Luật Thương mại điện tử sẽ điều chỉnh toàn diện lĩnh vực, mở rộng trách nhiệm của các bên

Đánh giá cao Chính phủ, Bộ Công Thương đã chủ động, khẩn trương chuẩn bị hồ sơ dự án Luật Thương mại điện tử đầy đủ, đúng tiến độ, các đại biểu cho rằng đây là dự án Luật quan trọng vì thương mại điện tử là lĩnh vực khó, phức tạp, cần rà soát kỹ lưỡng các quy định để đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất trong hệ thống pháp luật.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến Dự án Luật Thương mại điện tử
Quang cảnh phiên họp

Sáng 22/9, tiếp tục Phiên họp thứ 49, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về Dự án Luật Thương mại điện tử.

Tham dự phiên họp có: Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân, đại diện Bộ Tài chính, Bộ Y tế, Bộ Tư pháp, Bộ Khoa học và Công nghệ, Ngân hàng Nhà nước và các cơ quan có liên quan.

Rất cần xây dựng Luật để điều chỉnh toàn diện lĩnh vực thương mại điện tử

Trình bày về sự cần thiết ban hành Luật Thương mại điện tử, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân cho biết, với sự phát triển nhanh chóng của khoa học công nghệ, sự xuất hiện nhiều mô hình kinh doanh mới, đa dạng về mặt chủ thể, phức tạp về mặt bản chất và từ thực tiễn quản lý nhà nước trong lĩnh vực thương mại điện tử, dẫn đến các chính sách, quy định về thương mại điện tử của nước ta đã bộc lộ một số tồn tại, hạn chế như hệ thống pháp luật về thương mại điện tử còn thiếu tính thống nhất, toàn diện, các mô hình thương mại điện tử mới chưa có quy định điều chỉnh riêng, tiềm ẩn nhiều nguy cơ, vấn đề hàng giả, hàng cấm, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, hàng kém chất lượng chưa được kiểm soát triệt để, hoạt động thương mại điện tử xuyên biên giới phát triển nhanh chóng nhưng cũng tiềm ẩn nhiều phức tạp.

Bên cạnh đó, nhu cầu cấp thiết phát triển thương mại điện tử của kinh tế tư nhân, xu hướng phát triển thương mại điện tử theo hướng xanh và bền vững, sự cần thiết đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, phân cấp, phân quyền cho địa phương trong lĩnh vực thương mại điện tử. Ngoài ra, Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, để phù hợp với xu thế chung của thế giới, Việt Nam rất cần xây dựng Luật Thương mại điện tử để điều chỉnh toàn diện lĩnh vực này, góp phần bảo vệ quyền lợi của các bên tham gia, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, và tạo động lực để Việt Nam phát triển kinh tế số.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến Dự án Luật Thương mại điện tử
Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân trình bày Tờ trình

Về nội dung cụ thể, Dự thảo Luật bám sát 6 chính sách được thông qua, bao gồm: Quy định loại hình và trách nhiệm của chủ thể tham gia hoạt động thương mại điện tử; Quy định loại hình và trách nhiệm của các chủ thể tham gia nền tảng số đa dịch vụ, mạng xã hội có hoạt động thương mại điện tử; Quy định loại hình và trách nhiệm của chủ thể tham gia hoạt động thương mại điện tử xuyên biên giới không có hiện diện tại Việt Nam, hoạt động đầu tư nước ngoài vào lĩnh vực thương mại điện tử tại Việt Nam, người bán nước ngoài có hoạt động thương mại điện tử tại Việt Nam; Quy định về dịch vụ hỗ trợ thương mại điện tử và trách nhiệm của các chủ thể liên quan; Hoàn thiện khuôn khổ pháp lý về giao kết hợp đồng trong thương mại điện tử và Thúc đẩy phát triển thương mại điện tử xanh và bền vững.

