Nghề thêu và các sản phẩm thêu

Các sản phẩm thêu hiện nay trên thị trường thường có 3 loại: Thêu vi tính, thêu máy lắc tay và thêu thủ công. Trong đó, thêu thủ công được đánh giá là những sản phẩm cao cấp.

Thêu vi tính

Thêu vi tính thường áp dụng cho đơn hàng lớn vì máy chạy rất nhanh, và một dàn máy có nhiều đầu thêu. Thêu vi tính rất đa dạng với nhiều loại mũi thêu, có thể kết cườm, pha phối màu bằng vi tính. Ưu điểm là độ chính xác cao, tất cả các thành phẩm đều giống nhau một cách rất chuẩn, cho dù mẫu vẽ có phức tạp đến đâu. Giá thành của thêu vi tính thấp hơn nhiều so với loại thêu khác, và đặc biệt, thêu máy rất bền, không cần giặt tay. Tuy nhiên nhược điểm của phương pháp thêu nàylà không thể thêu được những hình ảnh quá chi tiết, quá nhiều màu, và độ nét của hình thêu không sắc xảo. Về mặt cảm xúc, thì thêu vi tính thường nhìn không mềm mại, khi chạm vào sẽ hơi thô và không thể thêu trên các loại vải mềm rũ hoặc mỏng mịn.

                                                                        Dàn máy thêu vi tính

Thêu máy lắc tay

Thêu máy lắc tay làloại máy thêu có hình dáng như máy may, chỉ có một đầu kim, và cần người thợ thêu điều khiển bằng tay và chân, thay màu chỉ theo từng giai đoạn thêu. Loại thêu máy lắc tay này được sử dụng nhiều vì thành phẩm đẹp, thời gian nhanh hơn nhiều lần thêu tay và vì vậy giá thành cũng thấp hơn. Do cũng thêu từ máy, nên mặt trái của hình thêu rất sạch, ít mối dấu chỉ, có một lớp chỉ cùng với màu vải nền gọi là chỉ dưới, đan xen rất khít với các màu chỉ trên bề mặt, gọi là chỉ trên. Thành phẩm của thêu máy lắc tay không đạt độ chính xác cao như thêu vi tính vì do người thợ điều khiển từng sản phẩm một và có nhược điểm là số lượng màu rất hạn chế.

                                                                                      Sản phẩm thêu máy lắc tay

Thêu thủ công

Thêu tay thủ công là cách thêu truyền thống đòi hỏi độ tinh xảo và kỹ thuật điêu luyện. Ưu điểm của thêu tay thủ công chính là độ phức tạp, biến tấu mũi thêu, pha phối được nhiều màu sắc khác nhau, và độ bóng - mịn của bề mặt thêu là tuyệt hảo. Khác biệt lớn nhất để tạo đẳng cấp đó là sản phẩm thêu tay rất có cảm xúc, rất có “hồn”. Người thợ thêu tay thường gắn bó với một sản phẩm rất lâu, có khi tới hàng tháng, hàng năm. Mỗi sản phẩm thêu không đơn thuần chỉ để trang trí mà trong từng đường kim mũi chỉ, từng gam màu còn chứa đựng những nét đẹp huyền diệu, ẩn chứa triết lý nhân sinh… và ở đó, người thợ thêu đã dồn hết cảm xúc và tâm huyết của mình khi thực hiện. Một điểm có thể coi là khuyết điểm hoặc cũng có thể xem là ưu điểm của thêu thủ công là độ “không chính xác” trong thành phẩm, tuy cùng một mẫu vẽ nhưng các sản phẩm không giống nhau hoàn toàn. Và vì vậy, thêu tay luôn là thời trang mang tính độc đáo, khác biệt. Hơn nữa, thêu tay có những mũi thêu mà máy không làm thay được như quấn chỉ con bọ, xe hạt, bọc vành, thêu ruban…

                                  
Nghệ thuật thêu tay thủ công của Việt Nam đã tạo được thương hiệu trên thị trường thế giới. Bên cạnh những làng nghề thêu nổi tiếng có bề dày lịch sử như Từ Vân, Quất Động (Hà Nội), Văn Lâm (Ninh Bình) hay những thương hiệu thêu ở xứ Huế, Đà Lạt đã vang danh bốn phương, hiện cũng có nhiều thương hiệu do các nghệ nhân, các công ty xây dựng thành công như Thêu Việt, XQ… Bằng đôi bàn tay tài hoa, bằng những sản phẩm tinh xảo, họ đã góp một sắc màu mới để nghề thêu Việt ngày càng thăng hoa.
Tuyết An