết có thể không gia hạn Sáng kiến Biển Đen do các nước phương Tây không thực hiện nghiêm túc các cam kết tạo thuận lợi cho Nga trong việc xuất khẩu ngũ cốc và phân bón.
Sáng kiến Biển Đen hay còn gọi là thoả thuận ngũ cốc được ký kết giữa Nga và Ukraine dưới sự dàn xếp của Liên Hợp Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ nhằm đảm bảo nguồn cung ngũ cốc, đặc biệt là lúa mì và ngô, cho thị trường thế giới trong bối cảnh xung đột quân sự giữa Nga - Ukraine khiến tuyến đường vận chuyển ngũ cốc tại khu vực Biển Đen bị phong toả. Trước khi cuộc xung độ nổ ra, 90% lượng ngũ cốc của Ukraine được xuất khẩu thông qua khu vực Biển Đen.
Sáng kiến Biển Đen được gia hạn lần đầu với thời hạn 120 ngày vào tháng 11/2022, gia hạn lần hai với thời hạn 60 ngày, cho đến ngày 18/5/2023, và tiếp tục được gia hạn lần 3 trong ngày 17/5/2023 với thời hạn 60 ngày, đến ngày 17/7/2023.
Bộ Ngoại giao Nga hiện xác nhận thoả thuận ngũ cốc Sáng kiến Biển Đen sẽ được gia hạn đến ngày 17/7 mà không có bất kỳ thay đổi nào, đồng thời cho biết thêm thỏa thuận sẽ chỉ được gia hạn tiếp khi mọi vấn đề về lợi ích của Nga được khắc phục.
Trước đó, phía Ukraine cho biết mặc dù Sáng kiến Biển Đen đã được gia hạn lần ba nhưng hàng chục tàu chở ngũ cốc của nước này vẫn đang mắc kẹt tại Biển Đen, trong đó có một số tàu đã chờ khoảng vài tháng tại khu vực này.
Liên quan vấn đề này, Hội nghị Thượng đỉnh Nhóm các nước công nghiệp phát triển (G7) vừa qua đã ra tuyên bố chung ủng hộ việc mở rộng và gia hạn thỏa thuận Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen.
Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc (FAO) nhận định nhờ Sáng kiến Biển Đen nên giá lúa mì và giá ngô trên thị trường quốc tế đã hạ nhiệt đáng kể trong thời gian vừa qua, góp phần kiềm chế đà tăng của giá lương thực trên toàn cầu, giải toả phần nào áp lực lạm phát và rủi ro an ninh lương thực đối với các quốc gia thu nhập thấp.
