Dư thừa nguồn cung bông đã khiến gia tăng rủi ro giá bông rơi vào tình trạng xuống giá. Việc thu mua bông thiếu minh bạch của Trung Quốc đang khiến nhiều chuyên gia và thị trường bông quốc tế nghi ngại.
Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) ước tính, lượng bông dự trữ của Trung Quốc đến ngày 31/7/2013 sẽ đạt 12,7 triệu tấn; chiếm 62% tổng lượng bông dự trữ toàn cầu. Tập đoàn tài chính Macquarie Group Ltd. cho biết, Chính phủ Trung Quốc có thể sẽ chấm dứt chương trình mua dự trữ trong niên vụ tới.
Trong bối cảnh nông dân tại Mỹ và Brazil thu hẹp sản lượng bông xuống do giá bông lao dốc khỏi mức cao kỷ lục 2,197 USD/pound vào năm 2011, thì nông dân tại Trung Quốc lại gia tăng sản xuất do Chính phủ Trung Quốc tiến hành thu mua bông nhiều hơn mức sản xuất. Chính phủ Trung Quốc đã mua vào một lượng bông tương đương 85% sản lượng bông nội địa Trung Quốc trong năm 2012 và sẽ nhập khẩu gần 2 triệu tấn trong mùa này – theo USDA.
Trong tháng 6/2013, Hội đồng dệt và may mặc quốc gia Trung Quốc (CTEI) cho biết Chính phủ Trung Quốc có thể thay đổi chính sách mua dự trữ trong năm 2014 nhằm hỗ trợ trực tiếp cho nông dân thay vì mua bông. Hiện Chính phủ Trung Quốc trả cho nông dân trồng bông 20.400 NDT/tấn bông, tương đương 1,52 USD/pound hay gần gấp đôi mức giá tương lai trên sàn ICE Futures U.S.
Ông Kona Hauqe, chuyên gia phân tích tại chi nhánh London thuộc tập đoàn Macquarie cho biết, Trung Quốc có thể hủy bỏ chương trình trợ giá bông cho nông dân vào năm 2014 – 2015. Ông Aakashi Doshi, chuyên gia phân tích tại tập đoàn tài chính Mỹ Citigroup Inc. nhận định, chương trình trợ giá bông và diễn biến nhập khẩu bông của Trung Quốc là những yếu tố “quan trọng nhất” trên thị trường bông quốc tế.
Minh bạch
“Chương trình trợ giá bông của Trung Quốc hiện không khả thi về mặt kinh tế” theo nhận xét của ông John Flanagan, chủ tịch công ty dịch vụ tài chính Flanagan Trading Corp (Mỹ). Ông John Flanagan cũng cho biết thêm: “Họ (Trung Quốc) hiện đang có rất nhiều bông, và việc dự trữ được thực hiện với mục đích không rõ ràng. Chỉ cần trợ cấp trực tiếp cho nông dân là Chính phủ Trung Quốc cũng đã đạt được mục đích”.
Tại một cuộc họp được tổ chức ở Anh vào ngày 24/10, ông Gao Fang, tổng bí thư Hiệp hội bông Trung Quốc, cho biết Trung Quốc có thể bắt đầu bán bông dự trữ vào cuối năm nay hoặc vào năm 2014 mà không đưa ra những con số cụ thể. Theo hãng nghiên cứu và phân tích thông tin ngành bông Cotlook Ltd (Anh), đã có 4,2 triệu tấn bông được Trung Quốc bán ra từ kho dự trữ trong mùa vụ kết thúc vào ngày 31/7.
Ông Antonia Esteve, giám đốc điều hành bộ phận bông tại tập đoàn kinh doanh hàng hóa Thụy Sĩ Ecom Agroindustrial Corp. Ltd nhận định, việc Trung Quốc thay đổi chính sách dự trữ không đồng nghĩa với việc bông sẽ được bán tháo. Ông Esteve kỳ vọng việc bán bông của Trung Quốc sẽ diễn ra một cách “trật tự” đối với thị trường.
Dư thừa nguồn cung bông
Theo USDA, việc Trung Quốc bán bông dự trữ diễn ra trong bối cảnh nguồn cung bông toàn cầu giảm 3% xuống còn 117,42 triệu kiện (25,58 triệu tấn) trong mùa vụ này. USDA dự báo nhu cầu sử dụng bông sẽ tăng 2,1% lên mức 108,7 triệu kiện.
