Bảo vệ thương hiệu theo luật pháp ở Trung Quốc

Th­¬ng hiÖu kh«ng chØ lµ nhu cÇu s¸ng lËp, mµ cßn cã nhu cÇu ph¶i b¶o vÖ. §èi víi doanh nghiÖp, s¸ng t¹o th­¬ng hiÖu lµ ®Ó tranh giµnh thÞ tr­êng, cßn b¶o vÖ th­¬ng hiÖu lµ b¶o vÖ thÞ tr­êng ®· chiÕm lÜnh ®­îc. Doanh nghiÖp kh«ng chó ý b¶o vÖ th­¬ng hiÖu, sÏ g©y trë ng¹i cho sù tr­ëng thµnh cña th­¬ng hiÖu, thËm chÝ trë ng¹i lín cho th­¬ng hiÖu x©m nhËp thÞ tr­êng thÕ giíi. Ngµy nay, viÖc thùc hiÖn luËt ph¸p b¶o vÖ quyÒn lîi th­¬ng hiÖu cã ý nghÜa cùc kú quan träng ®èi víi doanh nghiÖp. D­íi ®©y chóng t«i xin giíi thiÖu mét sè ph­¬ng ph¸p c¬ b¶n b¶o vÖ th­¬ng hiÖu theo luËt ph¸p cña Trung Quèc.

§¨ng ký th­¬ng hiÖu trong vµ ngoµi n­íc.
ý nghÜa luËt ph¸p cña th­¬ng hiÖu lµ sù tËp trung søc hót nhÊt ®Þnh vµ gi¸ trÞ sö dông. LuËt ph¸p th­¬ng hiÖu qui ®Þnh, th­¬ng hiÖu ®· qua xÐt duyÖt ë C¬ quan th­¬ng hiÖu lµ ®¨ng ký th­¬ng hiÖu, ng­êi ®¨ng ký th­¬ng hiÖu ®­îc h­ëng c¸c quyÒn lîi chuyªn dïng cña th­¬ng hiÖu vµ ®­îc luËt ph¸p b¶o hé. LuËt ph¸p th­¬ng hiÖu cßn qui ®Þnh, doanh nghiÖp cã nhu cÇu ®­îc quyÒn lîi chuyªn dïng th­¬ng hiÖu, ph¶i lµm ®¬n ®¨ng ký th­¬ng hiÖu göi ®Õn C¬ quan th­¬ng hiÖu. V× vËy, h­íng quan träng nhÊt ®Ó b¶o vÖ th­¬ng hiÖu theo luËt ph¸p lµ ph¶i ®¨ng ký th­¬ng hiÖu.
§¨ng ký kÞp thêi th­¬ng hiÖu ®· hÕt thêi h¹n cã hiÖu lùc.
LuËt th­¬ng hiÖu cña Trung Quèc qui ®Þnh “thêi gian cã hiÖu lùc cña th­¬ng hiÖu lµ 10 n¨m”. Khi th­¬ng hiÖu hÕt thêi h¹n cã hiÖu lùc, nÕu doanh nghiÖp muèn tiÕp tôc sö dông, th× ph¶i lµm ®¬n ®¨ng ký, xin gia h¹n tiÕp tr­íc thêi gian th­¬ng hiÖu hÕt h¹n ®¨ng ký lÇn ®Çu 6 th¸ng, trong thêi gian ®ã, nÕu doanh nghiÖp ch­a göi ®¬n xin kÐo dµi viÖc sö dông th­¬ng hiÖu, th× ®­îc gia h¹n thªm 6 th¸ng n÷a. HÕt thêi gian gia h¹n mµ doanh nghiÖp vÉn kh«ng göi ®¬n, th× sÏ xãa sæ ®¨ng ký th­¬ng hiÖu. VÝ dô, doanh nghiÖp Trung D­îc Mét ë Tr­êng Sa (Trung Quèc) b¾t ®Çu sö dông th­¬ng hiÖu “Cöu Chi §­êng” tõ n¨m 1956, ®Õn n¨m 1982, th­¬ng hiÖu nµy ®· hÕt h¹n ®¨ng ký. Do doanh nghiÖp kh«ng tiÕp tôc ®¨ng ký gia h¹n viÖc sö dông th­¬ng hiÖu, nªn bÞ ng­êi kh¸c t­íc quyÒn sö dông. 
