Sự trở lại hợp thời
Kết quả hoạt động năm 2009 khả quan hơn so với dự đoán và năm 2010 đầy triển vọng đang trở thành điểm nhấn cơ bản trong quyết định giải ngân của các quỹ đầu tư. Khả năng sinh lời của DN trong 5-7 năm cũng được đánh giá lạc quan hơn. Đây là những nguyên nhân chính khiến nhiều quỹ đầu tư quay trở lại với DN tư nhân thời gian gần đây.
Mặt khác, thị trường vốn đang mở cửa trở lại tạo điều kiện thuận lợi cho dòng tiền chảy vào các lĩnh vực đầu tư mạo hiểm. Nếu như trước đó, các quỹ đều xác định việc “tồn tại” là chỉ tiêu quan trọng nhất thì nay đều rậm rịch nhắc đến kế hoạch mở rộng quy mô hoạt động. Các quỹ lớn như Mekong Capital, Dragon Capital… đều có nhắc đến dự tính mở rộng quỹ trong lĩnh vực này trong năm 2010. Điều đó chứng tỏ các quỹ đều muốn nắm bắt các cơ hội ngay từ giai đoạn đầu phục hồi của nền kinh tế trước giai đoạn tăng trưởng “nóng” bằng cách nhắm vào các DN tư nhân tiềm năng. Cũng không thể không nhắc đến sự phát triển của thị trường tài chính và khung pháp lý ngày càng hoàn thiện cùng với kinh nghiệm của các nhà đầu tư sau thời gian dài thử thách trong lĩnh vực này tại Việt Nam. Khi các công ty Nhà nước tốt nhất đã lần lượt lên sàn chứng khoán trong vài năm trở lại đây, các DN tư nhân sẽ luôn là đích nhắm của bất kỳ tổ chức đầu tư tài chính nào, trong đó có các quỹ đầu tư.
Qua điều tra của Tổ chức đầu tư tư nhân vào các nước đang phát triển, nhân tố được đánh giá quan trọng nhất đến thành công của các quỹ đầu tư vào DN tư nhân là tốc độ phát triển của nền kinh tế. Tình hình kinh tế khó khăn trong 2 năm vừa qua khiến cho hoạt động sản xuất của phần lớn các công ty bị co lại, tốc độ tăng trưởng chậm hơn và trở nên kém hấp dẫn hơn trong mắt các quỹ đầu tư. Còn hiện nay, khi nền kinh tế đã có dấu hiệu phục hồi, các DN tư nhân cần vốn để phát triển sản xuất, kinh doanh trong một môi trường thuận lợi. Do đó, những DN tư nhân có thế mạnh chắc chắn sẽ được quỹ đầu tư “để mắt”.
Để doanh nghiệp – quỹ đầu tư “đi chung đường”
DN tư nhân có nhiều tiềm năng luôn là “địa chỉ tốt” để các quỹ đầu tư tìm đến. Sự hiện diện của quỹ với tư cách là cổ đông lớn sẽ làm tăng giá trị cổ phiếu DN. Theo giám đốc chi nhánh một quỹ đầu tư tại Hà Nội, các quỹ đầu tư DN tư nhân thường bắt đầu quy trình đầu tư của mình bằng cách thẩm định sơ bộ xem DN đó có tiềm năng, năng lực để tăng trưởng hay không, có phù hợp với tiêu chí và danh mục đầu tư của họ hay không? Vì quỹ đầu tư DN tư nhân không phải là quỹ đầu tư mạo hiểm nên họ chỉ mong muốn đầu tư vào DN đã được thành lập và hoạt động được ít nhất khoảng 3 -5 năm, có một lượng khách hàng nhất định và có kết quả kinh doanh khả quan trong vài năm gần đây.
Do đó, nếu DN chứng minh được với quỹ đầu tư về khả năng quản lý, kỹ năng hoạt động, năng lực tài chính cũng như sự nhạy bén trong kinh doanh thì sẽ rất thuận lợi trong việc gọi vốn, bởi năng lực DN là một trong những yếu tố tiên quyết mà các quỹ đầu tư xem xét và cân nhắc trước khi quyết định đầu tư. Ngoài ra, DN còn phải thể hiện cam kết tài chính đối với hoạt động kinh doanh cụ thể, vì quỹ sẽ luôn nhìn vào giá trị ròng của DN và các hệ số chuẩn mực về tài chính. Tuy nhiên, điều mà các quỹ đầu tư quan tâm nhất vẫn là đội ngũ quản lý, nhân lực có năng lực, kinh nghiệm như thế nào để biến các ý tưởng, kế hoạch thành hiện thực.
Trên thực tế, số lượng DN tư nhân “khát vốn” không ít nhưng số thực sự đáp ứng được yêu cầu của các quỹ đầu tư không nhiều. Tổng Giám đốc Công ty Quản lý quỹ VinaCapital, ông Don Lam đã phải thốt lên: Khi tham gia góp vốn vào DN, chúng tôi khó có tiếng nói trong việc ra các quyết định. Các ông chủ tư nhân thường kiêm luôn việc điều hành và họ thường không muốn người ngoài tham gia. Hơn nữa, vấn đề về sổ sách kế toán, đặc biệt là số liệu quá khứ, còn chồng chéo, thiếu minh bạch… Đây là một trong những hạn chế của DN khiến quỹ từ chối đầu tư.
Nhật Quang
