Hồ Tuyền Lâm ở đâu?
Hồ Tuyền Lâm trước đây nguyên là dòng Suối Tía, thượng nguồn của sông Đạ Tam bắt nguồn từ ngọn Núi Voi hùng vĩ. Một người Pháp tên Farraut đã phát hiện ra nơi này vào các năm 30 thế kỷ trước. Hồ Tuyền Lâm còn là căn cứ cách mạng của nhân dân ta trong công cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước.
Hồ Tuyền Lâm nằm cách trung tâm TP Đà Lạt (Lâm Đồng) chừng 6 km về phía Nam, bên phải đèo Prenn dọc theo Quốc lộ 20, hướng Đà Lạt - TP Hồ Chí Minh.
Từ năm 1982 đến 1987, Công ty thủy lợi Lâm Đồng, do Bộ Thủy lội đầu tư, đã xây dựng một con đập có chiều dài 235m để bắc qua suối Tía (Da Trea) để tạo thành Hồ Quang Trung, sau đổi tên thành Hồ Tuyền Lâm. Từ đó đã hình thành một hồ nước nhân tạo vô cùng lớn nhằm phục vụ việc tưới tiêu cho những cánh đồng lúa và hoa màu ở vùng hạ lưu thuộc huyện Đức Trọng.
Ngày 30/8/1998, Bộ văn hoá – Thông tin ban hành quyết định chính thức công nhận hồ Tuyền Lâm Đà Lạt là di tích Lịch Sử – Văn Hoá. Và đến ngày 15/02/2017 Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 205 công nhận Khu du lịch Hồ Tuyền Lâm là khu du lịch quốc gia đầu tiên của cả nước trong 47 khu du lịch được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt trong chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030.
Cũng từ đây, dưới tác động của bàn tay con người, sự kết hợp hài hòa giữa dòng nước đầu nguồn và rừng cây đã tạo nên một bức tranh thiên nhiên tuyệt tác với vẻ đẹp hấp dẫn quyến rũ đến lạ kỳ của Hồ Tuyền Lâm.
Hồ Tuyền Lâm – chốn bồng lai tiên cảnh
Nơi này là đồi thông, nơi kia là rừng già xanh thẳm với đỉnh cao chót vót, nơi đồi trọc thoai thoải với những trảng cỏ chạy dài buông nhẹ tới mép hồ, tất cả cùng hòa quyện với mây trời soi bóng xuống mặt hồ phẳng lặng, tạo nên một khung cảnh huyền ảo làm cho ta có cảm giác lâng lâng, tâm hồn phiêu lãng như đang lạc vào chốn thiên thai trong cổ tích.
Điều thú vị đầu tiên thu hút khách du lịch chính là phong cảnh đẹp như tranh vẽ của Hồ Tuyền Lâm với mặt hồ màu xanh ngọc, trong vắt như gương, xung quanh là trừng thông trong gió, phía trên là những áng mây, cảnh sắc hồ thay đổi như bức tranh thủy mặc. Buổi sáng sương giăng phủ trắng mặt hồ, không gian thật tĩnh lặng với một bầu không khí trong lành thanh khiết. Buổi trưa, mặt hồ sáng bừng lấp lánh như thủy tinh với những làn sóng xô lăn tăn khi có cơn gió nhè nhẹ thổi đủ lay ngọn thông rì rào. Chiều đến, mặt hồ lại chuyển dần sang màu xanh biếc, gió se lạnh và khi bóng hoàng hôn buông xuống, khung cảnh nơi đây lại mờ ảo, huyền hoặc, hư hư, thực thực, lãng mạn vô cùng. Những đêm trăng sáng như dát bạc lên mặt nước và cảnh vật xung quanh, ngồi ven hồ vãn cảnh, câu cá hoặc tản bộ cùng người yêu thì không thú nào bằng.
