Hôm nay, cầm trên tay danh sách 100 sản phẩm được bình chọn trong Chương trình bình chọn và tôn vinh sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp quốc gia năm 2015, tôi lại thấy món muối chanh ớt DASAVI!
Mỗi sản phẩm, một câu chuyện
Câu chuyện về sự ra đời
của muối chanh ớt DASAVI của Công ty TNHH MTV Sản xuất - Thương mại & Dịch
Trần Gia chỉ là một trong vô vàn những câu chuyện về hàng ngàn, hàng vạn sản phẩm
công nghiệp nông thôn tiêu biểu của Việt Nam, đã vượt ra khỏi khuôn khổ nhỏ hẹp
của một huyện, một xã hẻo lảnh, bé nhỏ nào đó, bước ra với những thành công lớn
hơn, được người tiêu dùng khắp nơi đón nhận và nhờ vậy đã có đóng góp tích cực
cho sự phát triển của kinh tế nông nghiệp thôn. Nếu như ông Trần Đăng Khoa trải
qua nhiều lần thất bại với rất nhiều ý tưởng kinh doanh để cuối cùng thành công
với muối chanh ớt thương hiệu DASAVI, được công nhận là sản phẩm công nghiệp
nông thôn tiêu biểu cấp khu vực miền Trung - Tây Nguyên, thì tương tự như vậy
là những lão nông như ông Lưu Văn Khoa (thị trấn Diên Khánh, Khánh Hòa) sáng tạo
ra dàn cày 7 chảo phục vụ ngành nông nghiệp, anh Nguyễn Hải Triều - Công ty
TNHH Thương mại - Dịch vụ sản xuất Hải Lan (TT. Đập Đá, TX. An Nhơn, Bình Định)
thiết kế chế tạo máy làm nhang tự động… Tất cả đều biểu trưng cho trí tuệ của
người nông dân Việt Nam hay lam hay làm, thông minh, nhiều sáng tạo và kiên
trì, vượt khó. Họ, mỗi người một con đường đi đến thành công, song tất đều có
chung một điểm xuất phát là người con đẻ của làng quê nông thôn Việt.
Kẹo cu đơ Phong Nga ở Hà Tĩnh là một ví dụ điển hình. Món ăn này đã ra đời từ rất lâu nhưng đến tận khi anh Nguyễn Văn Phong “thổi hồn” vào nó với tất cả sự đầu tư, nghiên cứu để nâng món ăn bình dân lên tầm đặc sản tiêu biểu cho Hà Tĩnh thì kẹo cu đơ mới được cả nước biết đến và thậm chí, người nước ngoài cũng rất thích thú. Ăn kẹo cu đơ, ngắm dàn máy móc tự chế của cơ sở sản xuất kẹo cu đơ Phong Nga mới thấy câu thơ “Chè xanh thêm chút gừng cay - Cu đơ Hà Tĩnh làm say lòng nguời” thật là đúng, là trúng lòng thực khách.
Đam mê cơ khí từ nhỏ,
ông Lưu Văn Khoa, thị trấn Diên Khánh, Khánh Hòa không chỉ sống được bằng nghề
mà còn vinh dự nhận giải thưởng Sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu khu vực
miền Trung - Tây Nguyên 2014 cho sáng kiến cải tiến kỹ thuật dàn cày 7 chảo. Tại
cơ sở cơ khí nông nghiệp của mình, ông thấy nhiều nông dân đem khung dàn cày 7
chảo tới sửa chữa và cho biết những dàn cày này chỉ cày được 1 mùa đã hư hỏng.
