Trong thời gian qua, thực thi các văn bản pháp lý liên quan đến công tác quản lý biên mậu và nhất là triển khai thực hiện các nhiệm vụ hợp tác đã được thỏa thuận tại Hội nghị Hợp tác phát triển Thương mại biên giới Việt Nam - Campuchia lần thứ IV năm 2011, đã có tác động khá tích cực trong việc thúc đẩy phát triển mạnh mẽ quan hệ thương mại giữa tỉnh Long An với hai tỉnh giáp biên giới phía Campuchia là Svây Riêng và Prây Veng nói riêng và thị trường cả nước Campuchia nói chung, thông qua các hoạt động như: tăng cường đầu tư cơ sở hạ tầng tại khu vực biên giới nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc trao đổi hàng hóa và đi lại của cư dân biên giới hai nước; tham gia các hội chợ triển lãm nhằm xúc tiến quảng bá sản phẩm, khuyến khích phát triển xuất khẩu hàng hóa của tỉnh và các địa phương lân cận; khảo sát thị trường tìm kiếm cơ hội hợp tác liên kết phát triển hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa qua biên giới giữa hai nước…
Tuy nhiên, bên cạnh những tác động tích cực nêu trên, vẫn tồn tại những thách thức, bất cập là: đời sống của cư dân biên giới vẫn còn nhiều khó khăn; hạ tầng giao thông đường bộ chưa phát triển đồng bộ (về cầu và đường), nhất là bên phía bạn Campuchia; chính sách thuế đối với hàng xuất khẩu, nhập khẩu của bên phía Campuchia không cụ thể rõ ràng, không ổn định và không nhất quán, không có danh mục thuế suất theo từng mặt hàng cụ thể như bên phía Việt Nam, việc thu thuế được thực hiện theo từng mặt hàng và từng chuyến hàng, dẫn đến nhiều rủi ro cho doanh nghiệp, bởi vì doanh nghiệp không kiểm soát được hiệu quả kinh doanh; thuế và phí bên phía Campuchia quy định không thống nhất giữa các cặp cửa khẩu trên toàn tuyến biên giới Việt Nam - Campuchia; quan hệ thanh toán qua ngân hàng chưa tạo được sự thuận lợi và khuyến khích doanh nghiệp tập trung phát triển hoạt động xuất nhập khẩu và đầu tư; chi phí cho việc vận chuyển hàng hóa từ nơi bốc hàng đến nơi dỡ hàng còn khá cao, đặc biệt là bên phía bạn Campuchia; tình trạng buôn lậu trên tuyến biên giới còn diễn biến phức tạp, khó kiểm soát. Điều đáng quan tâm là khu vực biên giới bên phía Campuchia chỉ tập trung phát triển mạnh các hoạt động kinh doanh như trường đá gà, casino… với nhiều chiêu thức hấp dẫn, thu hút người dân của tỉnh Long An và các địa phương lân cận sang tham gia, gây nhiều khó khăn thách thức đối với công tác quản lý an ninh trật tự khu vực biên giới.
Một số chính sách ưu đãi có liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh và đầu tư tại khu vực cửa khẩu còn thiếu tính hấp dẫn và chưa có tác dụng thiết thực thu hút được cộng đồng doanh nghiệp tham gia hưởng ứng, cụ thể như: một số nội dung quy định của Quyết định số 482/QĐ-TTg ngày 14/4/2010 của Thủ tướng Chính phủ về cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển kinh tế đối ngoại vùng biên giới Việt Nam - Lào và Việt Nam - Campuchia; Thông tư liên tịch số 01/2008/TTLT ngày 31/01/2008 của liên Bộ hướng dẫn thực hiện Quyết định số 254/2006/QĐ-TTg quy định về định mức miễn thuế nhập khẩu đối với hàng hóa do cư dân biên giới mua bán, trao đổi; Thông tư số 13/2009/TT-BCT ngày 03/6/2009 của Bộ Công Thương về việc giao nhận gỗ nhập khẩu có nguồn gốc từ Campuchia về Việt Nam….
Để tháo gỡ những thách thức khó khăn nêu trên góp phần thúc đẩyquan hệ thương mại biên giới đất liền trên tuyến biên giới thuộc địa bàn tỉnh Long An, cũng như giúp cho công tác quản lý hoạt động thương mại biên giới đạt hiệu quả cao hơn trong thời gian sắp tới, theo chúng tôi sẽ tiếp tục kiến nghị một số nội dung liên quan đến cơ chế, chính sách chung như sau:
- Kiến nghị Chính phủ cần sớm có những chính sách đặc thù hấp dẫn hơn nữa để thiết thực khuyến khích và tích cực hỗ trợ cho hoạt động sản xuất kinh doanh tại khu kinh tế cửa khẩu và khu vực cửa khẩu, nhằm thu hút đầu tư mạnh mẽ hơn nữa. Cụ thể như chính sách cho vay vốn để đầu tư hạ tầng khu kinh tế cửa khẩu và khu vực cửa khẩu với mức lãi suất ưu đãi và thời gian vay dài hạn; bãi bỏ việc thắt chặt tín dụng đối với các tổ chức vay vốn để đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng hoặc đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh trong khu vực cửa khẩu và khu kinh tế cửa khẩu…
- Các cơ quan chức năng của tỉnh đã tham mưu UBND tỉnh Long An kiến nghị bổ sung cặp cửa khẩu quốc tế Bình Hiệp - Prây Vo vào nội dung của Thông tư số 10/2006/TT-BGTVT ngày 01/11/2006 và Thông tư số 18/2010/TT-BGTVT ngày 07/7/2010 của Bộ Giao thông Vận tải, bởi vì cho đến nay, cặp cửa khẩu quốc tế này chưa có quy định trong Hiệp định vận tải đường bộ giữa Việt Nam và Campuchia, dẫn đến việc giải quyết thủ tục tạm nhập - tái xuất đối với phương tiện vận tải hàng hóa và hành khách của hai nước không thực hiện được.
- Kiến nghị Chính phủ hai nước sớm thống nhất thỏa thuận việc triển khai “Quy hoạch phát triển mạng lưới chợ biên giới Việt Nam - Campuchia từ năm 2010 đến năm 2020”.
Đồng thời, về phía tỉnh Long An sẽ tiếp tục thực hiện các giải pháp chủ yếu sau:
- Tiếp tục theo dõi nắm sát tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh và xuất nhập khẩu sản phẩm hàng hóa của các doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh, có quan hệ giao thương với thị trường Campuchia để kịp thời hỗ trợ tháo gỡ những khó khăn vướng mắc thuộc thẩm quyền xử lý của tỉnh giúp doanh nghiệp ngày càng phát triển; cũng như kịp thời phản ánh những kiến nghị đề xuất hợp lý hoặc những vấn đề khó khăn thuộc thẩm quyền giải quyết của các Bộ, ngành Trung ương và Chính phủ.
- Kịp thời thông tin phổ biến các văn bản pháp luật đang còn hiệu lực và văn bản mới ban hành có liên quan đến hoạt động thương mại biên giới đất liền đến các doanh nghiệp và thương nhân có quan hệ giao thương với thị trường Campuchia, nhất là những chính sách khuyến khích ưu đãi thu hút đầu tư vào Khu kinh tế cửa khẩu Long An và khu vực các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh.
