[eMagazine] Chuyên gia “hiến kế” để phát triển bền vững tại thị trường Anh

Với quy mô thị trường lớn, cùng lực đẩy từ Hiệp định UVFTA, Vương quốc Anh là điểm đến bứt phá của hàng hóa Việt Nam. Tuy nhiên, đây cũng là thị trường tiêu chuẩn cao với nhiều yêu cầu, quy định liên quan tới phát triển bền vững…

Những điểm sáng trong thời gian qua cho thấy tác động tích cực trong thực thi Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam - Vương quốc Anh và Bắc Ai-len (UKVFTA).

Tuy nhiên, ở góc độ phát triển thị trường, đánh giá chung cho thấy mức độ tận dụng ưu đãi, lợi thế của Hiệp định UKVFTA chưa đạt như kỳ vọng. Khả năng đáp ứng yêu cầu kỹ thuật của hàng hóa xuất khẩu Việt Nam vào Vương quốc Anh còn hạn chế; các thương hiệu hàng hóa Việt Nam hiện diện tại thị trường này có sự tăng lên nhưng còn khiêm tốn….

Trong khi đó, thị trường Vương quốc Anh yêu cầu rất cao đối với chất lượng sản phẩm và chuỗi cung ứng, nhất là những yêu cầu liên quan tới phát triển bền vững. Các “hàng rào” kỹ thuật của Anh như: quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật, an toàn vệ sinh thực phẩm, nhất là đối với nông sản ngày càng được nâng cấp, cập nhật. Việc Vương quốc Anh chuyển sang thực hiện sử dụng nhãn UKCA thay cho CE đối với sản phẩm công nghiệp; dự luật về bảo vệ môi trường, chống suy thoái và mất rừng cũng sẽ ảnh hưởng đến xuất khẩu các sản phẩm gỗ, cà phê, cao su, dầu thực vật, đậu tương…, đồng thời đòi hỏi các doanh nghiệp cần có sự thích ứng phù hợp để phát triển bền vững tại thị trường này.

Nhấn mạnh vai trò của doanh nghiệp trong việc xây dựng thương hiệu và phát triển thị trường tại Vương quốc Anh, ông Vũ Việt Thành - Chuyên viên chính, phụ trách thị trường Vương quốc Anh, Vụ Phát triển Thị trường nước ngoài, Bộ Công Thương cho rằng, điều quan trọng nhất là doanh nghiệp Việt Nam cần phải chủ động thay đổi, đáp ứng theo các yêu cầu, tiêu chuẩn phát triển bền vững của thị trường này để khai thác triệt để cơ hội từ Hiệp định UKVFTA.

Bất chấp lợi thế từ Hiệp định UKVFTA thì hàng hóa Việt Nam hiện nay mới chỉ chiếm chưa đến 1% thị phần tại địa bàn rộng lớn của Vương quốc Anh.

Theo đó, chuyên gia này khuyến nghị các doanh nghiệp cần tập trung vào 05 nhóm giải pháp.

Thứ nhất, doanh nghiệp cần phải nắm bắt thông tin thị trường thật kỹ, cần chủ động tìm hiểu về thuế, về tiêu chuẩn kỹ thuật hay thị hiếu người tiêu dùng Anh, có thể sử dụng các công cụ sẵn có, khai thác rất tốt của quốc tế và Việt Nam như Cổng thông tin điện tử về các FTA của Việt Nam (www.fta.moit.gov.vn) hay liên hệ trực tiếp với Thương vụ Việt Nam tại Vương quốc Anh để được hỗ trợ trực tiếp.

Thứ hai, phải nâng cấp năng lực sản xuất và chất lượng sản phẩm. Điều này giúp doanh nghiệp chủ động được về đảm bảo chất lượng truy xuất nguồn gốc hay an toàn vệ sinh thực phẩm và nên đầu tư vào công nghệ xanh hay chế biến sâu. Sau giai đoạn đầu khi đã tiếp cận được thị trường thì chúng ta có thể nghiên cứu, chế biến sâu đi vào những phân khúc cao hơn của hàng hóa, đáp ứng những tiêu chuẩn như GlobalGAP, Fair Trade hay Organic của thị trường Anh.

Thứ ba, xây dựng thương hiệu và chọn kênh tiếp thị hay kênh phân phối phù hợp. Doanh nghiệp có thể sử dụng cả những kênh trực tiếp thông qua hội chợ, triển lãm thương mại điện tử hay bền vững hơn nữa là vào các kênh thâm nhập hàng hóa vào kênh phân phối tại địa bàn.

