Hội nghị là sự kiện quan trọng nằm trong khuôn khổ Hội chợ Thương mại Quốc tế Việt - Trung (Lào Cai) lần thứ 23 được tổ chức luân phiên hàng năm giữa hai tỉnh Lào Cai (Việt Nam) và Vân Nam (Trung Quốc), cũng như Chương trình Xúc tiến thương mại cấp Quốc gia của Việt Nam nhằm mang lại cho các tổ chức, doanh nghiệp những thông tin bổ ích và kết nối doanh nghiệp hai bên xuất, nhập khẩu các mặt hàng qua Lào Cai và Hà Khẩu.
Hội nghị thu hút sự tham gia của 62 doanh nghiệp Lào Cai, 105 doanh nghiệp trên cả nước cùng 80 doanh nghiệp xuất, nhập khẩu nông, lâm, thủy sản Trung Quốc.
Trung Quốc tiếp tục là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam
Phát biểu tại Hội nghị, ông Lê Hoàng Tài, Phó Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại, Bộ Công Thương Việt Nam cho biết, Việt Nam và Trung Quốc là hai nước láng giềng, gần gũi về địa lý và có mối quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện.
Với nhiều lợi thế hợp tác trong các lĩnh vực kinh tế, thương mại, thời gian qua, trao đổi thương mại giữa Việt Nam - Trung Quốc đã duy trì đà tăng trưởng ổn định và bền vững.
Theo thống kê của Tổng cục Hải quan, kim ngạch xuất nhập khẩu Việt Nam - Trung Quốc năm 2022 đạt 175 tỷ USD, tăng 5,47% so với năm 2021. Trung Quốc tiếp tục là đối tác thương mại lớn nhất, thị trường nhập khẩu lớn nhất và thị tường xuất khẩu lớn thứ 2 của Việt Nam, sau Hoa Kỳ.
Việt Nam cũng là đối tác thương mại lớn thứ 6 (sau Hoa Kỳ, Hàn Quốc, Nhật Bản, Đài Loan - Trung Quốc và Hồng Kông - Trung Quốc) của Trung Quốc trong tất cả các quốc gia và vùng lãnh thổ có quan hệ thương mại với Trung Quốc; đồng thời trong khối ASEAN, Việt Nam là đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc.
8 tháng đầu năm 2023, kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam với Trung Quốc đạt 103,92 tỷ USD. Nhập siêu của Việt Nam từ Trung Quốc có giá trị 11,7 tỷ USD, giảm 16,3% so với cùng kỳ năm 2022.
Về hợp tác đầu tư, Trung Quốc nằm trong số 10 quốc gia và vùng lãnh thổ có vốn đầu tư lớn nhất tại Việt Nam. Các dự án của doanh nghiệp Trung Quốc có mặt tại hầu hết các tỉnh, thành và chủ yếu tập trung tại các tỉnh ven biển, các thành phố đông dân, có sức thu hút lao động mạnh, có cơ sở hạ tầng tốt, thuận lợi cho xuất, nhập khẩu hàng hóa cũng như đi lại giữa hai nước. Dòng vốn đa dạng ngành nghề và lĩnh vực từ dịch vụ nhà hàng, khách sạn, hàng tiêu dùng đến dệt may, da giày, xơ sợi dệt, khai thác khoáng sản, khu công nghiệp.
Cũng theo ông Lê Hoàng Tài, tỉnh Vân Nam có vai trò rất lớn trong hợp tác kinh tế, thương mại giữa hai nước, đồng thời cũng là cửa ngõ giao thương quan trọng trong tuyến hành lang kinh tế Côn Minh - Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh.
“Với vị trí thuận lợi nêu trên, tỉnh Vân Nam là cầu nối hữu hiệu cho hàng hóa của Việt Nam có thể tiến sâu, vươn xa đến các tỉnh, thành phố khu vực Tây Nam của Trung Quốc, và là cửa ngõ quan trọng đưa các sản phẩm, hàng hóa của doanh nghiệp Trung Quốc thông qua Việt Nam đến với thị trường khu vực ASEAN giàu tiềm năng” - ông Lê Hoàng Tài nhấn mạnh.
