Trong đợt cao điểm dịch bệnh vừa qua, Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng (Cục CT&BVNTD) ghi nhận một số trường hợp người tiêu dùng bị vi phạm quyền lợi khi mua thiết bị y tế qua một số sàn/trang web TMĐT chưa đăng ký/thông báo tới Bộ Công Thương.
Cụ thể, người tiêu dùng khiếu nại về việc đặt mua thiết bị y tế có chất lượng thấp, không thể đo các chỉ số sức khỏe hoặc không có hiệu quả trong việc chữa trị triệu chứng của một số bệnh, tuy nhiên, khi người tiêu dùng yêu cầu đổi/trả thì nhà bán hàng không đồng ý.
Trong quá trình trao đổi với người tiêu dùng nhằm thu thập, xác minh thông tin vụ việc, Cục CT&BVNTD nhận thấy một tài liệu quan trọng khác mà người tiêu dùng không cung cấp được là bằng chứng về việc mua hàng từ trang web TMĐT, bao gồm: Ảnh chụp màn hình đã đặt hàng thành công hay tin nhắn/email thông báo đặt hàng thành công. Người tiêu dùng cho biết, trong quá trình đặt hàng, trang web bán thiết bị y tế không yêu cầu đăng nhập, mà chỉ yêu cầu cung cấp các thông tin như: Họ tên, số điện thoại, email, địa chỉ của người tiêu dùng. Sau khi nhập các thông tin trên, sẽ có một cửa sổ pop-up hiện ra thông báo “Đã đặt hàng thành công”, ngoài ra không có các thông tin khác. Người tiêu dùng cũng không nhận được xác nhận đơn hàng qua điện thoại, email.
Trong các vụ việc nêu trên, người tiêu dùng gặp khó khăn trong việc xác định căn cứ pháp lý khi phản ánh, khiếu nại do không cung cấp được bằng chứng đã mua hàng tại trang web TMĐT bán hàng.
Để hạn chế tình trạng người tiêu dùng bị vi phạm quyền lợi khi mua thiết bị y tế qua mạng, Cục CT&BVNTD khuyến cáo người dân:
- Mua hàng tại những sàn TMĐT/trang web TMĐT đã đăng ký/thông báo tới Bộ Công Thương. Cách xác thực như sau: Sàn TMĐT/trang web TMĐT có hình ảnh logo đã đăng ký/thông báo tới Bộ Công Thương ở cuối màn hình giao diện. Khi bấm vào logo sẽ được chuyển hướng tới trang web Hệ thống Quản lý hoạt động thương mại điện tử của Bộ Công Thương (http://online.gov.vn), trong đó thể hiện thông tin của sàn TMĐT/trang web TMĐT đó. Nếu bấm chuột vào logo mà không được dẫn tới trang web trên, doanh nghiệp có dấu hiệu cung cấp thông tin không chính xác cho người tiêu dùng về việc đã đăng ký/thông báo tới Bộ Công Thương.
- Lựa chọn sàn TMĐT/trang web thực hiện đầy đủ các bước cho phép người tiêu dùng đặt hàng;
Các bước đặt hàng đầy đủ gồm:
Yêu cầu đăng nhập/đăng ký khi mua hàng (đây là cơ sở để người tiêu dùng xem lại các đơn hàng đã thực hiện);
Thể hiện thông tin đơn hàng sau khi người tiêu dùng đặt hàng thành công như: mã đơn hàng, thông tin người bán, thông tin người mua, đơn vị vận chuyển, thời gian dự kiến nhận hàng,…;
Gửi tin nhắn/email đến người tiêu dùng thông báo về việc đã đặt hàng thành công.
- Khi nhận hàng, người tiêu dùng xem xét kỹ biên lai giao nhận của đơn vị vận chuyển, đặc biệt là phần thông tin người bán. Nếu thông tin người bán trên biên lai không khớp với sàn TMĐT/trang web TMĐT, người tiêu dùng nên từ chối nhận hàng.
- Tìm hiểu, tham khảo kỹ từ bạn bè, người thân, mạng internet về sàn TMĐT/trang web TMĐT và tổ chức, cá nhân cung cấp hàng hóa, hóa dịch vụ trước khi thực hiện giao dịch.
- Nhanh chóng phản ánh và yêu cầu tổ chức, cá nhân kinh doanh thiết bị y tế giải quyết các yêu cầu khi cho rằng quyền và lợi ích của mình bị xâm phạm. Trường hợp không được giải quyết thỏa đáng, cần liên hệ với các cơ quan quản lý nhà nước và tổ chức xã hội tham gia bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng để được bảo vệ theo quy định của pháp luật.