Sö dông chÝnh x¸c th­¬ng hiÖu ®· ®¨ng ký.
Sau khi ®· hoµn thµnh thñ tôc ®¨ng ký th­¬ng hiÖu, míi chØ lµ cã ®­îc quyÒn sö dông th­¬ng hiÖu vÒ mÆt ph¸p luËt, cßn b¶o vÖ quyÒn th­¬ng hiÖu l¹i do sö dông chÝnh x¸c th­¬ng hiÖu quyÕt ®Þnh. Do kh«ng sö dông chÝnh x¸c th­¬ng hiÖu, cã nghÜa lµ sÏ dÉn ®Õn th­¬ng hiÖu ®¨ng ký bÞ mÊt, tøc lµ mÊt quyÒn sö dông th­¬ng hiÖu. V× vËy, viÖc sö dông chÝnh x¸c th­¬ng hiÖu ®· ®¨ng ký lµ b­íc quan träng trong viÖc gi÷ g×n, b¶o vÖ quyÒn th­¬ng hiÖu. §iÒu nµy bao hµm c¸c ý nghÜa sau ®©y:
Th­¬ng hiÖu sau khi ®· ®¨ng ký ph¶i sö dông vµo ngµnh th­¬ng m¹i.
Th­¬ng hiÖu sö dông trong ngµnh th­¬ng m¹i lµ hµng hãa cã th­¬ng hiÖu ®ã ®­îc ®¨ng ký trong n­íc ®Ó tiÕn hµnh tiªu thô, ®¨ng qu¶ng c¸o cã tÝnh th­¬ng m¹i trªn c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng hoÆc ph©n ph¸t c¸c tê r¬i ®Ó giíi thiÖu mÆt hµng ®ã. §Ó ®Ò phßng tån t¹i mét l­îng lín th­¬ng hiÖu kh«ng sö dông mµ mÊt ý nghÜa trªn sæ ®¨ng ký, luËt th­¬ng hiÖu cña c¸c n­íc ®Òu cã v¨n b¶n qui ®Þnh râ rµng th­¬ng hiÖu, sau khi ®· ®¨ng ký ph¶i ®­a vµo sö dông trong ngµnh th­¬ng m¹i. Nh­ng mçi n­íc cã yªu cÇu thêi h¹n sö dông th­¬ng hiÖu kh¸c nhau. VÝ dô, c¸c n­íc Anh, Ph¸p, §øc, Th¸i Lan v.v... qui ®Þnh thêi h¹n sö dông th­¬ng hiÖu lµ 5 n¨m; NhËt B¶n, Hµn Quèc, Trung Quèc, Italia, Cana®a vµ ¤xtr©ylia qui ®Þnh lµ 3 n¨m; Braxin, Chi Lª v.v... qui ®Þnh lµ 2 n¨m.
Th­¬ng hiÖu sö dông ph¶i thèng nhÊt víi th­¬ng hiÖu ®· ®¨ng ký.
Th­¬ng hiÖu sö dông còng lµ th­¬ng hiÖu trªn nh·n m¸c, trªn bao b× hoÆc trªn bao gãi hµng ho¸ ph¶i gi÷ cho thèng nhÊt víi th­¬ng hiÖu trong ®¬n ®¨ng ký hoÆc ®· ®­îc ®¨ng ký phª chuÈn, kh«ng ®­îc thay ®æi tÝnh chÊt ®· cã. NÕu kh«ng, th× th­¬ng hiÖu sö dông kh«ng ®ù¬c xem lµ sö dông th­¬ng hiÖu ®· ®¨ng ký. NÕu ng­êi ®¨ng ký kh«ng chØ sö dông th­¬ng hiÖu ®¨ng ký ®­îc phª chuÈn, mµ cßn sö dông tiªu thøc kh¸c “gÇn gièng” víi th­¬ng hiÖu ®¨ng ký ®ã. Theo LuËt th­¬ng hiÖu cña Trung Quèc qui ®Þnh, hµnh vi “tù thay ®æi ch÷, h×nh vÏ hoÆc tæ hîp cña th­¬ng hiÖu”, c¬ quan th­¬ng hiÖu sÏ xö lý, thËm chÝ lµ cã thÓ xo¸ ®¨ng ký th­¬ng hiÖu.