Mở rộng trách nhiệm của các nền tảng mạng xã hội có hoạt động thương mại điện tử

Theo Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân, có 08 nội dung của Luật sửa đổi, bổ sung các quy định so với hạ tầng pháp luật hiện hành, cụ thể:

(i) Bổ sung định vị pháp lý toàn diện các mô hình hoạt động thương mại điện tử, từ việc bán hàng và cung cấp dịch vụ trực tiếp đến mô hình bán hàng nhiều bên tham gia, tăng cường các trách nhiệm của chủ quản nền tảng thương mại điện tử trong việc rà soát, thông tin, hỗ trợ thu hồi sản phẩm, hàng hóa có khuyến tật, bảo vệ người tiêu dùng, lưu trữ thông tin giao dịch vụ phục vụ thanh tra, kiểm tra.

(ii) Mở rộng trách nhiệm của các nền tảng mạng xã hội có hoạt động thương mại điện tử; Bổ sung điều chỉnh đối với các nền tảng tích hợp đa dịch vụ; Bổ sung các trách nhiệm pháp lý của chủ quản nền tảng này trong việc ngăn chặn nguy cơ lạm dụng vị thế độc quyền, thao túng thuật toán gây thiệt hại, đảm bảo thúc đẩy đổi mới lành mạnh trong hệ sinh thái số.

(iii) Bổ sung việc định danh người bán trong nước qua VNeID và người bán nước ngoài thông qua giấy tờ chứng minh tính hợp pháp nhằm định danh chính xác người bán và minh bạch các giao dịch qua thương mại điện tử.

(iv) Bổ sung trách nhiệm của các chủ thể tham gia hoạt động bán hàng livestream, tiếp thị liên kết trong việc định danh, minh bạch thông tin, lưu trữ và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến Dự án Luật Thương mại điện tử
Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân trình bày Tờ trình của Chính phủ về Dự án Luật Thương mại điện tử

(v) Bổ sung trách nhiệm của chủ quản nền tảng thương mại điện tử nước ngoài trong việc thành lập hoặc ủy quyền cho pháp nhân tại Việt Nam có đầy đủ năng lực pháp lý, nhân sự và kỹ thuật để giải quyết các tranh chấp cho người tiêu dùng, phối hợp với cơ quan có thẩm quyền trong việc rà soát, gỡ bỏ thông tin vi phạm pháp luật.

(vi) Bổ sung trách nhiệm tối thiểu khi tham gia hoạt động thương mại điện tử của các chủ thể cung cấp các dịch vụ hỗ trợ thương mại điện tử (hạ tầng kỹ thuật, logistics, thanh toán, dịch vụ chứng thực hợp đồng điện tử trong thương mại…); Bổ sung cơ chế phản ứng nhanh của cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong việc yêu cầu các chủ thể cung cấp dịch vụ hỗ trợ thương mại điện tử dừng hợp tác với các nền tảng thương mại điện tử (bao gồm nền tảng thương mại điện tử xuyên biên giới) vi phạm pháp luật.

(vii) Quy định các yếu tố đặc thù trong giao kết hợp đồng điện tử có chức năng đặt hàng trực tuyến: Phải có cơ chế cho phép người mua rà soát, sửa đổi các nội dung trước khi đặt hàng, và đảm bảo khả năng truy cập về sau từ tài khoản của người mua để đảm bảo người mua có thể giải quyết tranh chấp có thể phát sinh; Quy định về hợp đồng tự động trong thương mại điện tử và trách nhiệm của các bên trong giao kết hợp đồng tự động.

(viii) Bổ sung quy định phát triển thị trường thương mại điện tử, bao gồm trong nước và xuất khẩu; Một số cơ chế, chính sách đặc thù cho thương mại điện tử dành cho đối tượng yếu thế, vùng sâu, vùng xa, doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo, hộ kinh doanh.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến Dự án Luật Thương mại điện tử
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải và Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh tại phiên họp

Về việc đơn giản, cắt giảm các thủ tục hành chính trong lĩnh vực này, Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân cho biết, theo quy định của dự thảo luật, có 18 thủ tục hành chính, trong đó có 9 thủ tục hiện hành, giảm 6 thủ tục, giảm 40% với quy định.