Qua nghiên cứu và kiểm tra thực tế, ông Khoa nắm được điểm yếu của khung dàn
cày nhập khẩu này. Dàn cày có 1 bánh lái, 1 trục chỉ, 1 khung lắp ráp 7 chảo
cày có xuất xứ từ những nước nông nghiệp phát triển với các cánh đồng sản xuất
được cải tạo đất chuyên làm nông nghiệp. Có thể nó là “thiện chiến” trên những
cánh đồng đó, song với vùng đất đồi núi cao nguyên như Việt Nam, cỗ máy sắt này
đã bộc lộ nhiều điểm chưa phù hợp. Từ ý tưởng cải tạo dàn cày 7 chảo, ông Khoa
đã cho công nhân của mình đi cày ngoài đồng để nắm được đặc điểm thổ nhưỡng thực
tế… Về xưởng, ông cùng công nhân mày mò nghiên cứu về góc độ dàn cày, khung
cày, bánh lái trục chỉ… Với dàn cày cải tiến này, ông Khoa đã khắc phục được những
nhược điểm, đồng thời, tất cả những ưu việt của cỗ máy đã được phát huy tối đa,
tuổi thọ của dàn cày được lâu hơn rất nhiều. Nhìn cỗ máy sắt với 7 cái chảo thần
kỳ chạy đi chạy lại thoăn thoắt trên cánh đồng để lại đằng sau mình những vệt
dài đất đã bở tung, ai cũng thấy náo nức, rộn ràng về một mùa bội thu…
Nâng tầm, đi xa và cùng kết nối
Để tôn vinh những con người bình thường, giản dị song công việc họ làm, thành tích họ đạt được đã mang lại những giá trị vô cùng lớn về kinh tế cho không chỉ họ mà còn cho địa phương, mang đến công ăn việc làm cho biết bao nhiêu người lao động, đồng thời, tạo dựng một hình ảnh đẹp về người lao động ở nông thôn, với bàn tay và khối óc đã tạo nên những sản phẩm ích lợi cho xã hội… là việc làm cả xã hội đang hướng tới. Đã có nhiều người được phong tặng nghệ nhân. Đã có vô vàn sản phẩm vượt qua lũy tre làng để đến với người tiêu dùng khắp nước. Tự họ, tự những sản phẩm này đã tìm thấy cho mình một đời sống riêng, những thị trường riêng. Đến năm 2010, cuộc bình chọn sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu lần đầu tiên được tiến hành, những nhân tố điển hình tích cực cho cộng đồng những nhà sáng chế, doanh nghiệp, cơ sở sản xuất “chân đất” mới chính thức được vinh danh. Chính tại những cuộc bình chọn này, những tác giả và tác phẩm bước ra từ làng quê mới có một ngày hội chính thức. Những DASAVI, chè Ô Long, chiếu cói gấp Xuân Hòa, Bánh cáy Dân Liên, chè nõn Trại Cài Nguyên Việt… đã có thêm một chứng chỉ nữa của cộng đồng.
Tôn vinh sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu là tạo động lực thúc đẩy kinh tế nông thôn phát triển. Ngoài ra, việc tôn vinh các sản phẩm này còn mang một ý nghĩa lớn hơn, đó là thay cho cộng đồng nói lời tri ân, ngợi khen và vinh danh những người, những đại diện đã có đóng góp tích cực làm giàu mạnh địa phương, quê hương, đất nước. Đó cũng chính là lý do mà năm 2010, Bộ Công Thương đã ban hành Thông tư 35/2010/TT-BCT quy định về bình chọn sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu để rồi sau đó, ngày 28/8/2014, đã ban hành Thông tư số 26/2014/TT-BCT quy định về tổ chức bình chọn sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu thay thế Thông tư số 35. Từ đó trở đi, cứ 2 năm một lần, việc bình chọn sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu lại được diễn ra và lần lượt bình chọn theo 4 cấp, từ cấp huyện, cấp tỉnh, cấp khu vực đến cấp quốc gia. Cục Công nghiệp địa phương, cơ quan tham mưu của Bộ Công Thương chịu trách nhiệm tổ chức bình chọn và tôn vinh sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu các cấp thông qua mạng lưới là các sở công thương các tỉnh, thành phố.
