Chia sẻ về quá trình triển khai tổ chức các hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số, hướng tới sản xuất thông minh vừa qua, ông Chu Việt Cường - Giám đốc Trung tâm hỗ trợ phát triển công nghiệp, Cục Công nghiệp, Bộ Công Thương nhân định, các doanh nghiệp có rất nhiều thuận lợi nhưng cũng có rất nhiều khó khăn, thách thức cần phải giải quyết.
Trong đó, thuận lợi thứ nhất, hiện nay các doanh nghiệp được sự hỗ trợ rất lớn từ Chính phủ, đặc biệt là Bộ Công Thương, Cục Công nghiệp. Hàng năm, chúng tôi đã triển khai các chương trình, các kế hoạch theo Nghị định số 111 của Chính phủ về phát triển công nghiệp hỗ trợ và được cụ thể hóa ở Nghị quyết số 115 của Chính phủ. Thông qua các chương trình này thì doanh nghiệp sẽ nhận được sự hỗ trợ, tư vấn từ phía các chuyên gia mà chúng tôi đã đào tạo để giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực sản xuất và chúng tôi cũng thường xuyên hỗ trợ doanh nghiệp đào tạo, không những về quản trị, đào tạo kỹ thuật cho các kỹ thuật viên của các doanh nghiệp và cũng hỗ trợ các doanh nghiệp áp dụng các công nghệ mới, mô hình mới như là chuyển đổi số hay là nhà máy sản xuất thông minh, như bên AMA Holdings cũng đã được hưởng lợi từ những chương trình của Chính phủ như vậy.
Thuận lợi thứ hai là về nhu cầu nhân lực, chúng ta cũng biết là nguồn nhân lực của Việt Nam hiện nay là rất dồi dào, nhất là nguồn nhân lực trẻ và hấp thụ nhanh các kiến thức đổi mới.
Thuận lợi thứ ba là quan hệ quốc tế ngày càng mở rộng, điều này cũng giúp cho các doanh nghiệp Việt Nam có thể liên kết với các doanh nghiệp quốc tế, tập đoàn lớn như Samsung, Toyota, Honda… để học hỏi và hấp thu các kinh nghiệm trong quá trình sản xuất của họ.
Đó là những thuận lợi, còn về khó khăn, thứ nhất là năng lực nội tại của các doanh nghiệp còn hạn chế. Như chúng ta đã biết thì hầu hết các doanh nghiệp công nghiệp và công nghiệp hỗ trợ của Việt Nam đều là các doanh nghiệp nhỏ và vừa, cho nên năng lực về tài chính hạn chế.
Thứ hai là năng lực về công nghệ. Để đầu tư vào các công nghệ sản xuất mới cần có nguồn tài chính rất dồi dào và phải có con người để học hỏi, lĩnh hội các công nghệ tiên tiến, thì đây cũng là một trong những khó khăn về nguồn lực tài chính, và về con người.
Thứ ba là khó khăn trong áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế hay quy trình quản lý chất lượng.
Thông qua những thuận lợi, khó khăn mà tôi vừa nêu thì hiện nay Chính phủ cũng đang rất là nỗ lực cố gắng để hỗ trợ các doanh nghiệp từ nguồn lực tài chính, chẳng hạn như là cho vay vốn, ưu đãi về thuế thu nhập của doanh nghiệp, cũng như đầu tư về máy móc, thiết bị để các doanh nghiệp thông qua các hệ thống máy móc, thiết bị của của Cục Công nghiệp, Bộ Công Thương, các doanh nghiệp có thể đến để sản xuất thử nghiệm các linh kiện, sản phẩm tinh khó, hay là sản phẩm mới mà họ mong muốn phát triển.
Cũng theo ông Chu Việt Cường, trong bối cảnh mới hiện nay, yêu cầu chuyển đổi số và áp dụng sản xuất thông minh sẽ tạo ra rất nhiều cơ hội, song thách thức thì cũng không hệ nhỏ đối với các doanh nghiệp trong sản xuất và cung ứng toàn cầu nói chung và doanh nghiệp sản xuất Việt Nam nói riêng.
Ông Cường phân tích, cơ hội là các doanh nghiệp sẽ đi tắt, đón đầu, nhận được sự hỗ trợ từ phía Nhà nước để phục vụ công tác chuyển đổi số của mình.
Còn thách thức như chúng ta đã nói đi nói lại là thách thức về ý chí của lãnh đạo; về công nghệ; và về hạ tầng kỹ thuật; về con người và các mối quan hệ quốc tế,…
Để có thể nắm bắt được các xu hướng chuyển đổi số thì doanh nghiệp cũng cần phải đầu tư vào công nghệ và hạ tầng, áp dụng các công nghệ tiên tiến như Big Data, IoT,…
Thứ hai là đào tạo về kỹ năng, công nghệ cho các đội ngũ cán bộ quản lý, thậm chí là đội ngũ nhân viên và phát triển đội ngũ lãnh đạo có tầm nhìn chiến lược.
Thứ ba là tăng cường hợp tác quốc tế với các Tập đoàn lớn để giúp cho doanh nghiệp tiếp cận nhanh chóng hơn trong việc áp dụng chuyển đổi số vào sản xuất.
Thứ tư là hướng đến phát triển bền vững và tiết kiệm năng lượng.
Khẳng định chuyển đổi số là xu thế tất yếu, ông Trần Kiên Dũng khuyến nghi, doanh nghiệp hãy ngay lập tức nghĩ đến con đường chuyển đổi số trước mặt và đâu sẽ điểm bắt đầu của doanh nghiệp của mình.
Về cơ chế chính sách, trong những năm vừa qua, tôi cũng may mắn được đồng hành và cũng nhìn thấy là chương trình hỗ trợ phát triển công nghiệp từ phía Cục Công nghiệp, Bộ Công Thương và các chương trình theo Quyết định 68 cũng như IDC đã triển khai rất nhiều hoạt động như vậy thì cũng mang lại khá nhiều lợi ích cho một cộng đồng các doanh nghiệp.
Tuy nhiên, chúng ta cũng cần cân nhắc tới việc là chúng ta cung cấp con cá hay cung cấp cần câu, một giải pháp tốt, một định hướng tốt và những chương trình đào tạo như đào tạo chuyên gia tư vấn do Cục Công nghiệp, Bộ Công Thương và Samsung triển khai là những chương trình rất tốt.
Bên cạnh đó, những cơ chế, chính sách và tạo ra khung hay những cơ chế để khuyến khích doanh nghiệp tham gia vào hoạt động này cũng là một điều mà có thể chúng ta hướng tới.
Cùng với đó, như tôi vừa mới nghe chia sẻ và cũng như nhiều các doanh nghiệp mà tôi đã được đi qua thì những hoạt động hỗ trợ này đôi khi nằm rải rác ở các doanh nghiệp và chúng ta vẫn chưa có một cái “platform” để tất cả mọi người có thể bước chân vào nền tảng đó, nhìn thấy những điểm thành công của nhau, nhìn thấy bài học thành công và thất bại của nhau để từ đó rút ra kinh nghiệm và những bài học riêng cho mình.
Nếu như có một đơn vị đứng ra tổ chức là một nhóm, một hiệp hội nào đó để cho các doanh nghiệp có thể cùng bắt tay nhau, cùng phát triển thì sẽ tạo nên sức lan tỏa rất lớn và mang lại giá trị cho tất cả các bên.