Đối với các quy định thủ tục hành chính mới, ban soạn thảo đã bổ sung 09 thủ tục hành chính liên quan đến các lĩnh vực mạng xã hội, thương mại điện tử, nền tảng tích hợp đa dịch vụ… nhằm đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước, theo hướng đơn giản hoá, thực hiện trực tuyến toàn trình.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến Dự án Luật Thương mại điện tử
Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan và Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Lâm Văn Mẫn tại phiên họp

Hoàn thiện tổng thể pháp luật có liên quan và nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật

Báo cáo thẩm tra sơ bộ dự án Luật Thương mại điện tử, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi khẳng định đa số ý kiến Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính nhất trí với sự cần thiết, cơ sở chính trị, cơ sở thực tiễn và mục tiêu tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý về thương mại điện tử như đã nêu tại Tờ trình số 729 của Chính phủ, đồng thời nhấn mạnh thêm các nguyên tắc trong định hướng hoàn thiện nội dung dự án Luật này.

Theo đó, dự án Luật Thương mại điện tử cần thể chế hóa đầy đủ quan điểm chỉ đạo, đường lối, nhiệm vụ, giải pháp về đổi mới tư duy trong công tác xây dựng pháp luật, phát triển kinh tế tư nhân, đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia tại các văn kiện của Đảng mà trực tiếp nhất là Nghị quyết số 66-NQ/TW, Nghị quyết số 68-NQ/TW và Nghị quyết số 57-NQ/TW; Thực hiện chủ trương đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho Bộ, ngành, địa phương theo tinh thần của Nghị quyết số 66 của Bộ Chính trị và phù hợp với tính chất đặc thù của hoạt động thương mại điện tử; Hồ sơ dự án Luật đáp ứng yêu cầu theo quy định tại khoản 3 Điều 37 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật; dự án Luật cần kế thừa quy định tại các điều ước quốc tế có liên quan; Tiếp tục hoàn thiện các quy định hiện hành hoặc bổ sung, quy định rõ tại dự thảo Luật này theo hướng phòng ngừa để bảo đảm yếu tố quốc phòng, an ninh.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến Dự án Luật Thương mại điện tử
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi trình bày Báo cáo Thẩm tra sơ bộ Dự án Luật Thương mại điện tử

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cũng mạnh quan điểm việc hoàn thiện các quy định của pháp luật để bảo vệ tốt hơn quyền lợi người tiêu dùng, chống thất thu thuế, kiểm soát hàng giả, hàng cấm, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, hàng kém chất lượng đối với các hoạt động kinh doanh điện tử không thể giải quyết chỉ bằng việc ban hành Luật Thương mại điện tử và các văn bản hướng dẫn, mà cần hoàn thiện tổng thể pháp luật có liên quan và nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật.

Theo đó, cần bổ sung, làm rõ tại Tờ trình, báo cáo trình Quốc hội về dự án Luật về những tồn tại, hạn chế, “khoảng trống” trong các luật hiện hành và các dự án Luật đang được đồng thời trình Quốc hội cần được khắc phục, bổ sung, hoàn thiện bởi các quy định riêng tại dự án Luật Thương mại điện tử. Đồng thời, cần rà soát, hoàn thiện dự thảo Luật tránh chồng chéo, trùng lẫn, mâu thuẫn, xung đột pháp luật, không phát sinh thủ tục hành chính không cần thiết, không tạo vướng mắc pháp lý trong quá trình tổ chức thực hiện.

Bên cạnh đó, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị cần tiếp tục hoàn thiện quy định về phạm vi điều chỉnh, khái niệm hoạt động thương mại điện tử, nguyên tắc áp dụng pháp luật.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến Dự án Luật Thương mại điện tử
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định và Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương tại phiên họp

Đánh giá cao nỗ lực của Bộ Công Thương trong xây dựng hành lang pháp lý cho một lĩnh vực khó

Góp ý cụ thể vào dự thảo Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy đánh giá cao nỗ lực Bộ Công Thương xây dựng hành lang pháp lý cho lĩnh vực thương mại điện tử, đây là lĩnh vực khó, do có sự đan xen nhiều lĩnh vực khác nhau. Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cho biết, quan điểm của Ủy ban đồng tình với các ý kiến của cơ quan thẩm tra đồng thời nhấn mạnh, cần định vị vị trí Luật Thương mại điện tử trong hệ thống pháp luật, để không “va chạm” với các luật khác có liên quan. Lấy dẫn chứng cụ thể, Chủ nhiệm Lê Quang Huy cho biết, cả dự thảo Luật Thương mại điện tử và Luật Chuyển đổi số đều sẽ trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 10 sắp tới, trong đó, có một số nội dung trùng lắp như kinh tế số nền tảng, do đó đề nghị cơ quan soạn thảo lưu ý rà soát.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến Dự án Luật Thương mại điện tử
Chủ nhiệm Uỷ ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy đóng góp ý kiến