Sö dông mµu th­¬ng hiÖu còng lµ yÕu tè v« cïng quan träng. LuËt th­¬ng hiÖu cña c¸c n­íc nãi chung ®Òu qui ®Þnh, nÕu ®¨ng ký th­¬ng hiÖu mµu ®en, hoÆc mÇu tr¾ng, sÏ thÝch dông cho së h÷u mµu. NÕu ®¨ng ký th­¬ng hiÖu lµ mµu kh¸c, th× ph¶i sö dông ®óng mµu ®ã, viÖc thay ®æi mµu sÏ bÞ coi lµ tù thay ®æi th­¬ng hiÖu. V× vËy, sö dông mµu cho th­¬ng hiÖu kh«ng cè ®Þnh, th× tèt nhÊt lµ ®¨ng ký th­¬ng hiÖu mµu ®en-tr¾ng, nh­ thÕ khi sö dông sÏ linh ho¹t, thuËn tiÖn, vµ viÖc b¶o vÖ th­¬ng hiÖu cµng réng r·i h¬n.
Muèn ®¶m b¶o th­¬ng hiÖu sö dông vµ th­¬ng hiÖu ®¨ng ký thèng nhÊt, th× tr­íc khi göi ®¬n ®¨ng ký th­¬ng hiÖu, ph¶i thiÕt kÕ cÈn thËn th­¬ng hiÖu. Th­¬ng hiÖu ®­îc thiÕt kÕ b»ng mùc ®en-tr¾ng ch­a ®ñ, mµ ph¶i ®em th­¬ng hiÖu lËp thµnh nh·n hiÖu sö dông thùc tÕ, lÊy thùc tÕ kiÓm nghiÖm tæng thÓ. ChØ cã nh­ thÕ míi cã thÓ ®¶m b¶o cho th­¬ng hiÖu sö dông thèng nhÊt víi th­¬ng hiÖu ®¨ng ký.
Th­¬ng hiÖu ®¨ng ký dïng cho hµng hãa hoÆc h¹ng môc dÞch vô chØ ®Þnh.
Sau khi ®· ®¨ng ký th­¬ng hiÖu, ng­êi ®¨ng ký ph¶i ®em th­¬ng hiÖu dïng cho hµng ho¸ ®· chØ ®Þnh hoÆc trong ph¹m vi hµng ho¸, nhÊt thiÕt kh«ng thÓ dïng cho hµng ho¸ kh«ng chØ ®Þnh hoÆc v­ît ra ngoµi ph¹m vi hµng ho¸ chØ ®Þnh. NÕu tù ý ®em th­¬ng phÈm ®· ®¨ng ký sö dông vµo hµng ho¸ kh¸c kh«ng chØ ®Þnh khi ®¨ng ký, th× th­¬ng hiÖu ®ã cã nguy c¬ bÞ hñy bá hoÆc ®­îc xem lµ x©m ph¹m quyÒn. VÝ dô, mét doanh nghiÖp ®Þa ph­¬ng kinh doanh nhµ ®Êt ë mét tØnh cña Trung Quèc cã ®¬n ®¨ng ký th­¬ng hiÖu lµ “h¹nh phóc” trong h¹ng môc dÞch vô ®¹i lý nhµ ë vµ kh«ng cho thuª, sau ®ã, doanh nghiÖp ®Çu t­ nh©n lùc, vËt lùc víi l­îng lín ®Ó tiÕn hµnh qu¶ng c¸o lµm cho th­¬ng hiÖu nµy næi tiÕng kh¾p vïng. N¨m sau, mét doanh nghiÖp t­ nh©n kh¸c ë mét tØnh kh¸c cña Trung Quèc chuyªn