Prodigiosin - sắc tố màu đỏ (PG) là một trong những hoạt chất có hoạt tính sinh học quý như kháng viêm, kháng khuẩn, kháng nấm..., đặc biệt là khả năng ức chế miễn dịch, kháng ung thư trên nhiều dòng tế bào ung thư kháng thuốc.
Tại Việt Nam, nghiên cứu về prodigiosin từ vi khuẩn tái tổ hợp và ứng dụng sản xuất thực phẩm chức năng vẫn còn hạn chế.
Xuất phát từ thực tế đó, năm 2017, Bộ Công Thương đã giao Học viện Quân Y thực hiện đề tài “Nghiên cứu công nghệ sản xuất prodigiosin từ vi khuẩn tái tổ hợp ứng dụng trong công nghiệp thực phẩm”. Đề tài do Thiếu tá TS. Đỗ Minh Trung – Học viện Quân Y làm chủ nhiệm, thuộc Đề án Phát triển và ứng dụng công nghệ sinh học trong lĩnh vực công nghiệp chế biến đến năm 2020.
Bộ Công Thương tổ chức nghiệm thu đề tài với sự tham dự của đại diện Vụ Khoa học và Công nghệ, các thành viên Hội đồng nghiệm thu. GS.TS Nguyễn Văn Cách làm Chủ tịch Hội đồng.
Thay mặt nhóm nghiên cứu, Thiếu tá TS. Đỗ Minh Trung – Chủ nhiệm đề tài đã trình bày báo cáo tóm tắt kết quả của đề tài tại buổi nghiệm thu.
Prodigiosin có tác động tới sự thúc đẩy quá trình apoptosis (quá trình tự chết của tế bào nhằm loại bỏ những tế bào không cần khỏi mô, cơ quan mà không làm ảnh hưởng tới tế bào lân cận) của một loạt dòng tế bào ung thư. Đây được xem như là một hướng đi mới trong điều trị ung thư.
Theo Thiếu tá TS. Đỗ Minh Trung, Nhóm nghiên cứu đã sử dụng 14 chủng vi khuẩn S.marcescens đã được phân lập từ mẫu đất ở Việt Nam làm đối tượng để tuyển chọn chủng sinh tổng hợp prodiogiosin và phục vụ cho tách dòng và biểu hiện gen mã hóa enzyme chìa khóa hoặc yếu tố phiên bản mã tham gia vào con đường sinh tổng hợp prodigiosin.
Nhóm nghiên cứu cũng đã hoàn thiện quy trình công nghệ và mô hình thiết bị thu chế phẩm prodigiosin. Với sự phối hợp của Viện Công nghệ sinh học (Viện Hàn lâm và Khoa học công nghệ Việt Nam) và Viện Nghiên cứu hệ Gen, nhóm nghiên cứu Học viện Quân Y tiến hành sản xuất sản phẩm thực phẩm chức năng dạng viên nang và nước uống dinh dưỡng có chứa prodigiosin.
“Từ chế phẩm prodigiosin thu được, chúng tôi đã sản xuất hàng chục ngàn viên nang Prodigiosin (hàm lượng 50 µg/viên) và hàng ngàn chai nước Prosin (hàm lượng 100 µg/chai 50ml). Sản phẩm viên nang Prodigiosin chứa bột thuốc khô tơi, đồng đều, màu hồng, không có hiện tượng hút ẩm, không bị mềm và biến màu, không nhiễm nấm mốc. Trong khi đó, sản phẩm nước uống dinh dưỡng có chứa prodigiosin (Nước uống Prosin) dạng lỏng, không có các tiểu phân nhìn thấy được, có màu hồng đậm, mùi thơm nhẹ, vị ngọt nhẹ, không nhiễm nấm mốc. Cả hai sản phẩm này đều đạt các yêu cầu quy định về an toàn thực phẩm và tiêu chuẩn chất lượng ”, Chủ nhiệm đề tài Đỗ Minh Trung cho biết.
Được biết, hiện tại, Trung tâm Nghiên cứu ứng dụng sản xuất thực phẩm chức năng của Học viện Quân Y vẫn đang sản xuất các loại sản phẩm chức năng này. Các sản phẩm hiện cũng đã có thị trường tiêu thụ.
“Hiện nay, trên thị trường chưa có một sản phẩm prodigiosin nào tương tự như sản phẩm của đề tài sản xuất ra. Đồng thời, với lợi thế về chủng giống tạo được, nguồn nguyên liệu ổn định, sẵn có, cùng với chiến lược giới thiệu sản phẩm nhất quán như tham gia các hội chợ thương mại và các giải thưởng lớn trong nước, giới thiệu sản phẩm tại các hội nghị về y dược, đặc biệt là qua các kênh phân phối sẵn có đến người tiêu dùng, chúng tôi hy vọng rằng sản phẩm có chứa prodigiosin của đề tài khi được thương mại hóa sẽ có chỗ đứng nhất định trên thị trường”, Thiếu tá TS. Đỗ Minh Trung nhấn mạnh.
Kết luận tại buổi nghiệm thu, các thành viên Hội đồng đều đánh giá đây là một đề tài khó, khối lượng công việc thực hiện khá nhiều nhưng nhóm thực hiện đề tài đã cố gắng, nỗ lực để hoàn thành đúng tiến độ. Việc sản xuất được prodigiosin tại Việt Nam sẽ giúp người dân Việt Nam có cơ hội tiếp cận với nguồn dược phẩm quý, giá rẻ. Bên cạnh đó, Hội đồng nghiệm thu cũng đề nghị nhóm thực hiện cần bổ sung hồ sơ (tài liệu minh chứng), chỉnh sửa các báo cáo cho thống nhất, đồng bộ, theo các góp ý của thành viên Hội đồng.
