Vĩnh Phúc là một tỉnh trung du và là cửa ngõ phía Tây Bắc của thủ đô Hà Nội. Tuy là một tỉnh nông nghiệp có trên 90% dân số nông thôn, nhưng ngành công nghiệp Vĩnh Phúc đã được hình thành từ rất sớm.
Để đẩy nhanh tiến trình công nghiệp hoá - hiện đại hoá thì chuyển dịch cơ cấu kinh tế là một trong những mục tiêu hàng đầu của Tỉnh, trong đó, phát triển công nghiệp nông thôn nhằm tạo việc làm, chuyển dịch cơ cấu lao động nông thôn, nâng cao thu nhập và đời sống của người dân đang được Vĩnh Phúc chú trọng.
Hoạt động khuyến công ở Vĩnh Phúc trong những năm qua đã góp phần chuyển dịch mạnh mẽ cơ cấu kinh tế, trong đó công nghiệp ngoài quốc doanh đang chiếm tỷ trọng ngày càng cao, tạo được nhiều việc làm và tăng thu nhập cho đại bộ phận dân cư ở địa phương. Từ thực tế này, ngày 5/7/2006, UBND tỉnh Vĩnh Phúc đã ra quyết định số 48/2006/QĐ-UBND phê duyệt “Chương trình khuyến công tỉnh Vĩnh Phúc giai đoạn 2006 – 2010”.
Đến nay, Trung tâm Khuyến công Vĩnh Phúc đã bước đầu bố trí được 40 khuyến công viên ở các xã trên tổng số 152 xã, phường trong Tỉnh, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động khuyến công đạt kết quả tốt hơn.
Do làng nghề truyền thống của Vĩnh Phúc còn ít và nhỏ lẻ, nhận thức của người dân còn hạn chế, các doanh nghiệp dân doanh ở nông thôn còn chưa phát triển, nên Trung tâm đã xác định, việc hỗ trợ đào tạo nghề, truyền nghề và phát triển nghề, phát triển doanh nghiệp là việc làm cần thiết. Với phương châm đa dạng hoá ngành nghề, Vĩnh Phúc đã chú trọng đến việc khôi phục, phát triển làng nghề truyền thống với nhiều hình thức hỗ trợ như: Đào tạo nghề, truyền nghề và phát triển nghề; phát triển doanh nghiệp; chuyển đổi mặt hàng sản xuất hướng mạnh về xuất khẩu; hướng dẫn, hỗ trợ khởi sự, thành lập doanh nghiệp và nâng cao năng lực quản lý cho doanh nghiệp.
Sở Công nghiệp Vĩnh Phúc đã chỉ đạo Trung tâm Khuyến công hợp đồng, phối hợp với Khoa Quản trị kinh doanh - Trường Đại học Kinh tế quốc dân hàng năm mở các lớp đào tạo, bồi dưỡng kiến thức về khởi sự doanh nghiệp, chủ doanh nghiệp và kế toán doanh nghiệp; phối hợp với các doanh nghiệp trong và ngoài Tỉnh hỗ trợ, giúp đỡ các làng nghề, các làng chưa có nghề trong việc đào tạo nghề, cung ứng vật tư, lao động, cũng như bao tiêu sản phẩm; Ngoài ra, hỗ trợ thành lập doanh nghiệp, giải quyết mặt bằng để doanh nghiệp mở rộng sản xuất; Thông tin, tuyên truyền để nhân dân tham gia học và khôi phục làng nghề.
Sau 3 năm thực hiện Nghị định 134/NĐ-CP về khuyến khích phát triển công nghiệp nông thôn, Trung tâm Khuyến công đã tổ chức đào tạo được 6 lớp khởi sự, thành lập doanh nghiệp và nâng cao năng lực quản lý, với 373 học viên, kinh phí hỗ trợ là 279 triệu đồng từ nguồn kinh phí khuyến công địa phương; đào tạo truyền nghề, dạy nghề được 2944 người, trong đó, nghề thêu là 430 người, nghề mộc 128 người, nghề mây tre đan 2120 người, ươm tơ 100 người, gốm 84 người, chế biến lương thực, thực phẩm 19 người, chế biến bông vải sợi 20 người, cơ khí 30 người và nghề mỹ nghệ là 18 người.
Trung tâm cũng đã tổ chức được 11 mô hình trình diễn kỹ thuật với tổng kinh phí hỗ trợ là 700 triệu đồng, trong đó từ nguồn kinh phí quốc gia được 3 mô hình với kinh phí là 310 triệu đồng và kinh phí khuyến công địa phương được 8 mô hình với mức hỗ trợ là 390 triệu đồng.
