Theo Tổng cục Thống kê, do ảnh hưởng của cơn bão số 2 và mưa diện rộng trên cả nước; giá gạo trong nước tăng do giá gạo xuất khẩu của Việt Nam ở mức cao so với nhiều năm gần đây; giá dịch vụ giáo dục được điều chỉnh tăng ở một số tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương theo Nghị định 86/2015/NĐ-CP ngày 02/10/2015 của Chính phủ, là những yếu tố làm cho chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 8/2020 tăng 0,07% so với tháng trước, giảm 0,12% so với tháng 12/2019 và tăng 3,18% so với cùng kỳ năm trước.
Bình quân 8 tháng năm 2020, CPI tăng 3,96% so với cùng kỳ năm 2019 - mức tăng bình quân 8 tháng năm cao nhất trong 5 năm gần đây; trong đó: CPI khu vực thành thị tăng 3,51%, khu vực nông thôn tăng 4,41%. Lạm phát cơ bản 8 tháng năm 2020 (CPI sau khi loại trừ lương thực, thực phẩm tươi sống; năng lượng và mặt hàng do Nhà nước quản lý bao gồm dịch vụ y tế và dịch vụ giáo dục tăng 2,66% so với cùng kỳ năm 2019.
Tổng cục Thống kê cho biết, so với tháng trước, trong 11 nhóm hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng chính có 7 nhóm hàng tăng giá. Đó là: hàng ăn và dịch vụ ăn uống tăng 0,11%; đồ uống và thuốc lá tăng 0,05%; nhà ở và vật liệu xây dựng tăng 0,1%; thuốc và dịch vụ y tế tăng 0,02%; giao thông tăng 0,1%; giáo dục tăng 0,18%; hàng hóa và dịch vụ khác tăng 0,2%.
Có 3 nhóm hàng giảm giá gồm: may mặc, mũ nón và giầy dép giảm 0,03%; bưu chính viễn thông giảm 0,05%; văn hóa, giải trí và du lịch giảm 0,2%. Nhóm thiết bị và đồ dùng gia đình có mức giá ổn định.
Theo Bà Đỗ Thị Ngọc, Vụ trưởng Vụ Thống kê giá cho biết, các nguyên nhân làm giảm CPI tháng 8 năm 2020 là do ảnh hưởng của cơn bão số 2 và mưa diện rộng trên cả nước, nhiều ruộng rau bị ngập nước, dập nát, thối lá… khiến nguồn cung rau giảm làm cho chỉ số giá nhóm rau tươi, khô và chế biến tăng 1,96% so với tháng trước, góp phần tăng CPI chung 0,05%.
Bên cạnh đó, giá gạo tăng 0,79% so với tháng trước do nhu cầu tiêu dùng và thu mua gạo phục vụ xuất khẩu tăng làm cho CPI chung tăng 0,02%. Giá gạo xuất khẩu của Việt Nam liên tục tăng, đến nay đã vượt qua giá gạo cùng chủng loại của Thái Lan, Pakistan, Ấn Độ, Myanmar.
Một số tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thực hiện tăng học phí năm học mới 2020-2021 theo lộ trình của Nghị định số 86/2015/NĐ-CP ngày 02/10/2015 của Chính phủ, làm cho chỉ số giá giáo dục tăng 0,18% so với tháng trước.
Bên cạnh các nguyên nhân làm tăng CPI, có một số nguyên nhân kiềm chế CPI tháng 8/2020 như ảnh hưởng trực tiếp từ dịch COVID-19 lần 2 vào Việt Nam, nhu cầu đi lại, du lịch, lễ hội, ăn uống ngoài gia đình của người dân giảm nên giá ăn uống ngoài gia đình giảm 0,03%, giá vé tàu hỏa giảm 0,6%, du lịch trọn gói giảm 0,49% so với tháng trước.
Giá thịt lợn giảm 0,4% so với tháng trước do nguồn cung tăng từ việc tái đàn và nhập khẩu lợn sống từ Thái Lan. Giá nhà ở thuê giảm 0,17% so với tháng trước do nhiều hộ gia đình giảm giá thuê nhà ở hỗ trợ người tiêu dùng trong tình hình dịch COVID-19.
Trong tháng 8, giá vàng trong nước biến động theo giá vàng thế giới. Tháng 8/2020 giá vàng thế giới biến động tăng, giảm ở biên độ lớn, liên tục tăng và đạt mức cao nhất vào ngày 07/8/2020 (2.089 USD/ounce) nhưng sau đó giảm mạnh về mức xoay quanh 1.900 USD/ounce. Bình quân đến ngày 24/8/2020 giá vàng thế giới ở mức 1.986,5 USD/ounce tăng 6,14% so với tháng trước.
Dịch COVID-19 bùng phát và lan rộng trên 215 quốc gia và vùng lãnh thổ, ảnh hưởng tiêu cực lâu dài đến hoạt động kinh tế toàn cầu làm cho vàng trở thành kênh đầu tư an toàn. Bên cạnh đó, ảnh hưởng của chiến tranh thương mại Mỹ - Trung ngày càng gay gắt khiến không chỉ Trung Quốc mà nhiều quốc gia khác cũng đang đẩy mạnh mua vàng để dự trữ nhằm phục vụ chiến lược dài hạn.
Chính vì thế, giá vàng thế giới đang ở mức cao nhất trong vòng 6 năm qua bất chấp tăng trưởng toàn cầu sụt giảm. Bình quân tháng 8/2020, giá vàng trong nước tăng 9,86% so với tháng trước, giá vàng dao động quanh mức 5,5 triệu đồng/chỉ vàng SJC.
Cũng trong tháng 8, chỉ số giá đô la Mỹ giảm 0,07%. Chỉ số đồng đô la Mỹ so với các đồng tiền chủ chốt trên thị trường thế giới giảm 2,53% so với tháng trước xuống còn 93,13 điểm trong ngày 26/8/2020. Đồng đô la Mỹ trên thị trường quốc tế tiếp tục suy yếu trong bối cảnh lạm phát tháng 7/2020 của Mỹ tăng và Quốc hội Mỹ chưa đạt thỏa thuận liên quan đến gói cứu trợ mới để giúp người dân, doanh nghiệp vượt qua ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 và giúp duy trì đà phục hồi kinh tế.
Trong nước, lượng dự trữ ngoại tệ của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam luôn đảm bảo đáp ứng nhu cầu về ngoại tệ của các doanh nghiệp nhập khẩu, tỷ giá giữa VND và USD tháng 8 năm 2020 giảm 0,08%, giá USD bình quân ở thị trường tự do tháng 8 năm 2020 dao động quanh mức 23.288 VND/USD.
Theo Tổng cục Thống kê, bình quân 8 tháng năm 2020 lạm phát chung có mức tăng cao hơn lạm phát cơ bản điều này phản ánh biến động giá chủ yếu do giá lương thực, thực phẩm tăng. Chính sách tiền tệ vẫn đang được điều hành ổn định./.