Nhiều dư địa để phát triển thương mại biên giới với Campuchia
UBND tỉnh Gia Lai vừa ban hành Kế hoạch số 94/KH-UBND về thực hiện đẩy mạnh phát triển thương mại biên giới, xuất khẩu hàng hóa sang thị trường Campuchia trên địa bàn tỉnh Gia Lai giai đoạn 2025 - 2027, hướng đến 2030.
Theo UBND tỉnh Gia Lai, thời gian qua, Việt Nam và Campuchia đã ký các thỏa thuận hợp tác song phương, tạo hành lang pháp lý và điều kiện thuận lợi cho thương mại biên giới giữa hai nước.
Với tỉnh Gia Lai, địa phương có cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh và thuộc khu vực vùng Tây Nguyên, có vị trí chiến lược trong kết nối hạ tầng giao thông - logistics tới các cửa khẩu quốc tế khác của khu vực như Bờ Y (Quảng Ngãi), Bu Prăng (Lâm Đồng), Hoa Lư (Đồng Nai), Mộc Bài (Tây Ninh),…. Đây là lợi thế quan trọng để Gia Lai phát triển trở thành trung tâm trung chuyển hàng nông lâm sản như: gỗ, cao su, cà phê, hồ tiêu... xuất khẩu sang Campuchia và qua Campuchia sang các nước ASEAN.
Kim ngạch xuất nhập khẩu thông qua Cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh tăng trưởng ổn định; hạ tầng thương mại biên giới được quan tâm đầu tư; hoạt động xúc tiến thương mại được đẩy mạnh; hoạt động vận tải hành khách, vận chuyển hàng hóa thông suốt; công tác phòng chống dịch bệnh, an ninh biên giới được đảm bảo. Các đơn vị chức năng kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, tạo điều kiện thông thoáng, thuận lợi nhanh chóng trong việc thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu, phương tiện vận tải và hành khách xuất nhập cảnh tại cửa khẩu.
Theo số liệu thống kê, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu qua cửa khẩu Lệ Thanh năm 2021 đạt 118,5 triệu USD; năm 2022 đạt 140 triệu USD; năm 2023 đạt 140 triệu USD; năm 2024 đạt 202,2 triệu USD, tăng 43% so với cùng kỳ; năm 2025 ước đạt 205 triệu USD, tăng 1,4% so với cùng kỳ.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, tình hình phát triển thương mại biên giới của tỉnh Gia Lai vẫn còn một số khó khăn thách thức. Theo đó, hoạt động thương mại biên giới còn quy mô nhỏ, chưa tương xứng tiềm năng cửa ngõ giao thương Tây Nguyên - Nam Trung Bộ với Lào, Campuchia, Thái Lan. Mặt hàng xuất nhập khẩu chưa đa dạng, doanh nghiệp tham gia ít, giao thương mang tính thời vụ, chợ biên giới hoạt động kém hiệu quả. Dự án đầu tư chủ yếu quy mô nhỏ, sản xuất sơ chế, giá trị gia tăng thấp, chưa có dự án động lực. Ngoài ra, kinh tế biên giới phát triển chậm, sản phẩm chưa có sức cạnh tranh; hạ tầng, vốn đầu tư, vận chuyển hàng hóa còn nhiều hạn chế do địa hình và nguồn lực khó khăn...
Bước sang giai đoạn mới, tỉnh Gia Lai trên cơ sở sáp nhập tỉnh Gia Lai cũ và Bình Định trở thành tỉnh có diện tích lớn thứ hai cả nước. Từ cao nguyên đến duyên hải, tỉnh mới có không gian phát triển rộng lớn, giàu tiềm năng. "Với lợi thế sẵn có là cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh - cửa ngõ sang Đông Bắc Campuchia, cảng biển quốc tế Quy Nhơn, cùng các cảng Phù Mỹ, Hoài Nhơn và sân bay Phù Cát, việc kết nối cảng Quy Nhơn - cao tốc - cửa khẩu, tỉnh Gia Lai mới có thể trở thành trung tâm logistics trung chuyển cho cả Tây Nguyên và Duyên hải Nam Trung Bộ sang Đông Bắc Campuchia", ông Nguyễn Tuấn Anh - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai cho hay.
