Về quy định liên quan đến việc nhập khẩu đường theo HNTQ năm 2014 được thực hiện như sau: Trên cơ sở trao đổi thống nhất từ đầu năm 2014 với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Tài chính, ngày 18 tháng 02 năm 2014, Bộ Công Thương đã ban hành Thông tư số 08/2014/TT-BCT quy định về nguyên tắc điều hành HNTQ nhập khẩu đối với mặt hàng đường, muối, trứng gia cầm năm 2014. Theo đó, lượng HNTQ đường công bố năm 2014 là 77.200 tấn. Đối tượng phân giao là thương nhận trực tiếp sử dụng đường làm nguyên liệu sản xuất và nhà máy đường sử dụng đường thô để tinh luyện. Thời điểm phân giao HNTQ nhập khẩu đường thực hiện theo đề nghị của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Căn cứ quy định này, Bộ Công Thương và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã thống nhất triển khai phân giao HNTQ đường năm 2014.
Cụ thể, thời điểm phân giao HNTQ đường vào tháng 9 năm 2014, sau khi kết thúc Vụ sản xuất đường 2013-2014 để không ảnh hưởng đến việc tiêu thụ đường trong nước.
Nguyên tắc phân giao HNTQ đường được quy định cụ thể: Lượng HNTQ phân giao cho các đối tượng trong tổng lượng HNTQ 77.200 tấn được thực hiện như sau: 40.000 tấn đường thô cho các nhà máy đường để tinh luyện; 37.200 tấn đường cho các doanh nghiệp sử dụng đường làm nguyên liệu phục vụ sản xuất chế biến thực phẩm, thuốc y tế.
Đối với 40.000 tấn đường thô cho các nhà máy đường để tinh luyện, Bộ Công Thương căn cứ đề nghị của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tại công văn số 7345/BNN-CB ngày 12 tháng 9 năm 2014 để phân giao cho các nhà máy đường theo đúng số lượng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề nghị. Đối với 37.200 tấn đường cho các doanh nghiệp phục vụ sản xuất chế biến thực phẩm (sản xuất sữa, đường, bánh kẹo, nước giải khát, thuốc y tế):
Nguyên tắc và tiêu chí phân giao đường được thực hiện minh bạch, rõ ràng phù hợp với cam kết khi phân giao HNTQ trong WTO, cụ thể căn cứ theo nhu cầu sử dụng đường; năng lực sản xuất và kết quả thực hiện nhập khẩu năm trước của doanh nghiệp.
Bộ Công Thương cho biết thêm, ngày 03 tháng 11 năm 2014, Bộ Công Thương đã tổ chức cuộc họp mời đại diện Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Hiệp hội Mía đường Việt Nam để giải thích cụ thể về các nội dung cam kết nhập khẩu đường của Việt Nam trong WTO và ASEAN. Bộ Công Thương sẽ phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tiếp tục nghiên cứu để xây dựng cơ chế điều hành nhập khẩu đường nhằm phù hợp với tình hình thực tế sản xuất trong nước và bảo đảm tuân thủ cam kết của Việt Nam khi gia nhập WTO.
Về cam kết nhập khẩu đường của Việt Nam trong WTO
Theo Biểu cam kết hàng hóa trong WTO, “Đấu thầu HNTQ là trái với một số quy định của WTO bao gồm các Điều II, X, XI của GATT 1994 và Điều 4 của Hiệp định Nông nghiệp vì cam kết về thuế trong HNTQ có thể bị vi phạm khi thu các khoản bổ sung khác, giá đấu thầu có thể là giá tối thiểu mà người mua hàng nhập khẩu phải trả, các tiêu chuẩn cần thiết về minh bạch hóa và khả năng có thể dự đoán đối với các điều kiện nhập khẩu sẽ không được đáp ứng và bất kỳ giá khởi điểm nào cũng có thể trở thành giá nhập khẩu tối thiểu”.
Ngoài ra, theo Biểu cam kết hàng hóa của Việt Nam, phương thức quản lý theo HNTQ với mặt hàng đường là phân bổ cho đối tượng sử dụng cuối cùng của hàng hóa. Các tiêu chí có thể xem xét khi được phân bổ hạn ngạch như kết quả nhập khẩu trong quá khứ, năng lực sản xuất và phân bổ cho các nhà nhập khẩu mới.
Trong Biểu cam kết hàng hóa này, mặt hàng đường không cam kết sử dụng phương thức đấu thầu trong phân giao HNTQ nhập khẩu.
