Bộ Công Thương khai trương Cổng thông tin điện tử về FTA đầu tiên tại Việt Nam

Tham dự buổi Lễ có Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh, Giám đốc quốc gia Ngân hàng thế giới tại Việt Nam Carolyn Turk và Đại sứ Australia tại Việt Nam Robyn Mudie.

Ra mắt trong hoàn cảnh đặc biệt

Phát biểu tại buổi Lễ, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh cho biết, kể từ sau khi Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) năm 2007 đến nay, bối cảnh quốc tế có nhiều diễn biến phức tạp. Thế giới trở nên đa cực hơn, chủ nghĩa dân tộc trở nên mạnh mẽ và có lúc cực đoan hơn và trong thương mại quốc tế, xu hướng bảo hộ mậu dịch đã nổi lên ở nhiều nơi trên thế giới.

Trong bối cảnh đó, Việt Nam thuộc nhóm nước vẫn kiên định thúc đẩy tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế mà kết quả rõ rệt nhất là việc gia nhập, ký kết 14 Hiệp định thương mại tự do (FTA), trong đó có 2 Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới là Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) và Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EVFTA). 

Sau khi kết thúc các FTA đang đàm phán, có thể nói Việt Nam đã thiết lập được quan hệ thương mại tự do với hầu hết các nước đối tác quan trọng nhất trên thế giới (trừ Hoa Kỳ), tạo cơ sở vững chắc cho việc tăng cường và thúc đẩy trao đổi thương mại - đầu tư song phương cũng như tăng cường hội nhập kinh tế quốc tế trong khu vực và trên toàn cầu.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Bộ Công Thương cũng thẳng thắn nhìn nhận, cơ hội đem lại từ các FTA này, đặc biệt từ CPTPP và EVFTA là rất tích cực nhưng qua khảo sát của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), số lượng doanh nghiệp hiểu biết rõ về các cam kết trong các FTA của Việt Nam còn tương đối hạn chế. 

Bên cạnh sự chưa chủ động của một bộ phận doanh nghiệp, một trong những lý do chính là việc các doanh nghiệp chưa có công cụ tiếp cận chi tiết, rõ ràng, thân thiện và chính xác các nội dung cam kết trong các FTA. 

Ý tưởng về một Cổng thông tin điện tự về FTA của Việt Nam cho phép doanh nghiệp chỉ cần ngồi một chỗ có thể tra cứu tất cả các thông tin cần thiết, đặc biệt là các cam kết liên quan đến thuế, quy tắc xuất xứ, dịch vụ và đầu tư, v.v.. là vô cùng cần thiết. 

Chính vì vậy, tại Quyết định số 121/QĐ-TTg ngày 24 tháng 01 năm 2019 phê duyệt Kế hoạch thực hiện Hiệp định CPTPP của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Công Thương xây dựng một Cổng thông tin điện tử để cung cấp các thông tin, tiêu chuẩn kỹ thuật, quy định về quản lý xuất nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ của các đối tác FTA cho cộng đồng doanh nghiệp và người dân Việt Nam. 

Trên cơ sở chỉ đạo của Thủ tướng, được sự hỗ trợ của Chính phủ Australia, Bộ Công Thương và Ngân hàng Thế giới (WB) đã phối hợp khởi động việc xây dựng Cổng thông tin từ tháng 2/2019. 

Sau gần 2 năm triển khai, mặc dù gặp nhiều khó khăn do dịch bệnh Covid-19 nhưng các chuyên gia của Bộ Công Thương và Ngân hàng Thế giới đã hoàn tất các công việc cuối cùng để khai trương Cổng thông tin điện tử về FTA đầu tiên của Việt Nam tại địa chỉ fta.moit.gov.vn.

Đây là lần đầu tiên Việt Nam có được một công cụ tra cứu các cam kết FTA và các thông tin liên quan một cách thông minh, tiên tiến, có ý nghĩa rất lớn trong việc giúp cộng đồng doanh nghiệp và người dân tận dụng tối đa cơ hội từ các FTA mà Việt Nam đã tham gia, gửi đi thông điệp quan trọng về quyết tâm của Chính phủ Việt Nam trong việc thực thi các FTA một cách hiệu quả nhất.

Đại sứ Australia tại Việt Nam Robyn Mudie bày tỏ kỳ vọng, Cổng thông tin sẽ trở thành công cụ hữu hiệu giúp Việt Nam tận dụng cơ hội từ nền kinh tế mở với hàng loạt FTA, đồng thời góp phần thúc đẩy mối quan hệ hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư đã được phát triển mạnh mẽ giữa Việt Nam - Australia thời gian qua.

Cổng thông tin điện tử về FTA ra đời và chính thức đi vào hoạt động gửi đi thông điệp quan trọng về quyết tâm của Chính phủ Việt Nam trong việc đưa các FTA, đặc biệt là các FTA thế hệ mới đến gần hơn với doanh nghiệp và người dân. 

Ngoài ra, việc hoàn tất FTAP cũng thể hiện sự phối hợp hiệu quả giữa Chính phủ Việt Nam với Ngân hàng thế giới và Chính phủ Australia trong quá trình hội nhập kinh tế, cải cách hành chính của Việt Nam, hướng tới một nền chính phủ điện tử nhằm hỗ trợ doanh nghiệp và người dân tận dụng các cơ hội từ các Hiệp định thương mại tự do một cách nhanh chóng và hiệu quả. 