s¶n xuÊt thùc phÈm, ®· sö dông th­¬ng hiÖu “h¹nh phóc” ®¨ng ký trªn thùc phÈm cña hä, nh­ng thiÕt kÕ th­¬ng hiÖu kh¸c víi doanh nghiÖp kinh doanh nhµ ®Êt. Sau ®ã, doanh nghiÖp kinh doanh nhµ ®Êt më réng ph¹m vi kinh doanh, còng x©y dùng nhµ m¸y s¶n xuÊt thùc phÈm, vµ sö dông th­¬ng hiÖu “h¹nh phóc” ®· ®¨ng ký vµo thùc phÈm cña doanh nghiÖp m×nh s¶n xuÊt. C¬ quan Th­¬ng m¹i (Trung Quèc) ®· x¸c nhËn doanh nghiÖp kinh doanh nhµ ®Êt x©m ph¹m quyÒn th­¬ng hiÖu cña doanh nghiÖp t­ nh©n s¶n xuÊt thùc phÈm, ®ång thêi tiÕn hµnh xö ph¹t doanh nghiÖp nµy víi lý do, doanh nghiÖp t­ nh©n s¶n xuÊt thùc phÈm ®· ®¨ng ký th­¬ng hiÖu “h¹nh phóc” trªn thùc phÈm ®· ®­îc quyÒn chuyªn dông th­¬ng hiÖu. Tuy th­¬ng hiÖu cña hai doanh nghiÖp ®­îc thiÕt kÕ kh¸c nhau, nh­ng doanh nghiÖp kinh doanh nhµ ®Êt lµm nh­ vËy sÏ lµm cho ng­êi tiªu dïng nhËn thøc nhÇm, mua nhÇm. Theo luËt th­¬ng hiÖu cña Trung Quèc qui ®Þnh, kh«ng cho phÐp ng­êi së h÷u ®¨ng ký th­¬ng hiÖu sö dông hµng ho¸ ®ång lo¹i hay hµng ho¸ ®ång nhÊt gièng hoÆc gÇn gièng víi th­¬ng hiÖu ®¨ng ký cña doanh nghiÖp, xem ®ã lµ hµnh vi x©m ph¹m quyÒn chuyªn dïng th­¬ng hiÖu.
Kh«ng ®­îc ®em th­¬ng hiÖu ®· cho phÐp ®Æc c¸ch cho ng­êi kh¸c sö dông.
Khi cho phÐp ng­êi kh¸c sö dông th­¬ng hiÖu ®· ®¨ng ký, hai bªn ph¶i chÝnh thøc ký hiÖp ®Þnh cho phÐp sö dông th­¬ng hiÖu, ®ång thêi, c¬ quan ®¨ng ký th­¬ng hiÖu nhµ n­íc cã liªn quan lµm thñ tôc biªn b¶n cho phÐp sö dông th­¬ng hiÖu. Ngoµi ra, cßn ph¶i chó ý t¨ng c­êng qu¶n lý sö dông th­¬ng hiÖu ®èi víi ng­êi ®­îc phÐp, kiÓm tra chÊt l­îng hµng ho¸ th­¬ng phÈm, th­¬ng hiÖu cña ng­êi ®­îc phÐp sö dông, ®Ó ®Ò phßng th­¬ng hiÖu ®¨ng ký bÞ xãa bá hoÆc ¶nh h­ëng ®Õn uy tÝn th­¬ng hiÖu.
§Ò phßng ng­êi kh¸c ®¨ng ký th­¬ng hiÖu gièng hoÆc t­¬ng tù.