Trên các đồi núi ở trong khu vực thắng cảnh hồ Tuyền Lâm và những vùng lân cận như Núi Voi, Hòn Bù hiện nay vẫn còn lưu giữ gần như đầy đủ các hầm hào nơi đóng quân của các đơn vị thuộc Khu ủy Khu 6 và Thị ủy Đà Lạt. Ở khu vực rừng già Gia Lâm dọc theo bờ suối Đầu Voi thuộc địa phận xã Hiệp Thạnh, huyện Đức Trọng còn là nơi phát hiện dấu tích về một di chỉ khảo cổ thời tiền sử từ thời kỳ đồ đá cũ cách đây tới 3-4 vạn năm. Khu vực này có nhiều hốc đá, tảng đá lớn với nhiều hình thù kỳ bí, kéo dài hàng trăm mét lên hướng thượng nguồn nơi tiếp giáp với khu căn cứ cách mạng. “Ở đây có những bãi cuội chạy dọc theo triền suối hẳn đó là nguồn nguyên liệu phong phú để những người xưa chế tác công cụ. Ven suối có những ghềnh đá đồ sộ lẫn những ngách sâu, hốc lớn, cũng có thể là nơi cư trú tạm thời qua ngày của người xưa khi gặp mưa” (theo nhận định của các tiến sĩ khảo cổ học Nguyễn Khắc Sử và Võ Quý - Viện Khảo cổ học Việt Nam). Qua các đợt khảo sát của các nhà khảo cổ học, Bảo tàng Lâm Đồng, Trường Đại học Đà Lạt đã thu được nhiều di vật có dấu hiệu của thời kỳ đồ đá. Những di vật này hiện nay đang được lưu giữ để nghiên cứu xác định chính xác giá trị về lịch sử văn hóa.
Không chỉ có môi trường cảnh quan thiên nhiên đa dạng mà nơi đây còn là chiến khu cách mạng của quân và dân Lâm Đồng nói chung và Đà Lạt nói riêng trong 2 cuộc kháng chiến vệ quốc vĩ đại của dân tộc chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ.
Ở sâu trong khu vực trung tâm của khu căn cứ cách mạng (khu rừng già Gia Lâm), khu núi đá (Núi Voi) còn có những trảng rừng nguyên sinh, có suối nước trong, bãi đá cuội, thác nước với sự đa dạng sinh học của rừng nhiệt đới với nhiều loài động, thực vật quý hiếm, đặc biệt là thông đỏ và một số chim, thú, lan rừng,... Đặc biệt là đường lên núi có nhiều vách đá dựng rất hiểm trở len giữa tán cây rừng nguyên sinh, dây leo, với nhiều loài lan rừng, quang cảnh đẹp hoang dã và rất lãng mạn. Đỉnh Núi Voi cao 1.814.5 m so với mực nước biển, ở đây ta có thể quan sát được cả phía Đông TP Đà Lạt và một phần của huyện Đức Trọng và Đơn Dương. Sinh sống quanh khu vực này còn có buôn làng bà con dân tộc K’Ho với những phong tục, lễ hội rất độc đáo.
Có thể nói, hiếm thấy một di sản văn hóa thiên nhiên hội đủ các giá trị sinh thái, môi trường, lịch sử văn hóa như Tuyền Lâm.
Ngày 03/8/2023, Khu du lịch quốc gia Hồ Tuyền Lâm được vinh danh là “Khu du lịch tiêu biểu châu Á - Thái Bình Dương” trong chương trình diễn đàn “Giao lưu văn hóa và kinh tế Việt Nam - Ấn Độ”. Đây là niềm vinh dự, tự hào và cũng là cơ hội để danh thắng quốc gia hồ Tuyền Lâm - Khu du lịch quốc gia Hồ Tuyền Lâm quảng bá hình ảnh, thương hiệu du lịch, dịch vụ du lịch nghỉ dưỡng chất lượng cao đến với bạn bè, du khách trong nước và quốc tế. Từ đây, Khu du lịch quốc gia Hồ Tuyền Lâm sẽ được sánh ngang với các khu du lịch nổi tiếng ở Đông Nam Á và trên thế giới, xứng đáng là điểm đến hấp dẫn du khách toàn cầu.