Nhiều tính năng hỗ trợ quan trọng 

Giám đốc quốc gia Ngân hàng thế giới tại Việt Nam Carolyn Turk chia sẻ, một trong những lợi ích lớn nhất mà Cổng thông tin điện tử về FTA mang lại là cung cấp cơ sở dữ liệu về thông tin thuế quan của các nước đối tác mà Việt Nam đang có FTA cũng như chi tiết về biện pháp, thủ tục xuất nhập khẩu hàng hóa để hưởng ưu đãi.

Đặc biệt, thông qua công cụ tương tác tại Cổng thông tin, doanh nghiệp có thể xác định xem 1 sản phẩm cụ thể có đạt tiêu chí về nguồn gốc xuất xứ hay không và cần thực hiện những bước gì để đáp ứng yêu cầu về chứng nhận.

Cụ thể, Cổng thông tin điện tử về các FTA có khả năng tích hợp các thông tin trong các hiệp định thương mại tự do đa phương, khu vực và song phương của Việt Nam vào trong một hệ thống tra cứu thông minh và thân thiện với người sử dụng. 

Theo đó, về thương mại hàng hóa, Cổng thông tin điện tử này cho phép doanh nghiệp và người dân tra cứu ra kết quả mức thuế, lộ trình cắt giảm thuế đối với từng mặt hàng cụ thể theo các FTA của Việt Nam với các đối tác, đặc điểm quy mô thị trường, quy tắc xuất xứ để hưởng ưu đãi và các thủ tục cần thực hiện và các biện pháp phi thuế mà doanh nghiệp cần lưu ý trong quá trình xuất khẩu/nhập khẩu mặt hàng đó, v.v.. 

Về thương mại dịch vụ - đầu tư, Cổng thông tin điện tử này cho phép doanh nghiệp và người dân tra cứu ra kết quả cam kết mở cửa thị trường dịch vụ - đầu tư liên quan tới từng ngành/phân ngành dịch vụ hoặc phi dịch vụ theo từng phương thức cung cấp dịch vụ cũng như thông tin về các văn bản quy phạm pháp luật cam kết và hiện hành có liên quan, v.v.. 

Điều này sẽ tạo tiền đề quan trọng giúp doanh nghiệp và người dân có được thông tin cần thiết một cách nhanh chóng, chính xác, từ đó tận dụng tối đa các cơ hội do các FTA này mang lại.

Đại diện Bộ Công Thương cũng cho biết, Cổng thông tin điện tử về các FTA Việt Nam sẽ cập nhật thường xuyên tình hình và kết quả triển khai thực thi các Hiệp định FTA của Việt Nam từ phía các cơ quan quản lý tại các phiên họp Hội đồng, Ủy ban có liên quan trong các Hiệp định này; các văn bản pháp luật thực hiện các Hiệp định FTA Việt Nam do cơ quan quản lý ban hành sẽ được cập nhật đầy đủ trên Cổng thông tin điện tử về các FTA.

Đồng thời, số liệu hoặc thông tin về các thị trường có FTA với Việt Nam sẽ được cập nhật dựa trên các nguồn thông tin tin cậy, cùng với đó là các hội nghị, hội thảo hoặc khóa tập huấn dưới hình thức trực tiếp và trực tuyến để doanh nghiệp hoặc những tổ chức, cá nhân quan tâm có thể đăng ký tham gia. Ngoài ra, các ấn phẩm hỗ trợ doanh nghiệp khi được xuất bản cũng sẽ được đăng tải công khai để doanh nghiệp hoặc người dân có thể tham khảo.

Ngôn ngữ hiển thị các nội dung dữ liệu: Toàn bộ các dữ liệu trên Cổng thông tin này sẽ được hiển thị dưới dạng song ngữ (tiếng Việt và tiếng Anh).

Cổng thông tin với giao diện thân thiện, khoa học, tạo sự thuận lợi và tiện ích cho người sử dụng, sẽ là địa chỉ cung cấp công cụ tra cứu trực tuyến thông minh cho cộng đồng doanh nghiệp và các đối tượng quan tâm đối với cam kết của tất cả các FTA mà Việt Nam tham gia. 

Công cụ tra cứu được thiết kế cho FTAP cho phép bất cứ cá nhân hay doanh nghiệp nào quan tâm đến các cam kết FTA có thể ngồi một chỗ tiếp cận được tiếp cận và hướng dẫn trực tuyến một cách chi tiết, rõ ràng và đơn giản nhất có thể, thay vì phải tự tìm tòi hoặc liên hệ nhiều cơ quan, đơn vị khác nhau để có được thông tin mình cần. 

Việc này sẽ giảm thiếu tối đa thời gian, chi phí, giúp cho các doanh nghiệp tận dụng được một cách hiệu quả nhất các cơ hội mang về từ các FTA. 

“Buổi lễ khai trương ngày hôm nay mới chỉ là khởi đầu cho một chặng đường mới. Để FTAP thực sự trở thành “một người bạn đồng hành” của doanh nghiệp và người dân, Bộ Công Thương rất mong nhận được sự ủng hộ, hỗ trợ và đóng góp ý kiến của tất cả các cơ quan, hiệp hội, doanh nghiệp và người dân Việt Nam”, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nhấn mạnh.

Bộ Công Thương sẽ tiếp tục phối hợp với các cơ quan và tổ chức liên quan hoàn thiện hơn nữa Cổng thông tin trong việc cập nhật và cung cấp thông tin, đảm bảo thông tin, an ninh và an toàn để Cổng hoạt động và phát triển ngày càng tốt hơn trong thời gian tới, trở thành địa chỉ cung cấp thông tin hữu ích và đáng tin cậy cho doanh nghiệp và người dân, góp phần nâng cao hiệu quả thực thi các FTA của Việt Nam.