Trong cuéc sèng hiÖn nay, ®· xuÊt hiÖn hiÖn t­îng do cè ý hay v« ý, nh÷ng hµng ho¸ hoÆc dÞch vô cïng lo¹i hoÆc t­¬ng tù kh¸c trªn ®¨ng ký, ph¸t sinh viÖc sö dông th­¬ng hiÖu gièng hoÆc t­¬ng tù víi ng­êi kh¸c, tõ ®ã, x©m h¹i ®Õn quyÒn chuyªn dïng cña th­¬ng hiÖu ®¨ng ký tr­íc, t¹o ra sù hçn lo¹n s¶n phÈm, dÉn ®Õn nhËn thøc nhÇm, mua nhÇm th­¬ng hiÖu cña ng­êi tiªu dïng, g©y ¶nh h­ëng ®Õn h×nh t­îng th­¬ng hiÖu ®¨ng ký tr­íc. V× vËy, nhiÖm vô quan träng cña b¶o vÖ th­¬ng hiÖu lµ ®Ò  phßng ng­êi kh¸c cã hµng hãa hay dÞch vô gièng hoÆc t­¬ng tù ®¨ng ký th­¬ng hiÖu gièng hoÆc gÇn gièng th­¬ng hiÖu cña m×nh. Trung quèc ®· ®­a ra c¸c biÖn ph¸p ®Ò phßng nh­ sau:
- B¶o vÖ quyÒn chuyªn dïng th­¬ng hiÖu trong ph¹m vi tr×nh tù luËt ph¸p: C¸c doanh nghiÖp ph¶i cã ng­êi chuyªn tr¸ch hoÆc ñy quyÒn cho ng­êi kh¸c chó ý theo dâi  “c«ng b¸o th­¬ng hiÖu”, nÕu ph¸t hiÖn trªn c«ng b¸o cã th­¬ng hiÖu gièng hoÆc gÇn gièng víi th­¬ng hiÖu doanh nghiÖp m×nh ®¨ng ký, th× ph¶i kÞp thêi cã ý kiÕn; ®èi víi th­¬ng hiÖu gièng hoÆc gÇn gièng ®· ®­îc phª chuÈn ®¨ng ký råi, nh­ng ch­a hÕt thêi h¹n mét n¨m, th× ph¶i kÞp thêi ®­a ra ý kiÕn khiÕu n¹i.
-  §¨ng ký th­¬ng hiÖu liªn hîp vµ th­¬ng hiÖu dù phßng: Th­¬ng hiÖu liªn hîp lµ ng­êi së h÷u cïng mét th­¬ng hiÖu ®¨ng ký mét sè th­¬ng hiÖu gÇn gièng nhau trªn cïng mét lo¹i hay nhiÒu lo¹i hµng hãa. §¨ng ký tr­íc hoÆc sö dông chñ yÕu nh÷ng th­¬ng hiÖu nµy th× gäi lµ th­¬ng hiÖu chÝnh, cßn l¹i lµ th­¬ng hiÖu liªn hîp. VÝ dô, doanh nghiÖp thuèc ®¸nh r¨ng LiÔu Ch©u, Trung Quèc, ngoµi th­¬ng hiÖu chÝnh lµ thuèc ®¸nh r¨ng, doanh nghiÖp cßn ®¨ng ký c¸c th­¬ng hiÖu næi tiÕng kh¸c nh­ “l­ìng diÖn kim”, “song diÖn kim” “diÖn diÖn kim” v.v...
- Th­¬ng hiÖu dù phßng lµ ng­êi së h÷u th­¬ng hiÖu ®¨ng ký mét sè th­¬ng hiÖu gièng nhau trªn c¸c dÞch vô hoÆc hµng ho¸ kh¸c lo¹i, th­¬ng hiÖu chñ yÕu sö dông ban ®Çu lµ th­¬ng hiÖu chÝnh, cßn l¹i lµ th­¬ng hiÖu dù phßng. VÝ dô, doanh nghiÖp Hång §µo K (Trung quèc) chuyªn s¶n xuÊt s¶n phÈm hång ®µo K, s¶n phÈm nµy ®­îc b¸n rÊt ch¹y trªn thÞ tr­êng Trung Quèc vµ n­íc ngoµi, nªn uy tÝn cña th­¬ng hiÖu kh«ng ngõng ®­îc n©ng cao. Nh»m b¶o vÖ th­¬ng hiÖu nµy, doanh nghiÖp Hång §µo ®· ®¨ng ký c¸c th­¬ng hiÖu liªn hîp vµ th­¬ng hiÖu dù phßng nh­ “ hång ®µo A”, “h¾c ®µo K”, “h¾c ®µo A” v.v...
Lµm ®¬n xin x¸c nhËn th­¬ng hiÖu næi tiÕng.