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy nhấn mạnh 03 vấn đề quan trọng thúc đẩy thương mại điện tử bao gồm: Hệ thống thanh toán số rất tốt, tạo niềm tin của người tiêu dùng trên hệ thống mạng (an ninh an toàn, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng), và vấn đề kho bãi vận chuyển, logistic. “Ba vấn đề này “va chạm” với nhiều luật có liên quan, như ngân hàng, tín dụng, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Do đó, cơ quan soạn thảo cần nghiên cứu kĩ, để trong phạm vi điều chỉnh cần lựa chọn các khoảng trống để quy định ở tầm luật, vì nếu thì khi Chính phủ xây dựng Nghị định sẽ bị vướng” - Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy băn khoăn.

Về vấn đề môi trường, Chủ nhiệm Lê Quang Huy cho rằng, thương mại điện tử sẽ gây ảnh hưởng nhiều đến môi trường như bao bì sản phẩm. Trong quá trình Đoàn giám sát tối cao của Quốc hội khi giám sát về môi trường cũng đã nhìn nhận rõ vấn đề này, đồng thời hoan nghênh bên soạn thảo đã có quy định về phát triển bền vững, phát triển xanh. Tuy nhiên, cần tiếp tục nghiên cứu, quy định cụ thể hơn vấn đề này, đặc biệt làm rõ trách nhiệm mở rộng của các nhà sản xuất, nhà cung ứng, vấn đề bao bì, lưu trữ đảm bảo an toàn cho môi trường.

Về vấn đề an ninh an toàn không gian mạng trong hoạt động thương mại điện tử, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại, Thượng tướng Lê Tấn Tới nhấn mạnh, hoạt động thương mại điện tử trên thực tế đặt ra yêu cầu phải đảm bảo an ninh mạng, an toàn thông tin, việc kiểm soát các hàng hoá, giao dịch kinh doanh có điều kiện hoặc hàng hoá cấm kinh doanh theo quy định của pháp luật thì cần nghiên cứu một cách chi tiết, thận trọng. Lấy dẫn chứng các mặt hàng như vũ khí quân dụng, trang thiết bị khí tài, phương tiện chuyên dùng quân sự, cùng nhiều vấn đề liên quan như phòng chống rửa tiền, dữ liệu cá nhân, bí mật nhà nước, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại đề nghị ban soạn thảo trao đổi thêm với Bộ Công an, Bộ Quốc phòng về lĩnh vực này để hoàn chỉnh Luật.

Về trách nhiệm tuân thủ các quy định của Luật, khoản 1 Điều 14 Dự thảo Luật quy định: “Tuân thủ các quy định của Luật này, các quy định của pháp luật về an ninh mạng, bảo vệ dữ liệu, các quy định về chất lượng sản phẩm, hàng hóa, khuyến mại, quảng cáo, thuế, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và các quy định của pháp luật có liên quan”. Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại đề nghị nghiên cứu bổ sung quy định của pháp luật về đầu tư liên quan đến ngành nghề kinh doanh và kinh doanh có điều kiện, đồng thời nghiên cứu bổ sung vào Khoản 6 về biện pháp kiểm tra, rà soát và xử lý kịp thời khi phát hiện hoặc nhận được phản ánh về hành vi kinh doanh vi phạm pháp luật.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến Dự án Luật Thương mại điện tử
Chủ nhiệm Uỷ ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại, Thượng tướng Lê Tấn Tới đóng góp ý kiến

Góp ý vào dự thảo Luật Thương mại điện tử, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Lâm Văn Mẫn đề nghị cơ quan soạn thảo xem xét điều chỉnh theo hướng, để phát triển quản lý hoạt động thương mại điện tử, yêu cầu đảm bảo hạ tầng số, hạ tầng thương mại điện tử quốc gia, hỗ trợ phát triển hạ tầng số, hạ tầng thương mại điện tử ở miền núi, biên giới, hải đảo, vùng khó khăn, đặc biệt khó khăn là yêu cầu cấp thiết. Đề nghị bổ sung cụm từ “xây dựng hạ tầng” và sửa cụm từ “vùng sâu vùng xa” thành “miền núi, biên giới, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn”.