Từ chương trình khuyến công, nhiều làng nghề truyền thống được khôi phục. Đến nay, đã có 16 làng nghề truyền thống và 01 làng nghề TTCN trên tổng số 26 làng nghề được UBND Tỉnh ra quyết định công nhận đạt tiêu chuẩn làng nghề. Vĩnh Phúc đã khôi phục được một số làng nghề tiêu biểu như: Làng đá Hải Lựu (Lập Thạch), làng mộc Thanh Lãng, làng mộc Bích Chu (Vĩnh Tường), làng gốm Hương Canh (Bình Xuyên), làng đan lát Triệu Đề (Lập Thạch), mây tre đan, mây xiên ở Vĩnh Tường, Mê Linh… Bên cạnh đó, nhiều làng nghề mới đã được hình thành như: Làng nghề mây tre đan ở các xã Cao Phong, Đồng Thịnh, Vân Trục, Yên Thạch, Văn Quán (huyện Lập Thạch), Chấn Hưng (huyện Vĩnh Tường), Hoàng Đan (huyện Tam Dương), Chu Phan, Thạch Đà (huyện Mê Linh), Đạo Đức (huyện Bình Xuyên), xã Liên Châu (huyện Yên Lạc); Làng nghề thêu ở xã Liên Mạc, Hoàng Kim (huyện Mê Linh), Thanh Lãng, Phú Xuân (huyện Bình Xuyên).
Ngoài ra, Trung tâm còn hỗ trợ các doanh nghiệp tham gia triển lãm, hỗ trợ các chương trình thăm quan, học hỏi kinh nghiệm ở một số tỉnh bạn, với kinh phí 345,8 triệu đồng; hỗ trợ xây dựng thương hiệu và thành lập hiệp hội ngành nghề, với kinh phí là 86 triệu đồng. Trung tâm cũng phối hợp với các báo, đài địa phương thường xuyên tuyên truyền hoạt động khuyến công của Tỉnh, đặt mua báo, tạp chí cho các phòng công nghiệp và một số cơ sở công nghiệp, với kinh phí 179 triệu đồng từ nguồn kinh phí khuyến công địa phương.
Để đạt được kết quả như vậy, ngoài sự nỗ lực cố gắng hết mình của CBCNV, Sở Công nghiệp Vĩnh Phúc còn nhận được sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao cùng sự ủng hộ của Tỉnh uỷ, HĐND, UBND Tỉnh và sự đóng góp, ủng hộ của các doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh, sự tham gia nhiệt tình của nhân dân ở các địa phương.
Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi, công tác khuyến công ở Vĩnh Phúc cũng còn gặp một số khó khăn nhất định. Người dân ở các làng nghề còn mang nặng tư tưởng ỷ lại, trông chờ vào sự giúp đỡ của Nhà nước; mạng lưới giao thông đang bị xuống cấp và chậm được tu sửa, cải tạo nâng cấp nên đã gây không ít khó khăn cho việc đi lại và vận chuyển hàng hoá tới những vùng sâu, vùng xa... Ngoài ra, nguồn kinh phí khuyến công hàng năm cấp muộn, lại không có cơ chế tạm chi hoặc tạm ứng, trong khi cán bộ khuyến công năng lực còn yếu, chưa có nhiều kinh nghiệm, kinh phí hỗ trợ cho cán bộ thấp; các thủ tục thanh, quyết toán rườm rà, các hướng dẫn chi phí còn nhiều bất cập... cũng là những hạn chế cần được sớm khắc phục.
Để công tác khuyến công hoạt động ngày càng hiệu quả, góp phần đẩy nhanh tốc độ công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông thôn, sớm đưa Vĩnh Phúc trở thành tỉnh công nghiệp trước năm 2020, Sở Công nghiệp Vĩnh Phúc đề nghị Bộ Công Thương có những văn bản hướng dẫn thống nhất các tỉnh, thành phố thành lập phòng Công Thương, giúp hoạt động khuyến công được quan tâm sâu rộng hơn tới cấp huyện, cấp xã; Có hướng dẫn về mô hình tổ chức trung tâm khuyến công và trung tâm TVPT công nghiệp nông thôn để Sở Công nghiệp các có cơ sở báo cáo với UBND tỉnh về biên chế tổ chức cho các trung tâm này; Lựa chọn tỉnh có hoạt động khuyến công điển hình để xây dựng mô hình trình diễn hoạt động khuyến công cho các tỉnh khác học tập, rút kinh nghiệm; đề nghị Bộ phối hợp với các ngành liên quan sửa đổi các văn bản hướng dẫn việc thanh, quyết toán, các hướng dẫn chi phí cho phù hợp hơn. Về phía Tỉnh, Sở Công nghiệp đề nghị UBND Tỉnh nâng cao chất lượng mạng lưới giao thông cấp huyện, xã; nâng mức hỗ trợ kinh phí cho cán bộ khuyến công và chuyển thành lương; Thành lập quỹ vay ưu đãi, cùng chính sách vay ưu đãi cho các doanh nghiệp lấy từ nguồn kinh phí khuyến công quốc gia.