Thứ tư, cần phải tuân thủ các quy định của Anh và theo sát các quy định thay đổi rất nhanh về kiểm dịch động thực vật (SPS), quy tắc xuất xứ… hay những nhãn hàng hóa như việc hiện giời Anh đã chuyển đổi sang dùng nhãn UKCA thay vì nhãn CE của khối EU như trước đây. “Tất nhiên sẽ có khoảng thời gian giãn ra cho doanh nghiệp tuân thủ nhưng chúng ta cũng cần theo dõi những thông tin này để tránh rủi ro hàng hóa bị trả lại, vừa mất tiền, mất công cũng như mối quan hệ lâu dài giữa doanh nghiệp và bên đối tác nhập khẩu cũng sẽ bị ảnh hưởng”, ông Thành lưu ý.

Cuối cùng, theo ông Thành, doanh nghiệp Việt Nam cần thận trọng trong giao dịch, đặc biệt là những giao dịch với doanh nghiệp mới. Thời gian gần đây có khá nhiều doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường lớn và những thị trường phát triển phản ánh có những vụ lừa đảo hay thông tin sai từ các đối tượng đối tác tại địa bàn sở tại. Do đó, các doanh nghiệp, nhà xuất khẩu cần phải chuẩn hóa về khâu hợp đồng, thậm chí chủ động thuê những tư vấn luật uy tín trong và ngoài nước cũng như liên hệ với hệ thống thương vụ Việt Nam tại nước ngoài, cụ thể như Thương vụ Việt Nam tại Vương quốc Anh (kiêm nhiệm Ai-len) để có thể tiến hành thẩm định những thông tin doanh nghiệp và đặc biệt là những đơn hàng giá trị cao hay những doanh nghiệp mà lần đầu chúng ta giao thương.

Ở góc độ địa bàn sở tại, ông Lê Đình Bá - Tham tán thương mại, Trưởng Thương vụ Việt Nam tại Vương quốc Anh cho biết, thực tế thâm nhập thị trường Anh của các doanh nghiệp Việt Nam thời gian qua cho thấy một điều rất rõ việc thay đổi tư duy, từ việc bán sản phẩm sang câu chuyện xây dựng thương hiệu có trách nhiệm và bán câu chuyện là một yếu tố rất quan trọng đối với doanh nghiệp của chúng ta.

Việc xây dựng thương hiệu có trách nhiệm, ngoài những yếu tố tuân thủ các quy định, tiêu chuẩn, quy chuẩn về truy xuất nguồn gốc, chứng nhận quốc tế như Fair Trade, những vấn đề liên quan đến giảm phát thải, tiết kiệm năng lượng thì còn thể hiện việc các doanh nghiệp coi vấn đề phát triển bền vững là một giá trị cốt lõi, không phải chỉ là câu chuyện mở rộng thị trường và tăng sản lượng. Đó là yếu tố rất quan trọng đối với doanh nghiệp của chúng ta khi thâm nhập những thị trường cấp cao khó tính như thị trường Anh.

Cùng với đó, ông Lê Đình Bá “hiến kế” ba câu chuyện đáng quan tâm với doanh nghiệp Việt Nam để có thể thâm nhập được thị trường Anh một cách bền vững, ổn định, lâu dài và có bước phát triển qua từng năm.

Thứ nhất, chất lượng sản phẩm phải ổn định và vấn đề liên quan đến chất lượng sản phẩm thì còn có yếu tố về minh bạch về nguồn gốc.

Yếu tố thứ hai là cam kết xã hội về vấn đề môi trường, không chỉ là cam kết suông theo nghĩa tập trung đối phó với những quy định pháp lý của thị trường mà phải thể hiện ra trong từng sản phẩm, trong từng công đoạn sản xuất và trong một quá trình lâu dài để chúng ta chứng minh sự ổn định và nghiêm túc trong việc thể hiện cam kết, thực thi cam kết của doanh nghiệp đối với xã hội, môi trường. Cam kết đó cũng thể hiện qua thông điệp của thương hiệu, của sản phẩm mà doanh nghiệp đang phát triển, xúc tiến thương mại tại thị trường.

Vấn đề cuối cùng là câu chuyện về xây dựng mối quan hệ hợp tác dài hạn, tin cậy đối với các đối tác của nước sở tại.