Theo Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội, cụm từ “miền núi, biên giới, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn” sẽ thể hiện đầy đủ, sát hơn thực tế. Về chính sách đặc thù hỗ trợ đối tượng thương mại điện tử ở Điều 41, khoản 1d quy định tổ chức, cá nhân là người dân tộc thiểu số, người sinh sống tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, hải đảo, vùng có điều kiện kinh tế khó khăn, đặc biệt khó khăn, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Lâm Văn Mẫn đề nghị bổ sung cụm từ “biên giới”, bởi vùng này thường rất khó khăn, cần có chính sách đặc thù.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến Dự án Luật Thương mại điện tử
Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Lâm Văn Mẫn phát biểu ý kiến

Về phát triển thị trường thương mại điện tử ở Điều 38, thường trực Hội đồng Dân tộc đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát các quy định tại Chương 3 về các loại hình, trách nhiệm của chủ thể trong hoạt động thương mại điện tử, không tạo ra rào cản đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa, khuyến khích tinh thần khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo và sự tham gia tích cực của khu vực tư nhân trong quá trình phát triển thương mại điện tử. Nghiên cứu các quy định về phân loại đối với nền tảng quy mô lớn, vừa và nhỏ nhằm tạo cơ hội kinh doanh linh hoạt, sáng tạo phát triển, tránh tình trạng áp dụng đồng nhất các điều kiện khắt khe cho các loại hình doanh nghiệp. Khi xây dựng, hoàn thiện các quy định phát triển thương mại điện tử, cần cân nhắc kỹ lưỡng tác động với các đối tượng khác nhau, gồm cả doanh nghiệp trong nước và nước ngoài, các nền tảng lớn và nhỏ nhằm tạo điều kiện thuận ợi cho các doanh nghiệp tham gia thương mại điện tử.

Xác định rõ vị trí vai trò của Luật Thương mại điện tử trong hệ thống pháp luật

Kết luận phiên thảo luận, thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh đánh giá cao Chính phủ, cơ quan chủ trì soạn thảo đã chủ động, khẩn trương chuẩn bị hồ sơ dự án Luật Thương mại điện tử bảo đảm đầy đủ, đúng tiến độ. Đồng thời đánh giá cao báo cáo thẩm tra sơ bộ của Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính, phân tích sâu sắc và có ý kiến đối với các nội dung, vấn đề cụ thể để tiếp tục hoàn thiện dự thảo Luật.

Để bảo đảm chất lượng trình Quốc hội xem xét thông qua tại Kỳ họp thứ 10, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh đề nghị Chính phủ tiếp tục rà soát để bảo đảm thể chế hóa đầy đủ quan điểm chỉ đạo, đường lối, nhiệm vụ, giải pháp tại các Nghị quyết của Bộ Chính trị như: Nghị quyết số 66-NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật, Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân, Nghị quyết 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; đồng thời bám sát theo Quy định số 178-QĐ/TW ngày 27/6/2024 của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác xây dựng pháp luật.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến Dự án Luật Thương mại điện tử
Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh kết luận phiên thảo luận

Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo xác định rõ vị trí vai trò của Luật Thương mại điện tử trong hệ thống pháp luật, rà soát kỹ lưỡng dự thảo luật với các luật khác, các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan, bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất trong hệ thống pháp luật, nhất là các dự án luật trong chương trình Lập pháp năm 2025 như: Luật An ninh mạng, Luật Chuyển đổi số… và các luật dự kiến sửa đổi trong chương trình Lập pháp năm 2026. Cơ quan soạn thảo cần hoàn thiện dự thảo Luật theo hướng tách bạch rõ phạm vi điều chỉnh không lặp lại quy định đã có trong luật khác, tránh chồng chéo mâu thuẫn pháp luật, không phát sinh thủ tục hành chính không cần thiết hay gây vướng mắc trong thực hiện thi hành.