N¨m 1996, Trung Quèc ®· ban hµnh “Qui ®Þnh t¹m thêi vÒ qu¶n lý vµ x¸c nhËn th­¬ng hiÖu næi tiÕng”. Th­¬ng hiÖu næi tiÕng lµ th­¬ng hiÖu cã uy tÝn cao trªn thÞ tr­êng, ®ång thêi lµ th­¬ng hiÖu ®¨ng ký ®­îc mäi ng­êi quen biÕt. §iÒu nµy cã nghÜa lµ mét th­¬ng hiÖu næi tiÕng ph¶i phï hîp víi 3 ®iÒu kiÖn: Th­¬ng hiÖu cã uy tÝn kh¸ cao trªn thÞ tr­êng; Th­¬ng hiÖu ®­îc mäi ng­êi quen thuéc, næi tiÕng; Ph¶i ®¨ng ký th­¬ng hiÖu. Ba ®iÒu kiÖn nµy ph¶i g¾n liÒn víi nhau, kh«ng ®­îc thiÕu mét ®iÒu kiÖn nµo.
Th­¬ng hiÖu næi tiÕng ®­îc b¶o vÖ ®Æc c¸ch.
B¶o vÖ ®Æc c¸ch th­¬ng hiÖu næi tiÕng cao h¬n th­¬ng hiÖu phæ biÕn lµ c¸ch lµm th«ng dông cña thÕ giíi. B¶o vÖ ®Æc c¸ch th­¬ng hiÖu næi tiÕng cña thÕ giíi chñ yÕu ®­îc thÓ hiÖn ë hai mÆt sau: Theo “HiÖp ®Þnh quyÒn së h÷u trÝ tuÖ”, b¶o vÖ réng r·i ®èi víi th­¬ng hiÖu næi tiÕng, tøc lµ tõ hµng ho¸ vµ dÞch vô t­¬ng tù hoÆc gièng nhau më réng ra hµng ho¸ vµ dÞch vô kh¸c nhau, kh¸c lo¹i. Th­¬ng hiÖu næi tiÕng ®· ®­îc qui ®Þnh trong “C«ng ­íc Pari” ®Ó thùc hiÖn b¶o vÖ gi÷a c¸c quèc gia víi nhau. C¬ quan qu¶n lý th­¬ng hiÖu cña Trung Quèc lu«n c¨n cø vµo nh÷ng ®iÒu ­íc nµy ®Ó thùc hiÖn b¶o vÖ c¸c th­¬ng hiÖu næi tiÕng cña n­íc ngoµi ë Trung Quèc, ®ång thêi còng cã quyÒn yªu cÇu c¸c n­íc ®· ký hiÖp ­íc b¶o vÖ th­¬ng hiÖu næi tiÕng, ®· ®­îc c¬ quan chñ qu¶n Trung Quèc x¸c nhËn ë n­íc ngoµi. C¨n cø theo “C«ng ­íc Pari”, mét th­¬ng hiÖu næi tiÕng hay kh«ng cña c¸c n­íc thµnh viªn trong “C«ng ­íc Pari” ph¶i do c¬ quan chñ qu¶n cña n­íc thµnh viªn ®ã ®¨ng ký th­¬ng hiÖu hoÆc sö dông x¸c nhËn. LuËt th­¬ng hiÖu cña Trung Quèc qui ®Þnh, bÊt cø mét th­¬ng hiÖu nµo muèn ®­îc b¶o vÖ th­¬ng hiÖu næi tiÕng, nhÊt thiÕt tr­íc tiªn ph¶i th«ng qua “x¸c nhËn” cña c¬ quan th­¬ng hiÖu, tøc lµ chØ cã c¬ quan th­¬ng hiÖu Trung Quèc “x¸c nhËn lµ th­¬ng hiÖu næi tiÕng”, sau khi ®· ®­îc x¸c nhËn lµ th­¬ng hiÖu næi tiÕng, th× th­¬ng hiÖu ®ã sÏ ®­îc ph¸p luËt b¶o vÖ ë møc cao h¬n c¸c th­¬ng hiÖu kh¸c. NÕu kh«ng ®­îc x¸c nhËn nµy, dï cho th­¬ng hiÖu cã uy tÝn lín trªn thÞ tr­êng, còng ®Òu chØ nhËn ®­îc sù b¶o vÖ theo quyÒn th­¬ng hiÖu phæ biÕn.