Sáng ngày 17/10/2025, tại tỉnh Tuyên Quang, Bộ Công Thương tổ chức Hội nghị ngành Công Thương các tỉnh, thành phố khu vực phía Bắc năm 2025. Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên chủ trì hội nghị.
Cùng tham dự Hội nghị có các đồng chí lãnh đạo Bộ Công Thương, lãnh đạo tỉnh Tuyên Quang, đại diện các Cục, Vụ, Viện và các đơn vị liên quan thuộc Bộ Công Thương, Sở Công Thương Tuyên Quang, các Sở, ngành liên quan, cùng đông đảo Sở Công Thương các tỉnh, thành phố phía Bắc.
Hội nghị nhằm tổng kết, đánh giá tình hình hoạt động của ngành trong năm 2024 và 9 tháng đầu năm 2025, đồng thời thảo luận những thách thức và định hướng phát triển trong bối cảnh mới.
Chủ động thích ứng trong bối cảnh kinh tế toàn cầu biến động
Trong năm 2024 và 9 tháng đầu năm 2025, kinh tế thế giới và trong nước đối diện với nhiều biến động phức tạp. Xung đột địa chính trị, thiên tai cùng với xu hướng bảo hộ thương mại gia tăng đã đẩy chi phí sản xuất tăng cao, tác động trực tiếp đến hoạt động xuất nhập khẩu và sản xuất công nghiệp.
Mặc dù vậy, Việt Nam tiếp tục là điểm đến đầu tư an toàn, thu hút nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài lớn, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ cao và năng lượng tái tạo. Trong nước, Chính phủ và chính quyền địa phương đã triển khai quyết liệt nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ, kịp thời tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, nhất là khối nhỏ và vừa đang đối diện với thách thức về vốn, đơn hàng và sức mua nội địa phục hồi chậm, nhờ đó giúp ổn định kinh tế vĩ mô và duy trì đà tăng trưởng.
Ngành Công Thương khu vực phía Bắc (bao gồm 15 tỉnh, thành phố) cũng không tránh khỏi ảnh hưởng tiêu cực từ sự giảm sút đơn hàng xuất khẩu ở các ngành chủ lực như dệt may, da giày, điện tử cùng với biến động giá nguyên nhiên liệu và chi phí logistics. Tuy nhiên, khu vực này đã chủ động nắm bắt cơ hội từ xu hướng dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu, tận dụng hiệu ứng tích cực của các Hiệp định Thương mại Tự do (FTA), đồng thời đẩy mạnh thương mại điện tử và chuyển đổi số.
Đáng chú ý, việc sắp xếp đơn vị hành chính theo mô hình chính quyền hai cấp đã mang lại sự quản lý ngành Công Thương tập trung, thống nhất, giảm thiểu chồng chéo nhưng cũng đặt ra yêu cầu cao hơn về nguồn nhân lực. Điều này đòi hỏi ngành phải đổi mới phương thức quản lý, tăng cường phối hợp và đẩy mạnh chuyển đổi số để thích ứng.
Sản xuất công nghiệp và thương mại duy trì đà tăng trưởng
Báo cáo tại Hội nghị cho thấy, hoạt động sản xuất công nghiệp và thương mại khu vực phía Bắc tiếp tục duy trì tốc độ tăng trưởng khá, khẳng định vai trò là động lực quan trọng đóng góp vào tăng trưởng kinh tế chung của cả nước.
Công nghiệp ghi nhận nhiều chỉ số ấn tượng:
Năm 2024, hoạt động sản xuất công nghiệp của 15 địa phương có bước tăng trưởng tích cực, với Chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) hầu hết đều tăng trưởng dương. Đặc biệt, các tỉnh Cao Bằng, Điện Biên, Lai Châu, Sơn La, Phú Thọ đạt mức tăng trưởng trên 20%. Nhiều sản phẩm công nghiệp chủ yếu duy trì đà tăng trưởng khá so với cùng kỳ như: Điện thương phẩm đạt 31.792 triệu kWh (tăng 11,9%), Chè các loại đạt 83.214 tấn (tăng 186%), Xi măng đạt 14.150.588 tấn (tăng 24,1%), Nước máy sản xuất đạt 307.973.000 mét khối (tăng 279,1%).
Trong 9 tháng đầu năm 2025, mặc dù chịu ảnh hưởng từ biến động kinh tế toàn cầu và chính sách bảo hộ thương mại, sản xuất công nghiệp khu vực vẫn giữ vai trò động lực tăng trưởng. Chỉ số sản xuất công nghiệp của các tỉnh như Hải Phòng, Phú Thọ, Hưng Yên, Ninh Bình, Lai Châu, Quảng Ninh, Bắc Ninh tăng trên 10%. Tuyên Quang, Thái Nguyên, Lào Cai, Điện Biên, Hà Nội, Lạng Sơn cũng duy trì mức tăng trưởng 6-9%, nhờ phát huy thế mạnh về chế biến, chế tạo, năng lượng và vật liệu xây dựng.
Các tỉnh có thế mạnh về công nghiệp chế biến, chế tạo như Hà Nội, Bắc Ninh, Thái Nguyên, Hải Phòng, Hưng Yên tiếp tục là hạt nhân tăng trưởng. Các khu công nghiệp, cụm công nghiệp đã thu hút nhiều dự án đầu tư trong và ngoài nước, góp phần gia tăng giá trị sản xuất và tạo việc làm.
Bên cạnh đó, các tỉnh miền núi cũng chú trọng phát triển công nghiệp khai khoáng, năng lượng, chế biến nông - lâm sản. Công tác khuyến công và hỗ trợ phát triển công nghiệp nông thôn đã giúp nhiều cơ sở sản xuất đổi mới công nghệ, nâng cao năng lực cạnh tranh.
Thương mại: Xuất nhập khẩu tăng mạnh, thị trường ổn định:
Lĩnh vực thương mại, xuất nhập khẩu ghi nhận những kết quả khả quan. Thị trường hàng hóa cơ bản ổn định, cung cầu được cân đối, không xảy ra tình trạng khan hiếm, sốt giá, nhất là đối với các mặt hàng thiết yếu. Hạ tầng thương mại tiếp tục được đầu tư, nâng cấp với nhiều siêu thị, trung tâm thương mại, chợ đầu mối được đưa vào khai thác.
Đặc biệt, hoạt động xuất nhập khẩu đạt mức tăng trưởng ấn tượng. Năm 2024, kim ngạch xuất khẩu đạt 220.855 triệu USD (tăng 15,1%), kim ngạch nhập khẩu đạt 213.388 triệu USD (tăng 18,1%).
Sang 9 tháng đầu năm 2025, đà tăng trưởng tiếp tục được củng cố. Kim ngạch xuất khẩu đạt 199.884 triệu USD (tăng 21,6%) và kim ngạch nhập khẩu đạt 198.813 triệu USD (tăng 27,3%). Các tỉnh có cửa khẩu như Lạng Sơn, Lào Cai, Quảng Ninh đã tăng cường hoạt động thương mại biên giới.
Hoạt động xúc tiến thương mại và hội nhập quốc tế cũng được đẩy mạnh, giúp nhiều sản phẩm chủ lực được quảng bá và mở rộng thị trường. Song song với đó, việc phát triển thương mại điện tử và chuyển đổi số trong lĩnh vực thương mại đã tạo động lực mới cho lưu thông hàng hóa và tiêu dùng hiện đại.
Quản lý nhà nước: Hiệu quả và đồng bộ
Các địa phương tiếp tục quan tâm triển khai các chương trình sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, phát triển năng lượng tái tạo, gắn với việc đảm bảo cung ứng điện ổn định. Công tác quản lý thị trường được tăng cường đồng bộ thông qua việc phối hợp chặt chẽ với công an, hải quan, biên phòng và chính quyền cơ sở, nhất là tại các tỉnh có cửa khẩu và địa bàn biên giới, kịp thời kiểm tra, kiểm soát và xử lý nghiêm các hành vi buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, góp phần bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và tạo môi trường kinh doanh lành mạnh.
Về cải cách hành chính, các Sở Công Thương đã đẩy mạnh cải cách thủ tục, ứng dụng dịch vụ công trực tuyến mức độ cao, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, đồng thời chú trọng ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong điều hành.
Những tồn tại, hạn chế cần tập trung tháo gỡ
Bên cạnh những kết quả tích cực, Hội nghị cũng thẳng thắn chỉ ra một số tồn tại, hạn chế cần tập trung tháo gỡ.
Về pháp luật và quản lý: Công tác triển khai các văn bản pháp luật và cơ chế, chính sách mới tại địa phương có lúc còn chậm, việc ban hành văn bản hướng dẫn cụ thể chưa kịp thời. Một số quy định còn chồng chéo, thiếu tính khả thi, gây lúng túng trong quá trình tổ chức thực hiện.
Về hạ tầng và đầu tư: Hạ tầng kỹ thuật tại nhiều cụm công nghiệp chưa đồng bộ, tỷ lệ lấp đầy còn thấp; công tác giải phóng mặt bằng gặp nhiều khó khăn. Nhiều dự án đầu tư sản xuất công nghiệp, nhất là các dự án quy mô lớn, công nghệ cao, năng lượng tái tạo triển khai chậm tiến độ.
Về thương mại và xuất khẩu: Hoạt động xúc tiến thương mại còn dàn trải, thiếu tính liên kết vùng, chưa khai thác hết thế mạnh hàng hóa đặc trưng. Xuất khẩu vẫn chủ yếu dựa vào một số mặt hàng thô, giá trị gia tăng thấp. Doanh nghiệp vừa và nhỏ còn hạn chế trong xây dựng thương hiệu, đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật quốc tế và truy xuất nguồn gốc.
Về thương mại điện tử và chuyển đổi số: Thương mại điện tử ở nhiều địa phương còn ở mức sơ khai, chưa hình thành hệ sinh thái đồng bộ. Tỷ lệ doanh nghiệp ứng dụng công nghệ thông tin trong quản trị, bán hàng và thanh toán trực tuyến còn thấp.
Về hành chính: Thủ tục hành chính ở một số lĩnh vực vẫn còn rườm rà. Công tác giải quyết hồ sơ trực tuyến mức độ cao chưa đồng đều giữa các địa phương; ứng dụng chuyển đổi số trong quản lý còn phân tán, dữ liệu chưa được kết nối và chia sẻ liên thông.
Trong khuôn khổ Hội nghị, đại diện các Sở Công Thương, các đơn vị thuộc Bộ Công Thương cùng các Tập đoàn, Tổng công ty đã tích cực trao đổi, giải đáp những vấn đề vướng mắc nhằm hỗ trợ các địa phương tháo gỡ kịp thời những khó khăn trong việc thực hiện các nhiệm vụ quản lý nhà nước về lĩnh vực Công Thương.
Hội nghị thống nhất nhận định, ngành Công Thương khu vực phía Bắc cần tiếp tục phát huy những kết quả đạt được, đổi mới tư duy, nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước, đồng thời đẩy mạnh liên kết, hợp tác vùng, tạo động lực cho phát triển ngành toàn diện, bền vững trong những năm tiếp theo, đáp ứng yêu cầu chuyển đổi xanh và chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ.