Tạo thị trường và cơ hội phát triển cho các doanh nghiệp Việt Nam - Trung Quốc
Tại Hội nghị, Phó Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Lào Cai Nguyễn Trường Giang chia sẻ, với vị trí địa kinh tế là "cầu nối," là "cửa ngõ" của Việt Nam và các nước ASEAN sang thị trường tỉnh Vân Nam và vùng Tây Nam Trung Quốc, cùng với lợi thế về hệ thống cửa khẩu biên giới đa dạng, hệ thống các trung tâm logistics thuận lợi của tỉnh Lào Cai, hoạt động xuất nhập khẩu qua các cửa khẩu hai bên luôn đạt tốc độ tăng trưởng trung bình trên 20% trong giai đoạn 2010-2019.
Giai đoạn 2020-2023, do ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 nên hoạt động xuất, nhập khẩu có phần chững lại, tuy nhiên vẫn duy trì tốt hoạt động thông quan tại cửa khẩu với giá trị xuất nhập khẩu hàng năm đạt trung bình từ 3,5 tỷ USD.
Khẳng định vai trò, trách nhiệm của Lào Cai đối với các địa phương, các doanh nghiệp trong việc thúc đẩy hoạt động trao đổi thương mại qua các cửa khẩu giữa tỉnh Lào Cai và tỉnh Vân Nam, Trung Quốc trong thời gian tới, Lào Cai cam kết sẽ xử lý kịp thời các khó khăn, vướng mắc của các doanh nghiệp khi có phản ánh; đảm bảo an ninh trật tự, tạo môi trường đầu tư, kinh doanh thuận lợi, thông thoáng, nâng cao năng lực cạnh tranh của tỉnh, xây dựng địa phương trở thành "điểm đến hấp dẫn" thu hút doanh nghiệp xuất nhập khẩu nói riêng và các nhà đầu tư trong và ngoài nước nói chung.
Tính đến thời điểm hiện tại, hoạt động xuất nhập khẩu qua địa bàn Lào Cai đã cơ bản được khôi phục. Đến hết tháng 10/2023, đã có hơn 600 doanh nghiệp tham gia hoạt động xuất nhập khẩu qua các cửa khẩu của tỉnh Lào Cai. Lượng hàng hoá thông quan hai bên có sự tăng trưởng tốt so với các năm trước và duy trì ổn định ở mức trên 400 xe hàng mỗi ngày (trong đó, Lào Cai đã đảm bảo thông quan ổn định trên 350 xe hàng của phía Trung Quốc) qua cặp cửa khẩu quốc tế đường bộ và 2 - 4 đôi tàu liên vận quốc tế tại cặp cửa khẩu quốc tế đường sắt.
Phó Giám đốc Sở Thương mại tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) Hạo Nhất Sơn nhấn mạnh, tỉnh Vân Nam sẵn sàng hợp tác với lãnh đạo và doanh nhân Việt Nam để cùng thực hiện sự đồng thuận quan trọng mà lãnh đạo hai bên đã đạt được; tiếp tục tăng cường giao lưu trên các lĩnh vực kinh tế, thương mại, công nghiệp và kết nối liên thông; tạo thị trường và cơ hội phát triển lớn cho các doanh nghiệp hai bên; thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại giữa Vân Nam và Việt Nam lên tầm cao mới.
Phó Giám đốc Sở Thương mại tỉnh Vân Nam đề nghị hai bên khuyến khích các doanh nghiệp tăng cường hợp tác trong các chuỗi công nghiệp và cung ứng, mở rộng các cụm công nghiệp.
"Chúng tôi hỗ trợ các doanh nghiệp Vân Nam mở rộng nhập khẩu hàng hóa từ Việt Nam, đặc biệt là trái cây nhiệt đới, nông sản, khoáng sản và các mặt hàng khác, đồng thời hy vọng các doanh nghiệp Việt Nam sẽ tích cực thăm dò thị trường rộng lớn ở Vân Nam, thậm chí cả Trung Quốc để mở rộng khối lượng giao thương." - Phó Giám đốc Sở Thương mại tỉnh Vân Nam Hạo Nhất Sơn chia sẻ.
