[eMagazine] CPTPP: Cơ hội chiến lược phát triển thị trường và nâng cao giá trị sản phẩm Việt

Bà Đỗ Thị Phương Thảo: Thủy sản là một trong những nhóm hàng có những lợi thế rõ rệt trong khuôn khổ Hiệp định CPTPP. Với doanh nghiệp chúng tôi là Lenger Việt Nam, doanh nghiệp chuyên chế biến và xuất khẩu ngao, chúng tôi xem đây là một cơ hội chiến lược để mở rộng thị trường và nâng cao giá trị của sản phẩm Việt. Trong thời gian qua, việc tận dụng lợi thế từ CPTPP được chúng tôi xác định trên ba hướng chính.

Thứ nhất, chúng tôi đa dạng thị trường xuất khẩu, đặc biệt tập trung vào các nước thành viên như Nhật Bản, Canada, Australia. Những thị trường này có thuế suất ưu đãi, tiêu chuẩn cao nhưng ổn định.

Với thị trường Nhật Bản, hiện tại chúng tôi đã có những khách hàng lâu dài và đăng ký những hợp đồng dài hạn với chúng tôi. Với thị trường Canada và Australia thì hiện tại chúng tôi đang mở rộng thị trường nghiên cứu khách hàng và tập trung vào những khách hàng tiềm năng để có thể đi sâu vào những thị trường này.

Thứ hai, chúng tôi tăng cường năng lực đáp ứng quy tắc xuất xứ nhằm đảm bảo sản phẩm ngao Việt Nam được hưởng ưu đãi thuế quan tối đa.

Thứ ba, chúng tôi đầu tư vào vùng nguyên liệu và hệ thống truy xuất nguồn gốc để xây dựng được thương hiệu ngao Việt Nam - sản phẩm bền vững và có trách nhiệm, qua đó cũng khẳng định vị thế trên thị trường quốc tế.

Bà Đỗ Thị Phương Thảo: Đối với quy tắc xuất xứ trong CPTPP, chúng tôi đã chủ động xây dựng chuỗi cung ứng khép kín trong nước, từ vùng nuôi nguyên liệu đạt chất lượng chứng nhận quốc tế ASC cho đến hệ thống chế biến và xuất khẩu trực tiếp. Nhờ đó, tỷ lệ nguyên liệu nội địa trong sản phẩm đạt tiêu chuẩn xuất xứ theo Hiệp định, giúp Công ty hưởng được ưu đãi thuế suất thấp hơn đáng kể so với các đối thủ ngoài khối.

Trong quá trình thực hiện chúng tôi cũng gặp cả những thuận lợi và những thách thức.

Về thuận lợi, chúng tôi thấy rằng chính sách CPTPP rất rõ ràng, tạo niềm tin cho doanh nghiệp khi đầu tư dài hạn, đồng thời giúp sản phẩm Việt Nam được tiếp cận các thị trường cao cấp với hàng rào kỹ thuật minh bạch.

Ngoài ra chúng tôi cũng gặp một số khó khăn nằm ở việc đáp ứng yêu cầu khắt khe về truy xuất nguồn gốc hồ sơ chứng nhận xuất xứ như C/O mẫu CPTPP và quy định về phát triển bền vững, bảo vệ môi trường. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp phải đầu tư nhiều hơn vào công nghệ và quản trị vùng nuôi, thêm nữa về nhân lực có thể am hiểu quy định quốc tế.

Tuy vậy, chúng tôi coi đây là sự đầu tư cần thiết và lâu dài để nâng cao năng lực cạnh tranh của ngao Việt Nam không chỉ trong khối CPTPP mà cả ở thị trường khác trong tương lai.

Bà Đỗ Thị Phương Thảo: Chính sách thuế đối ứng của Hoa Kỳ chắc chắn tạo ra những tác động không nhỏ đến hoạt động xuất khẩu của doanh nghiệp Việt Nam nói chung. Với chúng tôi là một doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản, cụ thể là sản phẩm ngao thì ảnh hưởng này thể hiện ở hai khía cạnh, đó là chi phí và chiến lược thị trường.

Trước hết, thuế đối ứng khiến giá thành sản phẩm khi nhập vào thị trường Hoa Kỳ tăng lên và làm giảm sức cạnh tranh của hàng Việt Nam so với các nước khác. Đồng thời tâm lý thận trọng của các nhà nhập khẩu ở Hoa Kỳ cũng khiến cho tốc độ ký kết đơn hàng đối với công ty chúng tôi bị chậm lại, kéo theo một số áp lực liên quan đến tồn kho và dòng tiền cho doanh nghiệp.

Tuy nhiên, ở chiều ngược lại, chúng tôi cũng nhìn nhận đây là một cơ hội để rà soát lại toàn bộ chuỗi cung ứng và tối ưu các chi phí nhằm tận dụng được các hiệp định thương mại tự do như CPTPP. Việc tận dụng tốt các quy tắc xuất xứ trong hiệp định này giúp doanh nghiệp chúng tôi mở rộng ra các thị trường thành viên khác và giảm phụ thuộc vào một thị trường duy nhất, duy trì tăng trưởng ổn định.

Để chuẩn bị dài hạn, doanh nghiệp chủ động xây dựng chuỗi cung ứng nguyên liệu ổn định trong nước và tăng cường các vùng nuôi đạt chứng nhận quốc tế như ASC. Đồng thời chúng tôi cũng đa dạng hóa thị trường không chỉ đối với Hoa Kỳ mà còn là Nhật Bản, Canada hay Australia trong khối CPTPP nói chung.

Thay vì bị động trước chính sách thuế đối ứng thì chúng tôi coi đây là động lực để tái cấu trúc và nâng cao năng lực cạnh tranh, hướng tới sự phát triển bền vững hơn trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Bà Đỗ Thị Phương Thảo: Với Lenger Việt Nam, việc mở rộng thị trường xuất khẩu sang các quốc gia có FTA, đặc biệt trong khối CPTPP là một định hướng rất quan trọng để đảm bảo phát triển bền vững và giảm thiểu rủi ro từ chính sách thương mại mang tính đối ứng của Hoa Kỳ.

Việc đa dạng hóa thị trường chính là vùng đệm an toàn cho chúng tôi, giúp cho doanh nghiệp chúng tôi duy trì sản xuất ổn định và tránh phụ thuộc vào một thị trường duy nhất. Do đó chúng tôi cũng đã có một số phương án để tập trung.

Thứ nhất, chúng tôi củng cố thị phần tại các nước CPTPP - nơi có thuế xuất nhập khẩu ưu đãi và chính sách thương mại ổn định hơn.

Thứ hai, chúng tôi phát triển các giá trị gia tăng đạt tiêu chuẩn cao về truy xuất nguồn gốc, môi trường và xã hội. Những yếu tố này đang được người tiêu dùng tại các nước CPPPP đặc biệt quan tâm.

Thêm nữa, chúng tôi tăng cường liên kết vùng nguyên liệu, nâng cao khả năng tự chủ nguồn cung trong nước, qua đó đáp ứng yêu cầu xuất xứ FTA, vừa củng cố hình ảnh chuỗi cung ứng bền vững của Việt Nam. Nhờ vậy mà doanh nghiệp của chúng tôi có thể duy trì được sản lượng xuất khẩu, giảm thiểu các tác động biến động từ chính sách của thị trường Hoa Kỳ, đồng thời cũng tận dụng được cơ hội từ các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới.

PV: Xin cảm ơn Bà về cuộc trao đổi này.