Năm 2015 là năm đầu tiên việc bình chọn sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu được diễn ra ở tầm cỡ quốc gia. Sau khi thực hiện tổ chức bình chọn, Ban giám khảo đã tìm ra được 100 sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu xứng đáng đại diện cho hàng trăm, hàng ngàn sản phẩm công nghiệp nông thôn của đất nước ta - một đất nước mà cơ cấu nông nghiệp chiếm tới 70% và có tới vài nghìn làng nghề. Chính vì vậy việc được lọt vào danh sách 100 sản phẩm “cốt cán” này là một điều không dễ. 100 sản phẩm được vinh danh cũng chính là động thái cổ vũ, khích lệ cho tất cả những sản phẩm còn lại để họ tiếp tục bước đi mạnh dạn, tự tin trên con đường sở trường của họ với sự hỗ trợ, khích lệ của cả cộng đồng.
Ông Đinh Xuân Mộc - Giám đốc Công ty TNHH Cơ khí Đình Mộc:
Tôi thấy tự hào vô cùng
Được tin sản phẩm cơ khí máy phay mộng đa năng 5 động cơ của Công ty lọt vào danh sách 100 sản phẩm được bình chọn sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp quốc gia 2015, tôi thấy tự hào vô cùng.
Đối với doanh nghiệp chúng tôi, việc được là sản phẩm tiêu biểu cũng không nằm ngoài mục tiêu phấn đấu của doanh nghiệp. Ra đời từ năm 2005, với số lượng cán bộ công nhân viên làm việc thường xuyên là 160 người, chúng tôi luôn tìm hiểu thị trường và đã chọn cho mình một dòng sản phẩm để đầu tư nghiên cứu, chế tạo ra những máy phay mộng đa năng ưu việt nhất. Vì vậy năm 2014, sản phẩm máy phay mộng đa năng 5 động cơ của Đình Mộc được bình chọn sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp khu vực. Trước đó, sản phẩm còn đạt giải nhì trong Cuộc thi sáng tạo kỹ thuật tỉnh Nam Định lần thứ IV.
Không chỉ với Đình Mộc, tôi cho rằng các doanh nghiệp nhỏ như chúng tôi còn gặp rất nhiều khó khăn, do vậy, qua cuộc bình chọn này, chúng tôi rất mong nhận được sự hỗ trợ, tạo điều kiện hơn nữa, đặc biệt là việc có thêm được mặt bằng, mở rộng sản xuất đáp ứng nhu cầu thị trường được tốt hơn.
Ông Nguyễn Văn Ba - Chủ nhiệm HTX Miến dong Việt Cường:
Cuộc bình chọn đã tạo ra những động lực mới
Đây là lần đầu tiên Bộ Công Thương tổ chức bình chọn sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp quốc gia, với vai trò là người đại diện cho sản phẩm được bình chọn, tôi thấy hết sức vui mừng và phấn khởi. Đây chính là một hành động thể hiện sự ghi nhận của xã hội đối với những sản phẩm nhỏ bé, giản dị của làng quê Việt Nam, đồng thời cũng là sự ghi nhận của xã hội với chúng tôi, những người làm ra sản phẩm đó. Được bình chọn như thế này, chúng tôi tự thấy vừa là cơ hội để tiến xa hơn song cũng thấy trách nhiệm phải làm tốt hơn nữa, đóng góp nhiều hơn nữa cho quê hương, làng xóm.
Nói tới sự tiêu biểu có nghĩa là nó phải đặc biệt, lọt vào danh sách được bình chọn là tiêu biểu phải là các sản phẩm đặc trưng, tính ưu việt phải hơn hẳn những sản phẩm khác, nhất là khi nâng cuộc bình chọn lên tầm quốc gia.
Để những cuộc bình chọn này được nhân rộng hơn, tạo ra thành một động lực mạnh hơn, tôi cũng đề xuất Nhà nước có những chính sách xúc tiến thương mại tốt hơn cho các sản phẩm công nghiệp nông thôn được phát triển mạnh hơn, không chỉ trong nước mà còn hướng ra nước ngoài.
