Như vậy, ngoài 250 nghìn tấn gạo đã mở thầu ngày 4/11, ít nhất trong tháng 12 tới đây, Chính phủ Philippines sẽ mở thầu mua thêm 1,2 triệu tấn gạo. Nếu kế hoạch trên thành công, Philippines đã có thể dự trữ khoảng 1,45 triệu tấn gạo cho năm 2010.
Cơ quan lương thực Philippines (NFA) cho biết, các nước sẽ tham gia vào đợt đấu thầu ngày 1/12 có thể là Thái Lan, Việt Nam, Trung Quốc, Pakistan, Australia, Ấn Độ và Mỹ. Trong đó, khối lượng tối đa dành cho các nhà xuất khẩu Pakistan, Mỹ, Australia và Ấn Độ sẽ là 100 nghìn tấn. Còn đối với Việt Nam, Trung Quốc và Thái Lan, con số này có thể lên tới 600 nghìn tấn. Dựa trên tỷ giá hiện nay, NFA đã thông qua khoản ngân sách 15,264 tỷ peso (tương đươi 325 triệu USD), tức khoảng 541 USD/tấn, gồm cả giá thành và chi phí vận chuyển (C&F) để mua gạo trong đợt này.
Trong phiên mở thầu đấu giá mua 250 nghìn tấn gạo, loại 25% tấm do NFA tổ chức vào ngày 4/11, Tổng công ty Lương thực miền Nam đã trúng thầu 150 nghìn tấn với giá cao nhất 480 USD/tấn, số còn lại với giá 462 USD/tấn của Tập đoàn Hàn Quốc. Toàn bộ số gạo trong hợp đồng nói trên Chính phủ Philippines muốn nhận được từ tháng 1 đến tháng 4/2010.
Năm nay, Philippines mở gói thầu nhập khẩu gạo sớm hơn mọi năm là do nước này vừa phải gánh chịu 3 cơn bão liên tiếp, khiến sản lượng lúa gạo không đạt như mong muốn. Theo ông Nguyễn Thọ Trí - Phó Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam: "Mỗi năm trung bình Philippines nhập khẩu tới 2 triệu tấn gạo từ Việt Nam. Do đây là một thị trường lớn, gần đây Thái Lan cũng muốn nhảy vào nên việc giữ được thị trường này là hết sức khó khăn".
Tuy nhiên ông Chookiat Ophaswongse - Chủ tịch Hiệp hội các nhà xuất khẩu gạo Thái Lan cho biết: "Cơ hội thắng thầu của Thái Lan trong những đơn hàng quan trọng này bị hạn chế do giá gạo kém cạnh tranh so với đối thủ chính". Giá gạo của Thái Lan thường cao hơn khoảng 50 - 60 USD/tấn so với giá của Việt Nam.
Philippines đang tăng cường bổ sung cho các kho gạo của nước này nhằm bảo đảm an ninh lương thực sau khi hàng loạt trận bão xảy ra trong thời gian qua đã tàn phá nặng nề các cánh đồng lúa của nước này. Được biết, trong năm 2010, nhập khẩu gạo của Philippines có thể tăng tới con số kỷ lục là 2,5 triệu tấn, cao hơn 200 nghìn tấn so với mức kỷ lục 2,3 triệu tấn trong năm 2008.
Bộ trưởng Nông nghiệp Philippines Arthur Yap tháng trước dự báo rằng giá gạo sẽ quay lại mức kỷ lục đạt được hồi năm ngoái và Chính phủ Philippines muốn "bảo đảm không bị chậm trễ trước diễn biến thị trường". Ông Dwight Roberts - Chủ tịch Hiệp hội các nhà sản xuất gạo Mỹ, tháng trước cũng nhận định rằng, việc giá gạo lên trở lại mức kỷ lục là điều "hoàn toàn có thể xảy ra" và thị trường gạo toàn cầu đang "rất bấp bênh".
Philippines hiện là nước nhập khẩu gạo nhiều nhất thế giới. Theo các nhà phân tích, việc Philippines nhập khẩu một khối lượng gạo lớn như vậy sẽ đẩy giá gạo toàn cầu tăng lên. Vào thời điểm hiện tại, bất kỳ loại gạo nào cũng có thể dễ dàng tăng giá từ 5 - 10%.
Trong một thông tin liên quan, chuyên mục dự báo hàng hóa và nguyên liệu của báo Le Monde ngày 9/11 cảnh báo, những biến động về thời tiết thời gian qua đã khiến thị trường gạo thế giới rơi vào tình trạng xáo trộn.
Chẳng hạn tại Ấn Độ, những cơn mưa như trút nước kéo đến đúng vào thời điểm thu hoạch khiến sản lượng lúa gạo của nước này giảm 17 triệu tấn so với niên vụ trước. New Dehli thậm chí đã phải mở thầu quốc tế để nhập khẩu 30.000 tấn gạo.
Đây là lần đầu tiên trong 20 năm qua, quốc gia luôn dư thừa gạo này đã phải nhập khẩu gạo. Dự báo trong năm 2010, nhu cầu về gạo trên thế giới sẽ tăng 1,8%, nhưng nguồn cung lại giảm 3%.