Đẩy mạnh kết nối giao thương Việt Nam - Trung Quốc
Tuy có vị trí, vai trò quan trọng và thị trường đầy tiềm năng với quy mô dân số là 47 triệu người, nhưng hợp tác tác kinh tế, thương mại của Việt Nam với Vân Nam còn chưa xứng với tiềm năng của hai bên, năm 2022, kim ngạch thương mại Việt Nam - Vân Nam mới chỉ đạt 3,2 tỷ USD, chiếm tỷ trọng còn rất khiêm tốn trong tổng kim ngạch thương mại Việt Nam - Trung Quốc. Vì vậy, tiềm năng và dư địa để khai thác và phát triển hợp tác kinh tế, thương mại giữa các địa phương của Việt Nam và tỉnh Vân Nam còn rất lớn.
Để tiếp tục làm sâu sắc thêm mối quan hợp tác kinh tế, thương mại giữa các địa phương của Việt Nam với tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) trong thời gian tới, tại hội nghị, Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương Việt Nam) cũng có một số đề xuất với phía Trung Quốc.
Cụ thể, tiếp tục phối hợp chặt chẽ, triển khai thực chất và hiệu quả Bản ghi nhớ giữa Cục Xúc tiến thương mại và Sở Công Thương 12 tỉnh, thành phố của Việt Nam với Sở Thương mại tỉnh Vân Nam thông qua việc xây dựng kế hoạch cụ thể và tổ chức các hoạt động xúc tiến thương mại với nhiều hình thức đa dạng nhằm hỗ trợ kết nối doanh nghiệp, qua đó thúc đẩy hoạt động giao thương giữa doanh nghiệp hai bên, đem lại nhiều lợi ích thiết thực cho doanh nghiệp.
Hai bên khuyến khích và tích cực tổ chức doanh nghiệp tham dự các hoạt động Hội chợ, triển lãm lớn, có uy tín được tổ chức tại mỗi bên như: Hội chợ Thương mại Quốc tế Việt Nam (VietNam Expo), Triển lãm Công nghiệp Thực phẩm Quốc tế Việt Nam (VietNam Foodexpo) được tổ chức tại Việt Nam và Triển lãm sản phẩm Trung Quốc - Đông Nam Á, Nam Á cùng các Hội chợ, triển lãm khác được tổ chức tại tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) để hỗ trợ doanh nghiệp quảng bá sản phẩm, thương hiệu và kết nối, giao thương.
Đặc biệt, Cục Xúc tiến thương mại đề nghị phía Vân Nam (Trung Quốc) tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu nông sản, thủy sản có thế mạnh của Việt Nam sang thị trường Trung Quốc bằng hình thức chính ngạch đặc biệt là các sản phẩm như: sầu riêng, khoai lang tím, yến sào mà phía Trung Quốc đã chính thức mở cửa cho các sản phẩm này trong thời gian gần đây.
Trong khuôn khổ Hội nghị đã diễn ra chương trình giao thương trực tiếp theo nhóm ngành hàng và Lễ Ký kết Biên bản hợp tác giữa doanh nghiệp Việt Nam và doanh nghiệp Trung Quốc.
Đây là dịp để các doanh nghiệp Việt Nam - Trung Quốc có cơ hội gặp gỡ, giao lưu, troa đổi trực về các vấn đề mình quan tâm, nhu cầu xuất nhập khẩu từng mặt hàng, ngành hàng cụ thể, góp phần thúc đẩy giao lưu kinh tế, thương mại, đầu tư Việt Nam - Trung Quốc
Bên cạnh đó, Hội nghị cũng tạo điều kiện cho các cơ quan chức năng của Lào Cai, các cơ quan thuộc các Bộ, ngành, địa phương xuất khẩu các mặt hàng nông sản, trái cây, thủy, hải sản qua cửa khẩu tỉnh Lào Cai và các cơ quan, đơn vị liên quan của tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) trao đổi, phối hợp trong công tác thực thi hoạt động xuất nhập khẩu tại các cửa khẩu. Phối hợp chặt chẽ, tích cực với phía Trung Quốc tuyên truyền, phổ biến và định hướng các doanh nghiệp hai nước tận dụng ưu đãi từ Hiệp định thương mại tự do ASEAN - Trung Quốc, đồng thời định hướng các doanh nghiệp kinh doanh theo hướng chính ngạch, thực hiện đúng các quy định của hai nước về xuất - nhập khẩu, hạn chế rủi ro trong thương mại.
Một số hình ảnh tại Chương trình giao thương trực tiếp: