Nhu cầu sẽ không phục hồi cho đến năm 2024
Theo đánh giá mới nhất của Công ty Cổ phần Chứng khoán VNDIRECT triển vọng ngành gỗ và sản phẩm gỗ của Việt Nam trong năm 2023 sẽ vẫn kém khả quan do nhu cầu yếu ở cả thị trường Hoa Kỳ và Liên minh châu Âu (EU). Trong năm 2022, khoảng 90% giá trị gỗ và sản phẩm gỗ của Việt Nam là đến từ các thị trường xuất khẩu, 54% từ Hoa Kỳ và tiếp theo là Trung Quốc với 13,4%.
Trong đó, kim ngạch xuất khẩu gỗ và các sản phẩm gỗ của Việt Nam sang Hoa Kỳ trong năm 2022 đạt 8,6 tỷ USD. Con số này giảm 1,3% so với năm 2021 do nhu cầu yếu trong nửa cuối năm 2022. Trong khi đó, kim ngạch xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc đạt 2,15 tỷ USD, tăng 43,8% so với cùng kỳ năm trước.
Triển vọng vĩ mô kém khả quan của Hoa Kỳ đã ảnh hưởng đến thị trường bất động sản nhà ở và hoạt động xây dựng nhà ở tại nước này. Lãi suất cho vay mua nhà của Hoa Kỳ đã đạt mức 6,1% - mức cao nhất kể từ năm 2011; trong khi đó, giá nhà trung bình tại đây tăng 10,4% so với thời điểm quý 4/2022. Điều này đã làm giảm sức mua nhà tại Hoa Kỳ; chỉ số nhu cầu nhà ở của Hoa Kỳ trong tháng 2/2023 đã giảm tới 48,1% so với cùng kỳ năm trước.
Chứng khoán VNDIRECT nhận định những yếu tố này có thể khiến các doanh nghiệp xuất khẩu đồ gỗ nội thất phụ thuộc nhiều vào thị trường Hoa Kỳ như: Công ty Cổ phần Phú Tài (PTB), Công ty Cổ phần Chế biến Gỗ Đức Thành (GDT), Công ty Cổ phần Hợp tác kinh tế và Xuất nhập khẩu Savimex (SAV) sụt giảm doanh thu xuất khẩu năm 2023 từ 10 - 15% so với năm 2022.
Hiệp hội các nhà xây dựng nhà quốc gia Hoa Kỳ dự báo doanh số bán nhà cho một hộ gia đình sẽ giảm xuống còn 744.000 căn trong năm 2023, tương ứng giảm 25,5% so với năm 2022 và có thể tăng trở lại mức 925.000 căn vào năm 2024. Bên cạnh đó, hãng tư vấn Forest Economic Advisors (Hoa Kỳ) dự báo nhu cầu về gỗ xẻ mềm ở Bắc Mỹ sẽ giảm 8,3% vào năm 2023, sau khi giảm 1,6% trong 2022 do thị trường tiêu dùng suy yếu và khả năng xảy ra suy thoái vẫn có thể xảy ra. Tuy nhiên, điều này sẽ tồn tại trong thời gian ngắn với dự báo nhu cầu tăng 7,5% trong năm 2024, đạt mức 62,5 tỷ feet gỗ xẻ mềm.
Giá ván ép trong tháng 12/2022 chỉ đạt 409 USD/tấm, giảm 14,6% so với cùng kỳ năm 2021 do nhu cầu yếu trên thị trường thế giới. Chứng khoán VNDIRECT nhận định giá ván ép - nguyên liệu đầu vào chính của ngành gỗ và sản phẩm gỗ sẽ vẫn ở mức thấp trong khoảng từ 410 - 415 USD/tấm do thị trường bất động sản còn nhiều bất ổn.
Tuy nhiên, các doanh nghiệp gỗ và sản phẩm gỗ sẽ phải giảm giá bán bình quân để thu hút nhiều khách hàng hơn. Do đó, Chứng khoán VNDIRECT dự báo biên lợi nhuận gộp của các doanh nghiệp gỗ và sản phẩm gỗ sẽ giảm nhẹ 0,6 - 1 điểm phần trăm trong năm 2023 trước khi được cải thiện vào năm 2024.
Thách thức sau khi Trung Quốc mở cửa trở lại
Chỉ số Nhà quản trị mua hàng (PMI) của Trung Quốc trong tháng 2/2023 đã tăng lên mức 52,6 điểm. Đây là lần đầu tiên hoạt động sản xuất tại nền kinh tế lớn thứ hai thế giới tăng trở lại kể từ tháng 7/2022 và là mức cao nhất trong 8 tháng trở lại đây sau khi Trung Quốc thay đổi chính sách phòng chống dịch COVID-19. Trung Quốc được kỳ vọng sẽ sớm mở cửa lại hoàn toàn nền kinh tế trong Quý 2/2023.
Mặc dù Trung Quốc là thị trường nhập khẩu gỗ và sản phẩm gỗ lớn thứ hai của Việt Nam nhưng 80% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Trung Quốc trong năm 2022 là gỗ nguyên liệu (mã HS44) với hơn 20 mặt hàng, chủ yếu là dăm gỗ. Hiện dăm gỗ xuất khẩu sang Trung Quốc chủ yếu là đến từ các doanh nghiệp nhỏ lẻ. Ngược lại, Trung Quốc là thị trường nhập khẩu gỗ chính của Việt Nam, chiếm 37% thị phần vào năm 2022.
Do đó, Chứng khoán VNDIRECT đánh giá việc Trung Quốc mở cửa trở lại sẽ giúp giảm chi phí đầu vào cho một số doanh nghiệp gỗ. Mặt khác, việc Trung Quốc mở cửa trở lại nền kinh tế có thể đặt ra nhiều thách thức cho các doanh nghiệp nội thất gỗ của Việt Nam trong năm 2023. Hiện Trung Quốc là đối thủ cạnh tranh chính của Việt Nam tại thị trường Hoa Kỳ. Hai quốc gia đang có thị phần tại Mỹ ngang nhau, ở mức 31%.
Do đó, các công ty xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ có tỷ trọng xuất khẩu sang Hoa Kỳ cao như: Công ty Cổ phần Phú Tài (PTB), Công ty Cổ phần Sản xuất và Thương mại Nam Hoa, Công ty Cổ phần Chế biến Gỗ Đức Thành (GDT) sẽ gặp khó khăn trong nửa cuối năm 2023.
