Kết nối doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ Việt Nam - Nhật Bản

Nhật Bản hiện là đối tác thương mại thứ 4 của Việt Nam với tổng kim ngạch thương mại năm 2021 khoảng 43 tỷ USD. Nhật Bản cũng là nhà đầu tư thứ 2 trong số các quốc gia, vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam với hơn 4.300 dự án có tổng số vốn đăng ký gần 60 tỷ USD. Các dự án đầu tư hiệu quả của doanh nghiệp Nhật Bản đã góp phần quan trọng phát triển kinh tế-xã hội, giải quyết việc làm cho người lao động.

Để phát triển quan hệ hợp tác giữa 2 nước trong lĩnh vực công nghiệp, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chiến lược công nghiệp hóa của Việt Nam trong khuôn khổ hợp tác Việt Nam-Nhật Bản hướng đến năm 2020, tầm nhìn đến 2030. Chiến lược Công nghiệp hóa được xây dựng và thực hiện với sự hỗ trợ tích cực của Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam, Bộ Kinh tế và Công nghiệp Nhật Bản, Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) và nhiều cơ quan Nhật Bản khác trên cơ sở tham vấn doanh nghiệp và các nhà khoa học. 

Mục tiêu tổng quát của Chiến lược là nhằm thúc đẩy đổi mới công nghệ, tăng năng suất lao động, tạo dựng năng lực cạnh tranh quốc tế, có những sản phẩm có giá trị gia tăng cao, có tác động lan tỏa, đạt tiêu chuẩn chất lượng tiên tiến trên thị trường cho xuất khẩu và tiêu dùng trong nước.

Trong chuyến thăm Nhật Bản tháng 11 năm 2021 của Thủ tướng Chính phủ Việt Nam Phạm Minh Chính, tại Tuyên bố chung của hai Thủ tướng, hai Bên đã thống nhất cần đẩy mạnh hợp tác hơn nữa trong lĩnh vực công nghiệp nhằm góp phần phục hồi kinh tế hậu Covid-19. Và trong khuôn khổ chuyến thăm Việt Nam tháng 5 năm 2022, phát biểu tại “Hội thảo hợp tác Việt Nam - Nhật Bản trong đổi mới công nghệ, chuyển đổi số và đa dạng hóa chuỗi cung ứng”, được Bộ Công Thương phối hợp với Bộ Ngoại giao, Bộ Thông tin Truyền thông, Bộ Kế hoạch Đầu tư Việt Nam và Cơ quan xúc tiến thương mại Nhật Bản (JETRO) tổ chức ngày 01/5/2022 tại Hà Nội, Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio đánh giá, khả năng hợp tác giữa Nhật Bản và Việt Nam là không có giới hạn.

Nhật Bản và Việt Nam đã và đang tăng cường hợp tác chặt chẽ hơn nữa hướng tới giai đoạn hậu Covid-19. Theo đó để phát triển hơn nữa mối quan hệ hợp tác này, Thủ tướng Kishida Fumio cho rằng: “Trước hết, để doanh nghiệp Nhật Bản hoạt động ổn định tại Việt Nam thì công nghiệp hỗ trợ (CNHT) của Việt Nam là yếu tố then chốt. Tiếp theo, Nhật Bản và Việt Nam được kỳ vọng sẽ tiếp tục hợp tác giải quyết các vấn đề kinh tế và xã hội trên nhiều lĩnh vực thông qua chuyển đổi số, và thứ ba là đa dạng hóa chuỗi cung ứng”.

Nắm bắt những chủ trương lớn của Đảng - Nhà nước - Quốc hội cùng Chính phủ Việt Nam. Định hướng về sự hợp tác Việt Nam - Nhật Bản trong chiến lược phát triển công nghiệp hai nước. Cộng đồng DN ngành CNHT nói chung trong đó có hàng trăm DN thành viên Hiệp hội DN ngành CNHT Thủ đô Hà Nội (HANSIBA) - tổ chức Hiệp hội chuyên ngành được thành lập đầu tiên trên cả nước - với sự hỗ trợ, quan tâm của Lãnh đạo Trung ương và Thành uỷ, UBND Thành phố, các cấp Chính quyền Hà Nội.

Các DN thành viên Hiệp hội DN ngành CNHT Thủ đô Hà Nội (HANSIBA), đã chủ động hơn về lao động, kế hoạch sản xuất kinh doanh, khắc phục khó khăn để phục hồi, mở rộng sản xuất ngay trong giai đoạn dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp.

Trong những tháng đầu năm 2022, với sự đồng hành, kết nối của Ban Lãnh đạo, Đoàn Chủ tịch Hiệp hội, các DN ngành CNHT Thủ đô đã tăng cường các hoạt động xúc tiến thương mại, hợp tác đầu tư với các DN đến từ Nhật Bản.

