Những điểm mới trong hệ thống GSP mới của EU

Theo quy chế mới này, sự ưu tiên sẽ chỉ tập trung cho những quốc gia thực sự có nhu cầu nhất; bổ sung các ưu đãi, khuyến khích các quốc gia khác đăng ký thực hiện nhưng cũng tăng thêm tiêu chí hết điều kiện hưởng ưu đãi và hướng tới mục tiêu thúc đẩy các nguyên tắc cốt lõi của phát triển bền vững; tăng cường tính minh bạch và khả năng dự đoán kinh tế; tăng cường vai trò của Nghị viện châu Âu. Theo GSP mới, 33 nước và vùng lãnh thổ đã vượt ngưỡng thu nhập trung bình thấp và không cần đến GSP nữa, hay 34 đối tác đã được hưởng ưu đãi thông qua các kênh khác và 20 đối tác có thu nhập cao hoặc trên mức trung bình... không được hưởng ưu đãi GSP của EU nữa.

Các mức thuế hải quan của sản phẩm “không nhạy cảm” sẽ tiếp tục được miễn, trong khi các mức thuế đối với mặt hàng “nhạy cảm” sẽ được giảm, có tính đến tình hình sản xuất mặt hàng tương tự tại EU. Thuế nhập khẩu vào EU đối với sản phẩm nhạy cảm tính theo trị giá (ad valorem) được giảm đồng loạt 3,5% từ mức thuế tối - huệ - quốc (MFN). Riêng thuế nhập khẩu đối với hàng dệt may có thể giảm 20%, đặc biệt có thể được giảm 30%.

Những điểm mới trong hệ thống GSP mới của EU:

(1) Một số nước đang phát triển đã nổi lên có tiềm lực cạnh tranh phạm vi toàn cầu. Nếu vẫn được hưởng GSP các nước này càng có khả năng cạnh tranh mạnh hơn và lấn chiếm thị phần xuất khẩu của các nước kém phát triển và các nước nghèo. Vì vậy, GSP cần tập trung cho các nước có nhu cầu: đó là các nước có thu nhập thấp và trung bình thấp.

(2) Tiếp tục thúc đẩy “phát triển bền vững và quản trị tốt” qua việc cấp thêm ưu đãi (Nhóm GSP+) để khuyến khích xuất khẩu, do các nước này đã phê chuẩn và thực thi các công ước quốc tế về nhân quyền, quyền lao động, bảo vệ môi trường và quản trị tốt.

(3) Tăng cường sự ổn định và bền vững của luật pháp tại các nước đang phát triển.

Các nước được hưởng GSP mới của EU gồm:

(1) Nhóm EBA (49 nước): (duty-free quota-free access except for arms).

Là các nước kém phát triển (LDC): Angola, Benin, Burkina Faso, Burundi, Central African Republic, Chad, Comoros, CH Congo, Djibouti, Equatorial Guinea, Eritrea, Ethiopia, Gambia, Guinea, Guinea-Bissau, Lesotho, Liberia, Madagascar, Malawi, Mali, Mauritania, Mozambique, Niger, Rwanda, Sao Tome and Principe, Senega, Sierra Leone, Somalia, South Sudan, Sudan, Tanzania, Togo, Uganda, Zambia, Afghanistan, Bangladesh, Bhutan, Cambodia, Lao PDR, Myanmar/ Burma, Nepal, Timor-Leste, Yemen, Kiribati, Samoa, Solomon Islands, Tuvalu, Vanuatu, Haiti.

Nhóm Standard GSP (41 nước): Armenia, Azerbaijan*, Bolivia, China (people's Republic of), Cape Verde, Colombia, Congo (Republic of) Cook Islands, Costa Rica, Ecuador, Georgia, Guatemala, Honduras, India, Indonesia, Iran (Islamic Republic of)*, Iraq, Kyrghistan, Maldives (see the note on Maldives under the EBA point above), Marshall (islands), Micronesia (federate States of), Mongolia, Nauru, Nicaragua, Nigeria, Niue, Pakistan, Panama, Paraguay, Peru, the Philippines, El Salvador, Sri Lanka, Syrian (Arab Republic), Tajikistan, Thailand, Tonga, Turkmenistan, the Ukraine, Uzbekistan, Vietnam.