USDA ước tính, sản lượng bông tại Mỹ - quốc gia xuất khẩu bông lớn nhát thế giới – sẽ giảm 26% xuống mức thấp nhất trong vòng 4 năm, đạt 2,81 triệu tấn do tình trạng hạn hán diễn ra tại một số khu vực của Mỹ và nông dân giảm diện tích trồng bông. Nông dân trồng bông tại Trung Quốc cũng đang bắt đầu giảm sản lượng xuống, sản lượng bông dự kiến giảm 5,7% xuống còn 7,19 triệu tấn trong mùa vụ này.
Lượng bông dự trữ toàn cầu sẽ tăng thêm 10% lên mức 20,64 triệu tấn tính đến mùa vụ kết thúc vào tháng 7, đủ để đáp ứng nhu cầu bông toàn cầu trong vòng 10 tháng – theo USDA.
Thay đổi chính sách bông của Trung Quốc
Hiện có một số dấu hiệu cho thấy Trung Quốc có thể đang thay đổi chính sách bông của mình. Ông John Payne, chiến lược gia thị trường và nhà môi giới hàng hóa cấp cao tại hãng môi giới Daniels Trading (Mỹ) cho biết, các nhà quản lý chương trình mua bông dự trữ của Trung Quốc đang thu mua bông với mức độ chậm hơn và tỏ ra kén chọn hơn trong việc chọn mua bông, dấu hiệu cho thấy Chính phủ Trung Quốc đang muốn giảm lượng dự trữ xuống.
Theo số liệu từ Cotlook, chương trình mua bông của Chính phủ Trung Quốc trong mùa này bắt đầu từ ngày 9/9 và tính đến ngày 31/10, lượng bông được mua vào mới đạt 1,08 triệu tấn, thấp hơn 1/3 mức năm ngoái.
Ông Terry Townsend thuộc ICAC cho biết, bông vốn chiếm tới 31% lượng sợi được tiêu thu trên toàn cầu và có thể sẽ giảm xuống còn 27% cho đến năm 2025 do thị trường quần áo ưa dùng các nguyên liệu giá rẻ hơn, bao gồm sợi polyester (vải nhân tạo).
“Có rất nhiều tin đồn xung quanh việc Trung Quốc thay đổi chính sách bông nhưng tôi không nghĩ việc thực hiện điều này sẽ gặp khó khăn. Đầu tiên, Trung Quốc sẽ dừng mua bông dự trữ và họ có lẽ đang trong quá trình thực hiện điều này. Bước thứ hai là giảm lượng bông dự trữ xuống.”, theo ông Jean – Marc Derossis, giám đốc điều hành tại công ty kinh doanh bông Plexus Cotton Ltd.
Dự báo giá bông
Giá bông trên sàn giao dịch ICE Futures U.S tại New York đã giảm 18% kể từ khi đóng cửa đạt mức cao nhất trong vòng 16 tháng với mức 93,32 cents/pound (0,454 kg) vào ngày 16/8/2013 trong bối cảnh các nhà đầu tư và thương nhân trên thị trường bông lo ngại việc Trung Quốc giải phóng lượng bông dự trữ khổng lồ của mình có thể nhanh chóng khiến giá bông trên thị trường toàn cầu lao dốc. Ngoài ra việc dư thừa nguồn cung cũng tạo áp lự giảm đối với giá bông.
Ông John Payne dự báo giá bông sẽ giảm xuống dưới mức 70 cents/pound trước khi năm nay kết thúc. Ông Kona Haque, chiến lược gia hàng hóa tại chi nhánh London tập đoàn Macquarie, dự báo giá bông sẽ dao động trong khoảng 85 cents – 93 cents/pound trong năm 2014; việc Trung Quốc nhập khẩu bông cũng chậm lại.
Theo Tổng cục hải quan Trung Quốc, trong 9 tháng đầu năm nay, Trung Quốc đã nhập khẩu 3,23 triệu tấn bông; giảm 20% so với cùng kỳ năm ngoái. Các nhà đầu tư cho biết báo cáo về mùa vụ hàng tháng của USDA trong thứ sáu tới đây sẽ đóng vai trò quyết định đối với giá bông trên thị trường. Giá bông sẽ giảm xuống nếu USDA hạ thấp đánh giá mức tiêu thụ bông của Trung Quốc, hoặc tăng nếu dự báo sản lượng bông tại Mỹ giảm.
Theo khảo sát của hãng tin Bloomberg đối với 12 chuyên gia phân tích, giá bông dự kiến sẽ giảm 10% xuống còn 69,5 cents/pound trong năm 2013.
