![[eMagazine] Fine Robusta Đăk Yang - Tinh hoa đất đỏ chạm danh hiệu vàng](https://imgcdn.tapchicongthuong.vn/tcct-media/25/11/2/ava--10_69071774ed527.png)
03/11/2025 lúc 09:05 (GMT)
[eMagazine] Fine Robusta Đăk Yang - Tinh hoa đất đỏ chạm danh hiệu vàng
Fine Robusta là dòng cà phê thuộc giống Robusta được tổ chức CQI (Viện Chất lượng cà phê thế giới) hoặc SCA (Hiệp hội Cà phê thế giới) chấm điểm, với thang điểm trên 80 sẽ được công nhận là cà phê Fine Robusta.
Đây được đánh giá là dòng sản phẩm mang lại giá trị gia tăng cao. Để làm ra hạt cà phê đặc sản, những quy trình nghiêm ngặt từ việc chăm sóc vườn cây đến quá trình thu hái sơ chế, rang xay, bảo quản cho đến pha chế đều phải đạt các điều kiện sàng lọc của SCA - Specialty Coffee Association (Hiệp hội Cà phê đặc sản quốc tế) về chất lượng trong từng công đoạn.
Nếu trước đây, cà phê Robusta của vùng Đăk Đoa chỉ được bán dưới dạng hạt nhân thô, giá thấp và ít được biết đến, thì giờ đây, Hợp tác xã Nông nghiệp và Dịch vụ Nam Yang đã mang một diện mạo mới với giá trị cao hơn cho hạt cà phê ấy với tên gọi Fine Robusta Đăk Yang.
Hợp tác xã Nông nghiệp và Dịch vụ Nam Yang được thành lập vào tháng 8/2017, chỉ với 15 thành viên. Ngay từ những ngày đầu, Hợp tác xã đã xác định hướng đi chiến lược là phát triển nông nghiệp hữu cơ, giá trị cao, lấy chất lượng làm nền tảng thay vì chạy theo sản lượng đại trà.
Năm 2019 - 2020, Hợp tác xã Nam Yang chính thức triển khai dự án chế biến sâu cà phê theo tiêu chuẩn Fine Robusta. Hợp tác xã đã mời chuyên gia trong và ngoài tỉnh hướng dẫn quy trình thu hái, lên men và rang xay chuẩn quốc tế; đồng thời phối hợp với Sở Nông nghiệp & Phát triển nông thôn Gia Lai (cũ) và chương trình OCOP để chuẩn hóa từng khâu.
Tất cả các quy trình để tạo ra sản phẩm Fine Robusta Đăk Yang chú trọng. Việc thu hoạch được chọn lọc 100% quả chín đỏ, loại bỏ hoàn toàn hạt xanh và hạt nổi, chỉ giữ lại những quả đạt độ chín hoàn hảo nhất. Quá trình lên men tự nhiên hai lần, sử dụng vi sinh bản địa.
Tiếp đến là công đoạn phơi chậm từ 25 - 30 ngày trên giàn cao, dưới ánh nắng, đảm bảo quá trình khử ẩm diễn ra từ từ, giữ nguyên cấu trúc hạt và hương thơm tinh tế.
Cuối cùng là công đoạn rang theo profile riêng được nghiên cứu tỉ mỉ, cân bằng giữa nhiệt và thời gian để tạo ra sản phẩm Fine Robusta Đăk Yang - một trong số rất ít sản phẩm Robusta Việt Nam đạt chuẩn đặc sản quốc tế.
Khi được chế biến đúng chuẩn, Fine Robusta Đăk Yang cho hương thơm thanh dịu, vị đắng nhẹ - chua thanh - hậu ngọt kéo dài. Chính quy trình tỉ mỉ ấy đã tạo ra dòng cà phê Fine Robusta Đăk Yang với giá trị cao hơn gấp 1,5 - 2 lần so với cà phê nhân thông thường.
Ông Nguyễn Tấn Công - Chủ tịch Hội đồng Quản trị Hợp tác xã Nông nghiệp và dịch vụ Nam Yang cho biết: Sản phẩm đã đạt chứng nhận hữu cơ của Mỹ (USDA) và châu Âu (EU), được cấp chỉ dẫn địa lý, hiện diện tại nhiều hội chợ quốc tế. Cà phê Đak Yang đã được công nhận là sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp quốc gia.