Điển hình là ngay sau khi Việt Nam gỡ bỏ quy định về giãn cách xã hội, mở cửa quốc tế sau đại dịch Covid-19 được kiểm soát đầu năm 2022. Công  ty Onaga (DN có tuổi đời trên 50 năm tại Nhật Bản, là nhà sản xuất cung ứng sản phẩm, linh kiện cho các tập đoàn như Boeing, AirBus … đồng thời là đại diện nhóm các doanh nghiệp vùng Kobe - Nhật Bản), đã tổ chức thực hiện đầu tư xây dựng chuỗi nhà xưởng sản xuất linh kiện máy bay - hàng không - tàu shinkansen - ô tô - tàu biển - nông ngư nghiệp - robot tự động hoá … tại Khu công nghiệp hỗ trợ Nam Hà Nội (KCN HANSSIP) do Công ty N&G (thành viên Tập đoàn N&G Group) đơn vị đồng sáng lập Hiệp hội HANSIBA. Onaga và Tập đoàn N&G với sự quan tâm, hỗ trợ từ Thành ủy, HĐND và UBND thành phố, Sở, ngành Hà Nội.

Hiệp hội HANSIBA cùng Tập đoàn N&G và đối tác Hiệp hội các nhà sản xuất Kobe Nhật Bản cũng đã thành lập Công ty Tư vấn-Đầu tư-Phát triển CNHT Việt Nam - Nhật Bản (VI-JA CID). Bước đầu thực hiện hợp tác chuyển giao, tư vấn công nghệ và quản trị, cung ứng linh kiện xuất khẩu cho các DN Châu Âu, Nhật Bản, Mỹ, Hàn Quốc … cho hàng chục DN ngành CNHT trên địa bàn Thủ đô.

Việc Công ty Onaga chính thức triển khai đầu tư tại KCN HANSSIP nhằm cụ thể hoá thỏa thuận hợp tác đã ký ngày 25/11/2021 tại Tokyo giữa Tập đoàn N&G - Việt Nam và Công ty Onaga - Nhật Bản (đại diện nhóm doanh nghiệp vùng Kobe) trước sự chứng kiến của Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính và quan chức Nhật Bản.

Theo nội dung hợp tác đã ký kết, Tập đoàn N&G sẽ hỗ trợ toàn bộ các thủ tục liên quan tới giấy phép đầu tư, xây dựng; nhập khẩu máy móc thiết bị đã đang sử dụng tại Nhật Bản để dịch chuyển sang Việt Nam; hỗ trợ tuyển dụng và đào tạo lao động theo tiêu chuẩn của Nhật Bản ngay tại Học viện hướng nghiệp ngành công nghiệp hỗ trợ Việt Nam (VSI).

 Học viện VSI được ra đời là minh chứng cho việc cộng đồng DN CNHT Việt Nam và Hà Nội chủ động sáng tạo vươn lên hội nhập kinh tế quốc tế. Tất cả đều hướng đến cụ thể hoá chiến lược công nghiệp hóa Việt Nam hiện đại - tự chủ - độc lập và tự cường mà Đảng - Nhà nước đã đề ra và trong đó là cụ thể sự hợp tác giữa DN 2 nước Việt Nam - Nhật Bản trong chiến lược công nghiệp hóa Việt Nam có sự trợ giúp và hợp tác từ chính phủ Nhật Bản.

Tiếp theo buổi làm việc với Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh ngày 25/8/2022 tại UBND thành phố, trong đó có chương trình hành động hợp tác cụ thể giữa DN Kobe - Nhật Bản với các DN ngành CNHT và CNC tại Hà Nội, để cùng nhau sản xuất các sản phẩm linh kiện máy bay - hàng không - tàu Shinkansen - ô tô - tàu biển - nông ngư nghiệp - robot. Ngày 08/11/2022 đoàn DN Kobe Nhật Bản đã đến Khu công nghiệp hỗ trợ Nam Hà Nội (KCN HANSIP) khảo sát lên kế hoạch cùng với các DN thành viên thuộc Hiệp hội HANSIBA triển khai thực hiện đầu tư và cùng nhau gấp rút hoàn thành tổ hợp nhà máy đầu tiên vào quý 2 năm2023 để sản xuất kịp thời tham gia chuỗi sản xuất của Nhật Bản và toàn cầu.

Việc hình thành chuỗi tổ hợp nhà máy sản xuất các sản phẩm CNHT tại KCN HANSSIP cùng việc Công ty Tư vấn-Đầu tư-Phát triển CNHT Việt Nam - Nhật Bản được ra đời để kết nối hàng trăm DN Nhật Bản và Việt Nam tham gia phát triển sản xuất ngành CNHT, hợp tác đào tạo lao động kỹ thuật cao, quản trị công nghệ mới, quy trình sản xuất… cho các DN Hà Nội - Việt Nam có thể đủ điều kiện tham gia chuỗi sản xuất Nhật Bản và toàn cầu.

Tuy nhiên hiện hàng ngàn DN đang hoạt động trong lĩnh vực CNHT, chế biến chế tạo tại Việt Nam cùng các Công ty thành viên Hiệp hội DN ngành CNHT Hà Nội (HANSIBA) đang cần được hỗ trợ, thúc đẩy mạnh mẽ để vươn lên chiếm lĩnh thị phần bỏ ngỏ rất lớn lên tới hàng tỷ đô la tại Việt Nam từ các cấp ngành Trung ương, đến các cấp chính quyền Thủ đô Hà Nội quan tâm. Từ đó đội ngũ DN - doanh nhân ngành CNHT cùng nhau kiên định mục tiêu, chung sức thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế, triển khai cụ thể mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước đến năm 2030, tầm nhìn 2045. Theo Nghị quyết 23/-NĐ-TW được Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khóa XIII đã ban hành.