Các chuyên gia phân tích thuộc tập đoàn Barcalys Plc nhận định, lệnh cấm xuất khẩu quặng thô của Indonesia sẽ bắt đầu có hiệu lực kể từ ngày 13/1/2014 có thể khiến nguồn cung niken giảm xuống. Indonesia chủ yếu xuất khẩu niken sang Trung Quốc để sản xuất gang niken – nguyên liệu để sản xuất thép không gỉ. Các nhà phân tích cũng cho biết, thậm chí cho dù lệnh cấm xuất khẩu quặng thô của Indonesia không được thực hiện như kế hoạch thì với mức giá niken thấp như hiện tại, các nhà sản xuất cũng sẽ buộc phải cắt giảm sản lượng.
Indonesia hiện đang muốn gia tăng giá trị các loại hàng hóa xuất khẩu của nước này bằng cách đẩy mạnh việc xử lý, chế biến các loại hàng hóa trong nội địa trước khi xuất khẩu. Ngoài niken, Indonesia cũng là quốc gia khai thác đồng vằ quặng bô-xít lớn trên thế giới. Trong tuần trước, ông Jero Wacik, bộ trưởng Bộ Khoáng sản và năng lượng Indonesia đã cho biết Chính phủ Indonesia sẽ thực hiện lệnh cấm xuất khẩu nói trên sau khi Quốc hội Indonesia đã đồng ý thông qua lệnh cấm. Điều này đã khiến giá niken giao dịch trên Sàn giao dịch kim loại London bật tăng. Tập đoàn khai khoáng lớn thứ hai thế giới Vale S.A nhận định, lệnh cấm của Chính phủ Indonesia có thể là một bước ngoặt quan trọng trên thị trường niken toàn cầu; giúp giảm mức dư cung niken xuống.
Giá tăng
Trong ngày 10/12, giá niken giao sau 3 tháng trên sàn LME đã có lúc đạt mức 14.020 USD/tấn – mức giá cao nhất kể từ ngày 8/11/2013. Tập đoàn Barcalys Plc dự báo giá niken có thể đạt mức trung bình 14.750 USD/tấn trong quý I/2014, 15.000 USD/tấn trong quý II và quý III/2014 và đạt 15.250 USD/tấn trong quý IV/2014. Trên sàn LME, niken hiện là kim loại cơ bản có mức giảm giá lớn nhất trong năm nay với 18%.
Giá niken giao sau 3 tháng (giá chào bán) trên sàn LME (1/11 - 10/12)
Vào ngày 6/12, tập đoàn tài chính Macquarie Group Ltd nhận định, lệnh cấm của Indonesia sẽ tác động mạnh đến giá niken do nguồn cung niken từ Indonesia chiếm tỷ trọng lớn trên thị trường quốc tế. Trong tháng 11/2013, tập đoàn tài chính Citigroup Inc. đã nâng dự báo giá niken trong năm 2014 từ mức 16.375 USD lên 17.000 USD/tấn do sự thay đổi quy định xuất khẩu của Indonesia.
Tuy nhiên, vẫn còn có một khả năng rằng lệnh cấm xuất khẩu quặng thô hoàn toàn của Indonesia có thể không có hiệu lực trong tháng 1/2014. Trong ngày 10/12, ông Bachrul Chairi, vụ trưởng Vụ ngoại thương - Bộ Thương mại Indonesia, đã phát biểu trước các phóng viên rằng Chính phủ Indonesia đang tìm hướng giải quyết cho hoạt động xuất khẩu quặng trong năm 2014 và Chính phủ có thể thiết lập một tiêu chuẩn tinh khiết đối với quặng. Điều này sẽ cho phép một số công ty được xuất khẩu quặng.
Ông Kevin Norrish, chuyên gia phân tích thuộc tập đoàn Barclays Plc, đã cho biết: “Mặc dù vẫn còn một vài điều chưa rõ về mức độ thực hiện lệnh cấm xuất khẩu của Chính phủ (Indonesia). Cho dù nếu lệnh cấm không được thực hiện thì các nhà khai thác gần như chắc chắn phải cắt giảm sản lượng do giá niken hiện ở mức rất thấp. Có đến 30% số nhà khai thác trên thế giới không đủ khả năng chi trả chi phí với mức giá niken thấp như hiện nay. Với mức giá hiện tại thì mức giảm đối với giá niken sẽ bị hạn chế”.
Theo Tổ chức nghiên cứu niken quốc tế, Indonesia đã khai thác được 460.000 tấn niken trong năm 2012. Hãng tư vấn hàng hóa BNP Paribas dự báo mức dư thừa nguồn cung niken trong năm nay sẽ đạt 70.000 tấn và giảm xuống còn 15.000 tấn trong năm 2014. Trong ngày 6/12, lượng dự trữ niken được theo dõi bởi sàn LME đã đạt 253.068 tấn/
Ông Bachrul Chairi đã cho biết, Chính phủ Indonesia đang tìm kiếm các giải pháp nếu không thì việc xuất khẩu quặng sẽ bị đình trệ; việc đưa ra tiêu chuẩn về độ tinh khiết có thể là một giải pháp đối với hoạt động xuất khẩu quặng của nước này.
Trước đó, ông Xavier Jean – giám đốc xếp hạng tín nhiệm doanh nghiệp của Standard & Poor’s tại Singapore đã nhận đinh rằng, bản tuyên bố ủng hộ lệnh cấm xuất khẩu quặng của Quốc hội Indoneia có thể chỉ là một “động thái chiến lược” của Chính phủ Indonesia nhằm tạo ra sức nặng trong các cuộc đàm phán giữa Chính phủ Indonesia với các công ty khai thác quặng.
Theo ông Harya Adityawarman, thư ký Tổng cục than và khoáng sản thuộc Bộ Khoáng sản và năng lượng Indonesia, trong 10 tháng đầu năm 2013, Indonesia đã xuất khẩu được 46,5 triệu tấn quặng niken, cao hơn mức 41,1 triệu tấn được xuất khẩu trong cả năm 2012.