Liên quan tới phạm vi điều chỉnh của Luật Thương mại điện tử, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh lưu ý, cần hoàn thiện khái niệm hoạt động thương mại điện tử với nội hàm hợp lý gắn với mục tiêu và công cụ quản lý cụ thể, bảo đảm tính khả thi. Bên cạnh đó, làm rõ các hoạt động thương mại điện tử thuộc ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện theo phụ lục 4 của Luật Đầu tư, tránh nhầm lẫn phạm vi điều chỉnh. Quy định rõ nguyên tắc áp dụng pháp luật, xử lý trường hợp pháp luật khác có quy định về thương mại điện tử trong một số ngành, lĩnh vực đặc thù. Ngoài ra, cần xác định mối quan hệ giữa luật này với các luật chuyên ngành, bảo đảm có quy định chung về hợp đồng, bảo vệ thông tin, bảo vệ người tiêu dùng, quảng cáo, vận chuyển, thuế, xuất nhập khẩu, hoạt động thương mại điện tử có yếu tố nước ngoài, bảo đảm không trùng lặp, chồng chéo, phù hợp phạm vi điều chỉnh.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến Dự án Luật Thương mại điện tử
Các đại biểu dự phiên họp

Một nhóm vấn đề nhận được nhiều sự quan tâm của thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội là nghiên cứu hoàn thiện quy định về giao kết hợp đồng trong thương mại điện tử, điều kiện hoạt động và trách nhiệm của chủ thể tham gia, đặc biệt là chủ quản nền tảng theo từng loại hình nền tảng thương mại điện tử. Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh đề nghị, dự thảo Luật cần quy định rõ ràng, khả thi có phân loại theo quy mô, ngành, những vực gắn với mục tiêu, tiêu chí và khu vực quản lý cụ thể, phù hợp đặc thù môi trường số và xu thế toàn cầu. Luật Thương mại điện tử cần đảm bảo cải cách thủ tục hành chính, giảm chi phí tuân thủ, bảo đảm quyền lợi chính đáng cho các bên tham gia hoạt động thương mại điện tử, đồng thời chống thất thu thuế, kiểm soát hàng giả, hàng cấm, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ và hàng kém chất lượng; bảo đảm quốc phòng an ninh, bảo đảm an ninh an toàn trong hoạt động thương mại điện tử, bảo vệ môi trường, gia công thêm về thương mại xanh, phát triển bền vững, nghiên cứu bổ sung quy định phân biệt giữa hoạt động mua bán hàng hóa và cung cấp dịch vụ.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến Dự án Luật Thương mại điện tử
Các đại biểu dự phiên họp

Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh nhấn mạnh, dự án Luật Thương mại điện tử cần làm rõ mục đích nội hàm công cụ quản lý tính liên thông, kết nối chia sẻ cơ sở dữ liệu thương mại điện tử để bảo đảm khả thi hiệu quả thực chất trong việc vận hành cơ sở dữ liệu quản lý hoạt động thương mại điện tử, tránh chồng chéo trong chức năng nhiệm vụ giữa cơ quan quản lý nhà nước, trùng lặp về trường thông tin, cơ sở dữ liệu sẵn có giữa các bộ ngành, theo ngành. Đồng thời, cần làm rõ mối quan hệ giữa thương mại điện tử và thương mại số, kinh tế số, kinh tế nền tảng, có chính sách phát triển hạ tầng thương mại điện tử cho vùng độc bào dân độc thiểu số, miền núi, biên giới, hải đảo, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ chỉ đạo cơ quan soạn thảo, chủ trì phối hợp với cơ quan hữu quan, tiếp thu tối đa, giải trình đầy đủ ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ý kiến thẩm tra sơ bộ của Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính, ý kiến tham gia thẩm tra của Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban khác của Quốc hội, khẩn trương hoàn thiện hồ sơ dự án Luật trình Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 8 cho ý kiến và trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 10, bảo đảm chất lượng, tiến độ./.

Huyền My