Đưa Campuchia trở thành thị trường xuất nhập khẩu quan trọng của tỉnh
Theo Kế hoạch thực hiện đẩy mạnh phát triển thương mại biên giới, xuất khẩu hàng hóa sang thị trường Campuchia trên địa bàn tỉnh Gia Lai giai đoạn 2025 - 2027, hướng đến 2030, UBND tỉnh Gia Lai sẽ phát triển thương mại biên giới theo hướng hiện đại, bền vững, kết hợp phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh, đưa Campuchia trở thành thị trường xuất nhập khẩu quan trọng của tỉnh. Đồng thời, đẩy mạnh phát triển thương mại biên giới, tăng cường xuất nhập khẩu hàng hóa của doanh nghiệp tỉnh Gia Lai với thị trường Campuchia. Tập trung các giải pháp đa dạng hóa mặt hàng xuất khẩu, trong đó bao gồm sản phẩm đặc trưng của tỉnh, sản phẩm OCOP, sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu của các địa phương; đồng thời nhập khẩu hàng hóa thô chưa qua chế biến làm nguyên liệu mà doanh nghiệp trong tỉnh, trong nước cần nhưng sản xuất, cung cấp không đủ số lượng.
Ngoài ra, tỉnh sẽ mở và khai thác hiệu quả các loại hình cửa khẩu trên tuyến biên giới, cải thiện cơ sở hạ tầng thương mại biên giới; kết nối chuỗi cung ứng từ sản xuất đến logistics, ứng dụng thương mại điện tử xuyên biên giới...
Tỉnh Gia Lai phấn đấu đến năm 2030, kim ngạch thương mại của doanh nghiệp tỉnh Gia Lai sang thị trường Campuchia thông qua Cửa khẩu Quốc tế Lệ Thanh đạt 300 triệu USD, tăng trưởng bình quân giai đoạn 2025 - 2030 đạt 17%. Kim ngạch thương mại của doanh nghiệp các tỉnh, thành phố Việt Nam sang thị trường Campuchia thông qua Cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh đến năm 2030 đạt 500 triệu USD, tăng trưởng bình quân giai đoạn 2025-2030 đạt 16%.
Về cơ cấu mặt hàng xuất nhập khẩu, đến năm 2030, các mặt hàng chủ lực được xuất khẩu qua thị trường Campuchia gồm: (1) Thủy sản chế biến: Cá, tôm, mực khô, chế biến các loại; (2) Vật liệu xây dựng: Xi măng, đá granite, gạch không nung; (3) Nông sản chế biến: Hạt điều, macca, ngũ cốc, bún khô, bột gạo, bánh tráng… (4) Trái cây (5) Dệt may đơn giản: Quần áo phổ thông, đồng phục lao động (6) Xăng dầu (7) Thịt và phụ phẩm của gia cầm (8) Điện.
Các mặt hàng nhập khẩu từ Campuchia sang Gia Lai chủ yếu là nguyên liệu để phục vụ chế biến như hạt điều thô, mủ cao su...
Tỉnh Gia Lai cũng sẽ nâng cao chất lượng hạ tầng kho bãi tại khu vực cửa khẩu, tích hợp dịch vụ bảo quản, chế biến hàng hóa, truy xuất nguồn gốc.
Đối với cửa khẩu, đến năm 2030, tỉnh Gia Lai phấn đấu hoàn thành nâng cấp 02 lối mở biên giới thành cửa khẩu chính theo Quy hoạch cửa khẩu biên giới đất liền của Trung ương góp phần tăng thêm đầu mối thông quan chính thức ngoài Cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh, tạo điều kiện cho doanh nghiệp xuất khẩu trực tiếp sang Campuchia, giảm chi phí logistics, nâng sức cạnh tranh hàng hóa. Đây là bước đệm để mở rộng thị trường xuất khẩu sang Lào, Thái Lan thông qua hành lang kinh tế Đông - Tây.