Sau khi đạt chứng nhận hữu cơ của Mỹ (USDA) và EU, sản phẩm của Hợp tác xã được khách hàng trong và ngoài nước đón nhận. Một số đối tác nước ngoài đã đến nhà máy của Hợp tác xã tham quan và tìm hiểu quy trình sản xuất, chế biến cà phê Đak Yang Fine Robusta. Đây là cơ hội tốt để sản phẩm vươn xa hơn.
Ngày 26/6/2025, Bộ Nông nghiệp và Môi trường ban hành Quyết định số 2361/QĐ-BNNMT phê duyệt kết quả đánh giá, phân hạng sản phẩm Chương trình mỗi xã một sản phẩm cấp Quốc gia năm 2025 (Đợt 1). Theo đó, sản phẩm Cà phê Fine Robusta là 1 trong 5 sản phẩm đạt OCOP 5 sao của Hợp tác xã Nông nghiệp và Dịch vụ Nam Yang (xã Kon Gang, tỉnh Gia Lai).
Ông NGUYỄN TẤN CÔNG
“Để sản xuất cà phê đặc sản đạt chuẩn quốc tế, toàn bộ quy trình từ chăm sóc cây cà phê đến thu hoạch, sơ chế, rang xay, bảo quản đều phải đạt tiêu chuẩn của SCA. Nhiều đối tác quốc tế đã đến tham quan trực tiếp quy trình chế biến của HTX. Đây là cơ hội tốt để sản phẩm của Gia Lai vươn xa hơn”.
Việc đạt chứng nhận OCOP 5 sao quốc gia mang lại cho Fine Robusta Đăk Yang và Hợp tác xã Nam Yang nhiều bước tiến quan trọng. Danh hiệu này đã trở thành tấm “hộ chiếu chất lượng”, mở ra những kênh tiếp thị và cơ hội xuất khẩu mới. Năm 2024 đã có nhiều đoàn khách từ Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc sang thăm xưởng sản xuất và đánh giá cao quy trình sản xuất từ vườn đến chế biến thành phẩm.
Không chỉ dừng ở đó, chứng nhận OCOP 5 sao còn tạo động lực để Hợp tác xã và người nông dân đầu tư sâu hơn vào vùng nguyên liệu, công nghệ chế biến và xây dựng chuỗi giá trị chuyên nghiệp.
Sau khi được vinh danh, những chuyển biến tích cực nhanh chóng lan tỏa tại vùng nguyên liệu Nam Yang. Sản phẩm được định giá cao hơn, mang lại lợi nhuận tăng đáng kể cho nông dân và hợp tác xã. Hợp tác xã tự tin hơn trong việc đàm phán với đối tác nước ngoài, nhờ quy trình sản xuất minh bạch và chứng nhận uy tín.
Bà NGUYỄN THỊ NGA
Mỗi sản phẩm OCOP mà Hợp tác xã xây dựng không chỉ hướng đến chứng nhận 5 sao mà còn góp phần tạo chuỗi giá trị bền vững cho người nông dân.
Đặc biệt, danh hiệu OCOP còn thay đổi nhận thức của người trồng cà phê trong vùng. Ngày càng nhiều hộ nông dân chuyển từ sản xuất đại trà sang canh tác hữu cơ, chú trọng chất lượng và giá trị gia tăng, cùng nhau tạo nên một vùng cà phê đặc sản thực thụ.
Được biết, ngay từ năm 2018, HTX Nam Yang đã đưa sản phẩm đi tham gia các hội chợ, kết nối cung cầu, đồng thời trưng bày tại các kênh siêu thị, cửa hàng trên cả nước và quảng bá trên các kênh online.
HTX Nam Yang cũng đã vinh dự được lựa chọn là 1 trong 12 đơn vị trên cả nước được tham gia Dự án hỗ trợ truy xuất nguồn gốc và phát triển xuất khẩu. HTX đã ký hợp đồng và chính thức đưa sản phẩm tham gia Gian hàng Việt trên 3 sàn thương mại điện tử là Tiki, Sendo và Voso.
HTX cũng tích cực tham gia các hội chợ và triển lãm nông sản đặc sản trong nước và quốc tế. Những sự kiện này không chỉ giúp Fine Robusta Đăk Yang tiếp cận trực tiếp với người tiêu dùng, mà còn mở ra cơ hội kết nối với nhà phân phối, đối tác xuất khẩu và các chuỗi cà phê lớn.
Song song đó, HTX chú trọng xây dựng hình ảnh thương hiệu chuyên nghiệp, đầu tư vào bao bì, thiết kế và nhận diện sản phẩm - yếu tố được ví như “tấm danh thiếp” khi bước vào hệ thống bán lẻ hiện đại và thị trường quốc tế.
Đặc biệt, nhờ quy trình sản xuất chuẩn hóa, truy xuất nguồn gốc rõ ràng, sản phẩm Đăk Yang Fine Robusta đã chính thức mở được kênh xuất khẩu chính ngạch, thay thế cho hình thức tiểu ngạch trước đây. Sản phẩm cà phê Đăk Yang đã xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc với gần 5 tấn, dòng Fine Robusta được sơ chế theo phương pháp Natural.
Khi thương hiệu được nâng tầm, người nông dân được đồng hành, và thị trường trong - ngoài nước được kết nối, thì giá trị thực của hạt cà phê sẽ được khai phá.
Từ hành trình đưa Fine Robusta Đăk Yang đạt OCOP 5 sao quốc gia, Hợp tác xã Nông nghiệp và Dịch vụ Nam Yang (huyện Đăk Đoa, Gia Lai) đã đúc kết được những kinh nghiệm quý giá - không chỉ cho riêng mình, mà còn cho nhiều đơn vị đang muốn nâng tầm nông sản địa phương.
Trước hết, HTX xác định hướng đi khác biệt: làm nông nghiệp giá trị, không làm nông nghiệp sản lượng, tập trung vào sản phẩm hữu cơ, chế biến sâu và chất lượng cao. Cùng với đó, toàn bộ quy trình sản xuất được chuẩn hóa nghiêm ngặt.
Không chỉ dừng ở chất lượng, Nam Yang còn chú trọng xây dựng bản sắc thương hiệu. Cà phê Đak Yang Fine Robusta, mang tên gọi giàu ý nghĩa văn hóa, theo tiếng đồng bào nơi đây, Đak nghĩa là Nước, Yang nghĩa là Trời. Qua đó, thể hiện hạt cà phê được nuôi dưỡng bằng nước của thần trời. Câu chuyện “Đăk Yang - nước của thần trời” gắn với vùng đất đỏ bazan đã trở thành linh hồn của sản phẩm, giúp cà phê nơi đây mang đậm dấu ấn Tây Nguyên.
HTX cũng duy trì liên kết bền vững với nông dân, hướng dẫn canh tác hữu cơ, bao tiêu sản phẩm. Sau khi đạt sao OCOP, đơn vị chủ động xúc tiến thương mại, tham gia hội chợ, mở rộng thị trường xuất khẩu, giúp sản phẩm không chỉ “có sao” mà còn thật sự tỏa sáng trên thị trường.
Từ hành trình ấy, có thể thấy: để chạm đến sao OCOP, điều quan trọng nhất không chỉ là danh hiệu, mà là chất lượng thật, câu chuyện thật và khát vọng thật - như cách mà Nam Yang đã làm với hạt cà phê Fine Robusta Đăk Yang.
Theo Văn phòng Điều phối nông thôn mới tỉnh Gia Lai, các sản phẩm OCOP đang ngày càng đa dạng và chất lượng hơn. Các chủ thể đã đầu tư chú trọng nâng cao chất lượng cũng như mẫu mã để tiếp cận với thị trường trong và ngoài nước.
Thời gian tới, tỉnh Gia Lai sẽ tập trung hỗ trợ các chủ thể phát triển sản phẩm OCOP theo hướng có chiều sâu và chất lượng, chú trọng vào khâu đảm bảo an toàn thực phẩm và chuyển đổi số nhằm nâng cao tính bền vững cùng khả năng cạnh tranh.
Cùng với đó, để quảng bá sản phẩm đến gần hơn với người tiêu dung, tỉnh Gia Lai cũng đang xây dựng hệ thống điểm bán hàng OCOP tại các khu vực đông dân cư và các điểm phát triển du lịch.
